48
91.5.4-cü maddəsinə əsasən, təqsirləndirilən şəxs həbsə alındığı
və ya ittiham elan olunduğu andan müdafiəçiyə malik olmaq
hüququna malikdir.
İnsan hüquqlarının və əsas azadlıqlarının
müdafiəsi haqqında Konvensiya
Maddə 6. Ədalətli məhkəmə hüququ.
3. c) Şəxsən və ya özünün seçdiyi müdafiəçi vasitəsi ilə özünü
müdafiə etmək və ya müdafiəçinin xidmətini ödəmək üçün vəsait
kifayət etmədiyi zaman, ədalət mühakiməsinin maraqları tələb
etdikdə, belə müdafiəçidən pulsuz istifadə etmək.
Azərbaycan Respublikasının
qanunvericilik sistemi
Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 61-ci
maddəsinin II bəndinə əsasən, qanunla nəzərdə tutulmuş hallarda
hüquqi yardım
ödənişsiz, dövlət hesabına göstərilir.
Azərbaycan Respublikası Cinayət Prosesual Məcəlləsinin
91.5-ci maddəsinə əsasən, təqsirləndirilən şəxs müdafiəçinin
yardımından pulsuz istifadə etmək və müstəqil olaraq müdafiəçini
seçmək hüququna malikdir.
İnsan hüquqlarının və əsas azadlıqlarının
müdafiəsi haqqında Konvensiya:
Maddə 6. Ədalətli məhkəmə hüququ.
3. e) məhkəmədə istifadə olunan dili başa düşmürsə və ya bu
dildə danışa bilmirsə tərcüməçinin pulsuz köməyindən istifadə
etmək.
Azərbaycan Respublikasının
qanunvericilik sistemi
Azərbaycan Respublikası Cinayət Prosesual Məcəlləsinin
91.5.12-ci maddəsinə əsasən, təqsirləndirilən şəxs tərcüməçinin
köməyindən pulsuz istifadə etmək hüququna malikdir.
İnsan hüquqlarının və əsas azadlıqlarının
49
müdafiəsi haqqında Konvensiya:
Maddə 7. Qanunsuz cəzalandırılmamaq.
1. Heç kəs törədildiyi zaman milli və ya beynəlxalq hüquqa görə
cinayət sayümayan hər hansı hərəkət və ya hərəkətsizliyə görə
cinayət törətməkdə təqsirli sayüa bilməz. Habelə cinayət əməlinin
törədildiyi zaman tətbiq olunandan daha ağır cəza verilə bilməz
2. Bu maddə törədildiyi zaman sivil ölkələrin tamdığı əsas
hüquq prinsiplərinə müvafiq olaraq cinayət hesab edilən hər hansı
hərəkət və ya hərəkətsizlik törətməyə görə istənilən şəxsin
mühakimə edilməsinə və ya cəzalandırılmasına mane olmur.
Azərbaycan Respublikasının
qanunvericilik sistemi
Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 71-ci
maddəsinin VIII bəndinə əsasən, heç
kəs törədildiyi zaman
hüquq pozuntusu sayılmayan əmələ görə məsuliyyət daşımır.
Hüquq pozuntusu törədildikdən sonra yeni qanunla bu cür
hərəkətlərə görə məsuliyyət aradan qaldırılmışsa və ya
yüngülləşdirilmişsə, yeni qanun tətbiq edilir.
Azərbaycan Respublikası Cinayət Məcəlləsinin 10-cu
maddəsinə əsasən, əməlin (hərəkət və ya hərəkətsizliyin)
cinayət
sayılması və həmin əmələ görə cəza, bu əməlin (hərəkət və ya
hərəkətsizliyin) törədildiyi zaman qüvvədə olan cinayət qanunu ilə
müəyyən edilir. Törədildiyi zaman cinayət sayılmayan əmələ görə
heç kəs cinayət məsuliyyətinə cəlb oluna və cəzalandırıla bilməz.
Əməlin (hərəkət və ya hərəkətsizliyin) cinayət sayılmasını və
həmin əmələ görə cəza müəyyən edən, cəzanı ağırlaşdıran, yaxud
cinayət törətmiş şəxşin vəziyyətini başqa cür ağırlaşdıran cinayət
qanununun geriyə qüvvəsi yoxdur.
50
İnsan hüquqlarının və əsas azadlıqlarının
müdafiəsi haqqında Konvensiya:
Maddə 8. Şəxsi və ailə həyatına hörmət hüququ.
1.
Hər kəs öz şəxsi və ailə həyatına, mənzilinə və yazışın
a
sirrinə hörmət hüququna malikdir.
2. Milli təhlükəsizlik və ictimai asayiş, ölkənin iqtisadi rifah
maraqları naminə, iğtişaşın və ya cinayətin qarşısını almaq üçün
sağlamlığı, yaxud mənəviyyatı mühafizə etmək üçün və ya digər
şəxslərin hüquq və azadlıqlarını müdafiə etmək üçün qanunla
nəzərdə tutulmuş və demokratik cəmiyyətdə zəruri olan hallar istisna
olmaqla, dövlət hakimyyəti orqanları tərəfiındən bu hüququn həyata
keçirilməsinə mane olmağa yol verilmir.
Azərbaycan Respublikasının
qanunvericilik sistemi
Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 31-ci maddəsinə
əsasən, hər kəsin təhlükəsiz yaşamaq hüququ vardır.
Qanunda nəzərdə tutulmuş hallar istisna olmaqla, şəxsin
həyatına, fiziki və mənəvi sağlamlığına,
mülkiyyətinə, mənzilinə
qəsd etmək, ona qarşı zor işlətmək qadağandır.
Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 32-ci maddəsinə
əsasən, hər kəsin şəxsi toxunulmazlıq hüququ vardır.
Hər kəsin şəxsi və ailə həyatının sirrini saxlamaq hüququ
vardır. Qanunla nəzərdə tutulan hallardan
başqa şəxsi həyata
müdaxilə etmək qadağandır.
Öz razılığı olmadan kimsənin şəxsi həyatı haqqında məlumatın
toplanmasına, saxlanmasına, istifadəsinə və yayılmasına yol
verilmir.
Hər kəsin yazışına, telofon damşıqları, poçt, teleqraf və digər
rabitə vasitələri ilə ötürülən məlumatın sirrini saxlamaq hüququna
dövlət təminat verir. Bu hüquq qanunla nəzərdə tutulmuş qaydada
cinayətin qarşısını almaqdan və ya cinayət işinin istintaqı zamanı
həqiqəti üzə çıxarmaqdan ötrü məhdudlaşdırıla bilər.