51
Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 33-cü maddəsinə
əsasən, hər kəsin mənzil toxunulmazlığı hüququ vardır.
Qanunla müəyyən edilmiş hallar və ya məhkəmə qərarı istisna
olmaqla mənzildə yaşayanların iradəsi ziddinə heç kəs mənzilə
daxil ola bilməz.
Vəkillər və vəkillik fəaliyyəti haqqında Azərbaycan
Respublikasının Qanunu 17-ci maddəsinə əsasən, vəkilin peşə
vəzifələrinin həyata keçirilməsi ilə əlaqədar aldığı məlumatlar,
verdiyi məsləhətlər və arayışlar vekil sirrini təşkil edir.
Peşə vəzifələrini həyata keçirərkən məlum olan ibtidai istintaqın
sirrini təşkil edən məlumatların vəkil tərəfindən yayılması yalnız
prokurorun və ya müstəntiqin icazəsi ilə ola bilər.
İbtidai istintaqın sirrini təşkil edən məlumatların yayılmasında
təqsirli olan vəkillər Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə
müəyyən edilmiş qaydada məsuliyyət daşıyırlar.
Müraciət etmiş şəxsə hüquqi yardımın göstərilməsi ilə əlaqədar
olaraq vəkilə məlum olmuş hallar barədə o, şahid kimi çağrıla və
dindirilə bilməz. Vəkil göstərilən hallar barədə izahat verməməli və
ona etibar edən şəxsin bildirdiyi məlumatı yaymamalıdır.
Vəkil sirrini təşkil edən məlumatlar vəkilin hüquqi yardım
göstərdiyi cinayət, mülki və inzibati işlər üzrə, həmçinin həmin
vəkilin iştirakı ilə aparılan məhkəmə prosesində sübut kimi
qiymətləndirilə bilməz.
Notariat haqqında Azərbaycan Respublikasının Qanununun
32-ci maddəsinə əsasən, notariat hərəkətləri barədə arayışlar və
sənədlər yalnız notariat hərəkətlərinin aparılmasını tapşırmış və ya
barəsində notariat hərəkətləri aparılmış fiziki və hüquqi şəxslərə
verilməlidir.
Notariat hərəkətləri barədə məlumat və sənədlər yalnız
məhkəmənin, istintaq və təhqiqat orqanlarının tələbi ilə onların
icraatlarında olan konkret cinayət və ya mülki işlərlə əlaqədar olaraq
verilir.
Notariat hərəkətləri barədə lazımi məlumatların istisna hallarda
verilməsinin qaydası Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə
müəyyən olunur.
52
Notariuslar, notariat hərəkətləri aparan digər vəzifəli şəxslər və
xidməti vəzifələrini yerinə yetirmələri ilə əlaqədar notariat
hərəkətlərindən xəbərdar olan şəxslər bu hərəkətlərin sirrini
saxlamağa borcludurlar.
Vəsiyyətnamələr haqqında arayışlar yalnız vəsiyyətçinin
ölümündən sonra verilə bilər.
Notariat hərəkətləri sirrinin açılmasında təqsirli olan şəxslər
Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə müəyyən edilmiş
qaydada məsuliyyət daşımalıdırlar.
Notariat hərəkətlərinin aparılması ilə əlaqədar notariusa qarşı
cinayət işi qaldırıldıqda, məhkəmə onu sirri saxlamaq vəzifəsindən
azad edə bilər.
Əhalinin sağlamlığının qorunması haqqında Qanunun 53-cü
maddəsinə əsasən, vətəndaşın tibbi yardım üçün müraciət etməsi
faktı, onun xəstəliyinin diaqnozu, sağlamlığının vəziyyəti müayinə
və müalicə vaxtı əldə edilən digər məlumatlar barədə informasiya
həkim sirrini təşkil edir. Vətəndaşın verəcəyi məlumatın gizli
saxlanılması haqqında ona zəmanət verilir.
Vətəndaşın və ya onun qanuni nümayəndəsinin razılığı ilə həkim
sirrini təşkil edən məlumat pasiyentin müayinə və müalicəsinin
mənafeyi naminə, elmi tədqiqatların aparılması, elmi ədəbiyyatda
nəşr edilməsi, tədris və digər məqsədlərlə istifadə olunması üçün
başqa vətəndaşlara, vəzifəli şəxslərə verilə bilər.
Həkim sirrini təşkil edən məlumat vətəndaşın, yaxud onun
qanuni nümayəndəsinin razılığı olmadan aşağıdakı hallarda verilə
bilər:
− vətəndaş öz vəziyyətini izah etmək qabiliyyətinə malik
olmadıqda, vətəndaşı müayinə və müalicə etmək məqsədilə;
− yoluxucu xəstəliklərin yayılması təhlükəsi olduqda, kütləvi
zəhərlənmələr və zədələnmələr baş verdikdə;
− istintaq və təhqiqat orqanlarının, prokurorun və məhkəmənin
sorğusu ilə;
− yetkinlik yaşına çatmayanların valideynlərinə, yaxud qanuni
nümayəndələrinə məlumat vermək məqsədilə;
53
− hüquqa zidd hərəkətlər və vətəndaşın sağlamlığına vurulan
zərər barədə şübhə olduqda.
Həkim sirrinə qanuni qaydada yiyələnən şəxslər onun
yayılmasına və bununla əlaqədar vətəndaşa dəyən zərərə görə
qanunvericiliyə uyğun olaraq tibb və əczaçılıq işçilərinə bərabər
məsuliyyət daşıyırlar.
Məlumat azadlığı haqqında Azərbaycan Respublikası
Qanununun 10-cu maddəsinə əsasən, alınması məhdudlaşdırılan
məlumatlara-dövlət, peşə (vəkil, notariat, həkim), qulluq, bank,
kommersiya, istintaq və məhkəmə sirləri, şəxslərin şəxsi və ailə
həyatına, terror aksiyalarına aid olan məlumatlar aiddirlər.
Dövlət, peşə (vəkil, notariat, həkim), qulluq, bank, kommersiya,
istintaq və məhkəmə sirləri, şəxslərin şəxsi və ailə həyatına, terror
aksiyalarına aid olan məlumatlarla bağlı yaranan münasibətlər
müvafiq qanunvericiliklə tənzimlənir.
Məlumat azadlığı haqqında Azərbaycan Respublikası
Qanununun 13-cü maddəsinə əsasən, şəxsiyyət haqqında
sənədləşdirilmiş və ya açıq elan edilmiş xəbər şəxsiyyət barədə
məlumata aiddir. Şəxsiyyət haqqında sənədləşdirilmiş məlumat
mənbəyi onun adma verilmiş, onun tərəfindən imzalanmış sənədlər
və öz səlahiyyətləri çərçivəsində orqanlar tərəfindən şəxsiyyət
haqqında toplanmış məlumatlardır. Şəxsiyyətin dini mənsubiyyəti
və əqidəsi barədə məlumat yalnız onun tərəfindən könüllü təqdim
edildikdə dövlət orqanları tərəfindən toplana bilər. Şəxsiyyətin
siyasi partiyaya üzvlüyü və ya bitərəf olması barədə məlumat
yalnız qanunla nəzərdə tutulmuş hallarda dövlət orqanlarına təqdim
edilməlidir.
İnsan hüquqlarının və əsas azadlıqlarının
müdafiəsi haqqında Konvensiya:
Maddə 9. Fikir, vicdan və din azadlığı.
1. Hər kəsin fikir, vicdan və din azadlığı hüququ var: bu hüquqa
öz dinini və əqidəsini və ya əqidəsini dəyişmək azadlığı, öz dininə
və ya əqidəsinə həm təkbaşına və başqaları ilə birlikdə
Dostları ilə paylaş: |