___________________________________________________
122
581.
Xərrazi Seyid Kamal (d.1945) - İranın siyasi və
dövlət xadimi, pedaqoji elmləri doktoru, professor. 1998-2005-
ci illərdə İran İslam Respublikasının Xarici İşlər naziri olmuş-
dur. Hazırda İran İslam Respublikasının Ali Məsləhət Şurasının
üzvü və Strateji Tədqiqatlar Mərkəzinin rəhbəridir. C.20- 292,
293; C.21- 117; C.24- 329, 345.
582.
Xətib Təbrizi, Yəhya Əli oğlu (1030-1109) - Azər-
baycan şairi və
ədəbiyyatşünası. Xətib Təbrizi həmçinin univer-
sal, ensiklopedik alim olmuş, bir çox elm sahəsinə dair tədqi-
qatları ilə şöhrət qazanmışdır. C.14- 5.
583.
Xəyyam, Ömər Xəyyam (1048-1122-ci ildən sonra)
- böyük fars və tacik şairi, riyaziyyatçı, filosof. O, riyaziyyata
və fəlsəfəyə dair çoxlu əsərlərin, dünya şöhrəti qazanmış rübai-
lərin müəllifidir. C.15- 184.
584.
Xoca Əhməd Yəsəvi (1105-1166) - özbək şairi.
Cığatay dilində sufi şeirinin görkəmli nümayəndəsi. C.10- 125.
585.
Xocalı soyqırımı. - 1992-ci il fevralın 25-dən 26-na
keçən gecə erməni silahlı qüvvələri və Xankəndində yerləşən
Rusiyanın 366-cı alayının əsgər və zabitləri Xocalıya hər tərəf-
dən hücum etmiş, şəhəri tamamilə yandırmış, 1000 nəfərdən
artıq adam öldürülmüş, yüzlərlə şəhər sakini yaralanmış, itkin
düşmüşdür. C.10-_154;_C.12-_168;_C.13_-_72;_C.14'>C.10- 154; C.12- 168; C.13- 72; C.14- 320-321;
C.15- 258; С.16- 133; C.19- 206-210, 386; C.20- 41; C.23-
104; C.25- 118, 177-179; C.26- 100.
586.
Xodzko Aleksandr Leonardoviç (1804-1891) –
polyak şairi, tərcüməçi, diplomat. Peterburqda M.C.Topçuba-
şovdan Şərq dillərini öyrənmişdir. 1842-ci ildə “Koroğlu” das-
tanının Cənubi Azərbaycan aşıqlarından topladığı variantını
tərcümə edib Londonda ingilis dilində nəşr etdirmişdir. C.12-
42.
587.
Xolokost - xatirə muzeyi. 1963-cü ildə Vaşinqtonda
yaradılmışdır. Muzeyin məqsədi İkinci dünya müharibəsi
illərində və əvvəllər yəhudi xalqına qarşı soyqırımın tarixini
sənədləşdirmək, öyrənmək və informasiya yaymaqdır. Muze-
yin divarındakı saxsı lövhədə soyqırıma məruz qalmış milyon
___________________________________________________
123
yarım yəhudi uşağının xatirəsi anılır. C.20- 60-64; C.21- 24;
C.23- 335; C.27- 60.
588.
Xorvatiya Respublikası - Cənubi Avropada dövlət.
Sahəsi 56,6 min km
2
, əhalisi 4,8 milyon nəfərdir.İnzibati ərazi-
si 20 vilayətə bölünür. Dövlət başçısı Prezident, qanunverici
orqanı ikipalatalı Parlamentdir.Paytaxtı Zaqrebdir. C.25- 11;
C.27- 367.
589.
Xoşbəxt Yusifzadə, Xoşbəxt Bağı oğlu Yusifzadə
(d.1930) - neftçi-geoloq, geologiya-minerologiya elmləri dok-
toru. Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü.
1994-2000-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Neft Şirkətinin vitse-
prezidenti, 2004-cü ildən isə birinci vitse-prezidentdir. Azər-
baycan Respublikasının “Şöhrət” və “İstiqlal” ordenləri ilə təl-
tif olunmuşdur. C.20- 463, 465, 469; C.21- 8; C.22- 22, 23;
C.23- 107, 226; C.24- 191; C.25- 294; C.28- 39.
590.
Xristian Demokrat İttifaqı - Almaniyada siyasi
partiya. 1950-ci ildə yaradılmışdır. Bundestaqda Xristian Sosial
İttifaqı ilə birlikdə vahid fraksiyada çıxış edir. C.27- 17.
591.
Xruşşov Nikita Sergeyeviç (1894-1971) - partiya və
dövlət xadimi. 1953-1964-cü illərdə Sov. İKP MK-nın birinci
katibi, 1958-1964-cü illərdə həmçinin SSRİ Nazirlər Sovetinin
Sədri olmuşdur. C.10- 337; C.17- 108, 109; C.19- 67; C.23-
393.
592.
Xuan Karlos I (d.1938) - İspaniya Kralı. İtaliyada
anadan olmuşdur. 1975-ci ildə diktator Frankonun ölümündən
sonra Kral elan edilmişdir. C.17- 240.
593.
Xudayberdiyev Nərməhəmməd Curayeviç (d.
1928) - Özbəkistanın dövlət xadimi. 1971-1984-cü illərdə
Özbəkistan SSR Nazirlər Sovetinin Sədri olmuşdur. C.10- 210.
594.
Xulio İqlesias - məşhur ispan müğənnisi. İki dəfə
Azərbaycanda olmuşdur. C.21- 63-64, 66-70.
595.
Xuraman Qasımova, Xuraman Əkrəm qızı Qası-
mova (d.1951) - Azərbaycan müğənnisi. SSRİ və Azərbaycan
Respublikasının Xalq artisti. Azərbaycan Dövlət mükafatı
laureatı. 1976-2006-cı illərdə Azərbaycan Dövlət Opera və
___________________________________________________
124
Balet Teatrının solisti olmuşdur. Kinofilmlərə də çəkilmişdir.
Pedaqoji fəaliyyət göstərir. C.18- 222, 223, 224, 225; C.26-
206, 373-374.
596.
İbn Sina, Əbu Əli Hüseyn İbn Abdullah (980-1037) -
alim, filosof, həkim, Şərq aristotelizminin nümayəndəsi. “Tibb
elminin qanunu” əsəri bir çox əsrlər boyu Şərqdə və Avropada
tibb üzrə əsas dərslik olmuşdur. C.10- 203; C.26- 151.
597.
İbrahim Həmzəyev, İbrahim Tağı oğlu Həmzəyev
(1908-1982) - aktyor və rejissor. Azərbaycan Respublikasının
Xalq artisti. 1937-ci ildən C.Məmmədquluzadə adına Naxçıvan
Dövlət Musiqili Dram Teatrının aktyoru olmuşdur. 1940-cı il-
dən rejissor kimi də fəaliyyət göstərmişdir. C.26- 85.
598.
İbrahim xan, İbrahimxəlil xan (1726-1806) - Qara-
bağ xanı. Pənahəli xanın (1747-1760) oğlu. İbrahim xanın
hakimiyyəti illərində Qarabağ xanlığı güclənmiş, xanlığın
ərazisi isə xeyli genişlənmişdi. İbrahim xan ailəsi ilə birlikdə
işğalçı rus ordusunun mayoru Lisaneviçin dəstəsi tərəfindən
xəyanətkarcasına öldürülmüşdür. C.12- 160-161.
599.
İbrahim Səfərov, İbrahım Səfər oğlu Səfərov
(1913-1998) - meşəçi alim, elmlər doktoru, professor, MEA-
nın müxbir üzvü. Tədqiqatları meşəçilik, biogeosenologiya,
meşələrin məhsuldarlığının artırılması, yeni meşələrin və tarla-
qoruyucu meşə zolaqlarının salınması, təbiətin qorunması və s.
haqqındadır. Azərbaycan Respublikasının “Şöhrət” ordeni ilə
təltif olunmuşdur. C.18- 387.
600.
İbrahim Zeynalov, İbrahim İsmayıl oğlu Zeynalov
(1934-2008) - heykəltəraş. Azərbaycan Respublikası Əməkdar
incəsənət xadimi. Azərbaycan Respublikası və SSRİ Dövlət
mükafatları laureatı. Heykəltəraşlığın müxtəlif janrlarında əsər-
lər yaratmışdır. C.19- 437.
601.
İbrahimpaşa Dadaşov (1926-1990) - Azərbaycan
pəhləvanı, sərbəst güləş üzrə SSRİ çempionu, SSRİ Əməkdar
idman ustası və Əməkdar məşqçisi. İ.Dadaşov sərbəst güləş üz-
rə Azərbaycan komandasının baş məşqçisi olmuşdur. C.15- 91.
Dostları ilə paylaş: |