___________________________________________________
5
totalitar rejiminin qurbanlarındandır.
C.10- 55;
C.17- 189;
C.18-
18; C.27- 96.
7.
Abdulla Muxtarov, Abdulla İbrahim oğlu
Muxtarov
(d.1918) - fizik. Fizika-riyaziyyat elmləri doktoru, professor.
Azərbaycan MEA-nın müxbir üzvü. Tədqiqatları elementar
zərrəciklərə və sahə nəzəriyyəsinə aiddir. Azərbaycan Respub-
likasının “Şöhrət” ordeni ilə təltif olunmuşdur. C.19- 259, 269.
8.
Abdulla Saleh (d.1932) - marşal, 1994-cü ildən Yə-
mən Respublikasının Prezidenti. C.27- 253.
9.
Abdulla Şaiq, Abdulla Mustafa oğlu Talıbzadə
(1881-1959) - Azərbaycan yazıçısı, müəllim və ictimai xadim.
Azərbaycan Respublikasının Əməkdar incəsənət xadimi. Yara-
dıcılığında realizm və romantizm meylləri daha güclüdür.
A.Şaiq uşaq ədəbiyyatının görkəmli nümayəndələrindəndir.
C.17- 344.
10.
Abdullah Ocalan - Kürd Fəhlə Partiyasının sədri,
qatı separatçı-terrorist. 30 mindən çox günahsız insanın ölümü-
nə fitva vermişdir. Hazırda türk məhkəməsi tərəfindən ömürlük
həbs cəzasına məhkum edilmişdir. C.19- 187.
11.
Aberdin şəhəri - Böyük Britaniyada (Şotlandiya) şəhər.
Şimal dənizi sahilində port. Aberdin qraflığının inzibati mərkəzidir.
C.10- 39.
12.
ABƏŞ -
Azərbaycan Beynəlxalq
Əməliyyat Şirkəti
Bakıda fəaliyyət göstərən neft şirkətlərindən biri. 1994-cü ilin
axırlarında yaradılmışdır. “Xəzərin Azərbaycan sektorunda neft
yataqlarının müştərək işlədilməsi və istifadəyə verilməsi” haq-
qında Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkətinin və
dünyanın bir neçə böyük neft şirkətləri ilə imzalanmış müqavi-
lənin payçıları adından onun şərtlərini həyata keçirmək məq-
sədilə yaradılmış əməliyyat şirkətidir. Buraya 7 ölkəni (B.-
Britaniya, ABŞ, Yaponiya, Norveç, Rusiya, Türkiyə və Səudiy-
yə Ərəbistanı) təmsil edən 11 iri neft şirkəti daxildir. C.10-
168; C.11-120; C.13- 182, 190, 197, 200; C.14- 396. С.16-
315, 377, 387; C.18- 107, 116, 144, 164, 412; C.19- 201, 390,
___________________________________________________
6
391, 420, 445-446;
C.20- 15, 21, 109, 110, 283;
C.21- 409,
413; C.22- 8, 27, 101, 339; C.23- 52, 223, 226.
13.
ABŞ Dövlət Departamenti - ABŞ-da 1789-cu ildən
Xarici İşlər Nazirliyi funksiyasını həyata keçirən əsas xarici
siyasət idarəsi, dövlət katibi başçılıq edir. Prezidentin və Konq-
resin hazırladığı xarici siyasi xətti həyata keçirir. C.19- 447,
451; C.20- 182, 207, 336, 337, 350; C.22- 49; C.25- 422.
14.
ABŞ Konqresi - ali qanunverici hakimiyyət orqanı.
İki palatadan-Senatdan və Numayəndələr Palatasından ibarət-
dir. ABŞ-ın ictimai-siyasi həyatında mühüm rol oynayır. Senat-
ın 100 nəfər üzvü var. Ölkənin hər ştatından Senata iki senator
seçilir. Nümayəndələr Palatasının 435 üzvü var. Bu palatanın
üzvləri hər seçki dairəsində yaşayan əhalinin sayına görə seçi-
lir. Qanun layihələri hər iki palatada müzakirə olunur. Konqres
tərəfindən qəbul olunan qanunları ABŞ Prezidenti təsdiq edir.
Hər ilin yanvar ayında ABŞ Prezidenti Senata gələrək ölkənin
vəziyyəti barədə hesabat verir. C.11- 6, 63, 103, 130, 162, 188,
224, 393, 305, 405; C.12- 87, 122, 123, 145; С.16- 117, 118,
186; C.17- 126, 127; C.19- 17, 18, 20, 37, 352, 451, 457; C.20-
50, 57, 83, 84, 88, 123, 138, 139, 143, 147, 149, 155-165, 214,
218, 243, 246, 253, 275, 286, 329, 330, 337, 351, 400; C.21-
26, 96, 98, 336, 371; C.22- 106; C.23- 153, 163, 235, 236, 334;
C.24- 352; C.25- 70, 71, 97, 98, 99, 111, 114, 119, 130, 131,
134, 135, 141, 192, 193, 196, 229, 308, 309, 365; C.27- 384;
C.28- 14, 261, 262;
15.
ABŞ-dakı Yəhudi İcmaları Prezidentləri Konfransı
Təşkilatı - 53 yəhudi təşkilatını birləşdirən əlaqələndirici orqan.
Əsas və mühüm vəzifəsi bütün sahələrdə Amerika-İsrail müna-
sibətlərini möhkəmləndirməkdən, xaricdə yaşayan yəhudilərin
təhlükəsizliyinin təmin edilməsindən və qorunmasından, insan
hüquqları və beynəlxalq qarşılıqlı anlaşma uğrunda mübarizə-
dən ibarətdir. Konfrans 1955-ci ildən fəaliyyət göstərir. C.10-
103; C.11- 64, 71.
16.
ABŞ-
ın Hərbi Dəniz Akademiyası - dünyanın ən
nüfuzlu hərbi təhsil ocaqlarından biri. Hərbi dəniz məktəbi
___________________________________________________
7
kimi 1845-ci
ildə təşkil edilmiş, beş il sonra isə Hərbi Dəniz
Akademiyasına çevrilmişdir. Akademiyada təhsil müddəti 4
ildir. 1976-cı ildən etibarən akademiyaya qadınlar da qəbul edi-
lir. Akademiya şəhərciyinin sahəsi 338 akrdır. Burada 4 min
kursant təhsil alır. C.20- 65-76, 118, 183; C.25- 115, 116.
17.
“Acip” şirkəti - Dünyanın ən iri neft şirkətlərindən
biri. İtaliyanın “Acip” şirkəti 1926-cı ildə yaradılmışdır.
“Acip” 1995-ci ildən Azərbaycanın neft layihələrində fəal işti-
rak edir. Neftin kəşfiyyatı, çıxarılması və emalı ilə məşğul olur.
C.10- 250;
C.12- 191, 195, 198, 199, 200, 212, 242, 249;
C.15-
429; С.16- 6; C.22- 19; C.27- 432, 434.
18.
Adam Mitskeviç (1798-1855) - görkəmli polyak şai-
ri, milli azadlıq hərəkatı təşkilatçısı. Azərbaycan alimi M.C.
Topçubaşov 1826-cı ildə Peterburqda Mitskeviçlə görüşmüş,
onun yaradıcılığını yüksək qiymətləndirmişdir. Şeirləri Azər-
baycan dilinə tərcümə olunmuş və kitab şəklində çıxmışdır.
C.12- 42; C.22- 383.
19.
Adəm - iudaizm, xristian və islam dinlərinə görə ilk
insan. Adəmi Allah torpaqdan yaratmış və bütün insanlar
Adəm və Həvvadan törənmişlər. C.23- 125.
20.
Abid Şərifov, Abid Qoca oğlu Şərifov (d.1940) -
inşaatçı. 1995-ci ildən Azərbaycan Respublikası Baş nazirin
müavini, Fövqəladə Hallar Üüzrə dövlət komissiyasinın sədri-
dir. C.10- 380; C.13- 253; C.14- 64; С.16- 117, 251; C.17-
271, 272; C.18- 184, 443; C.21- 215, 218; C.22- 147, 150;
C.27- 142, 351, 391-398.
21.
Adil Babayev, Adil Qafar oğlu Babayev (1925-
1977) - Azərbaycan şairi, dramaturq. Əsasən lirik şeirləri, teatr
tarixi və səhnə xadimləri haqqında əsərləri ilə məşhurdur.
C.13- 70.
22.
Adil İsgəndərov, Adil Rza oğlu İsgəndərov (1910-
1978) - rejissor, aktyor və pedaqoq. SSRİ Xalq artisti, SSRİ Döv-
lət mükafatı laureatı. Azərbaycan Milli Dram Teatrının rejis-
soru, baş rejissoru, direktoru, “Azərbaycanfilm” kinostudiyası-
nın direktoru olmuşdur. O, kino aktyoru kimi də fəaliyyət gös-