Microsoft Word sa iheamhak doc

 
42 
İnsan hüquqlarının və əsas azadlıqlarının  
müdafiəsi haqqında Konvensiya: 
 
Maddə 6. Ədalətli məhkəmə hüququ. 
Hər kəs onun mülki hüquq və vəzifələri müəyyən edilərkən və ya 
ona qarşı hər hansı cinayət ittihamı irəli sürülərkən, qanun əsasında 
yaradılmış müstəqil və  qərzsiz məhkəmə vasitəsib, ağlahatan 
müddətdə  işinin  ədalətli və açıq araşdırılması hüququna malikdir. 
Məhkəmə. qərarı açıq elan edir, lakin demokratik cəmiyyətdə  əxlaq, 
ictimai qayda və ya milli təhlükəsizlik maraqları naminə, həmçinin 
yetkinlik yaşına çatmayanların maraqları  və ya tərəflərin  şəxsi 
həyatının müdafiəsi bunu tələb etdikdə, yaxud məhkəmənin fıkrincə, 
aşkarlığın  ədalət mühakiməsinin maraqlarını poza biləcəyi xüsusi 
hallar zamanı ciddi zərurət oldııqda mətbuat və ictimaiyyət bütün 
prosses boyu və ya onun bir hissəsində  məhkəmə iclasına 
buraxılmaya bilər. 
 
Azərbaycan Respublikasının  
qanunvericilik sistemi 
 
Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 60-cı maddəsinə 
əsasən, hər kəsin hüquq və azadlıqlarının məhkəmədə müdafiəsinə 
təminat verilir. 
Hər kəs dövlət orqanlarının, siyasi partiyaların, həmlarlar 
ittifaqlarının və digər ictimai birliklərin, vəzifəli həxslərin qərar və 
hərəkətlərindən (yaxud hərəkətsizliyindən) məhkəməyə şikayət edə 
bilər. 
Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 61-ci maddəsinə 
əsasən,  hər kəsin yüksək keyfiyyətli hüquqi yardım almaq hüququ 
vardır. 
Qanunla nəzərdə tutulmuş hallarda hüquqi yardım ödənişsiz, 
dövlət hesabına göstərilir. 
Hər bir şəxsin səlahiyyətli dövlət orqanları  tərəfindən, həbsə 
alındığı, cinayət törədilməsində ittiham olunduğu andan 
müdafiəçinin köməyindən istifadə etmək hüquq vardır. 

---

 
43 
Azərbaycan Respublikası Cinayət Prosesual Məcəlləsinin 
22-ci maddəsi,  məhkəmə baxışını  tələb etmək hüququnun təmin 
olunması ilə bağlı müddəaları nizama salır. Qanuna əsasən, cinayət 
prosesini həyata keçirən orqanlar bu Məcəllə ilə müəyyən 
edilmiş qaydada hər kəsin ona qarşı irəli sürülmüş ittiham, 
yaxud barəsində  tətbiq olunmuş prosessual məcburiyyət 
tədbirləri ilə  əlaqədar  ədalətli və açıq məhkəmə baxışının 
aparılmasını  tələb etmək hüququnu təmin etməlidirlər. Hər 
hansı  səbəbdən məhkəmə baxışını  tələb etmək hüququnun 
rədd edilməsi yolverilməzdir. 
Azərbaycan Respublikası Cinayət Prosesual Məcəlləsinin 27-
ci maddəsi, cinayət mühakimə icraatının aşkar keçirilməsi ilə 
bağlı münasibətləri nizama salır. Belə ki, Azərbaycan 
Respublikası Cinayət Prosesual Məcəlləsində  nəzərdə tutulmuş 
dövlət, peşə, kommersiya sirlərinin habelə  vətəndaşların  şəxsi və 
ailə sirlərinin qorunması halları istisna olmaqla, Azərbaycan 
Respublikasında cinayət işləri və cinayət təqibi ilə bağlı digər 
materiallar üzrə  ədalət mühakiməsi bütün məhkəmələrdə açıq 
aparılır. 
Azərbaycan Respublikası Mülki Prosesual Məcəlləsinin 4-cü 
maddəsinə  əsasən,  bütün fiziki və hüquqi şəxslər özlərinin 
qanunla qorunan hüquq və azadlıqlarını, eləcə  də maraqlarını 
qorumaq və  təmin etmək məqsədi ilə qanunla müəyyən edilmiş 
qaydada  məhkəmə    müdafiəsindən  istifadə  etmək hüququna 
malikdirlər. 
Məhkəməyə müraciət etmək hüququndan imtina edilməsi 
etibarsızdır. 
Əgər qanunla müəyyən kateqoriya iqtisadi mübahisələr üçün 
məhkəməyə  qədər nizamlama (pretenziya) qaydası müəyyən 
olunarsa və yaxud bu, tərəflər arasında müqavilə ilə  nəzərdə 
rutularsa, mübahisə həmin qaydaya riayət edildikdən sonra iqtisad 
məhkəməsinin həllinə verilə bilər. 

---

 
44 
İnsan hüquqlarının və əsas azadlıqlarının  
müdafiəsi haqqında Konvensiya: 
 
Maddə 6. Ədalətli məhkəmə hüququ. 
. . 
2.  Cinayət törətməkdə ittiham olunan hər kəs onun təqsırı 
qanun əsasında sübut edilmədək təqsirsiz hesab edilır. 
 
Azərbaycan Respublikasının  
qanunvericilik sistemi 
 
Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 63-cu 
maddəsinə    əsasən,  hər kəsin  təqsirsizlik prezumpsiyası hüququ 
vardır. Cinayət törədilməsində  təqsirləndirilən hər bır  şəxs, onun 
təqsiri qanunla nəzərdə tutulan qaydada sübuta yetirməyibsə  və  
bu barədə  məhkəmənin qanuni qüvvəyə minmiş hökmu yoxdursa, 
təqsirsiz sayılır. 
Şəxsin təqsirli olmasına  əsaslı  şübhələr varsa, onun təqsirli 
bilinməsinə yol verilmir. 
Cinayətin törədilməsində  təqsirləndirilən  şəxs ozunun 
təqsirsizliyini sübuta yetirməyə borclu deyildir. 
Ədalət mühakiməsı  həyata keçirılərkən qanunu pozmaqla əldə 
edilmiş sübutlardan istifadə oluna bilməz. 
Məhkəmənin hökmü olmasa, kimsə cinayətdə  təqsirli sayıla 
bilməz. 
Azərbaycan Respublikası Cinayət Məcəlləsinin 7-cı maddəsi 
təqsirə görə məsuliyyət prinsipini təsbit edır. 
Yalnız törətdiyi ictimai təhlükəli  əmələ (hərəkət və 
hərəkətsizliyə) və onun nəticələrinə görə təqsiri müəyyən olunmuş 
şəxs cinayət məsuliyyətinə cəlb edilə və cəzalandırıla bilər. 
Şəxs təqsirsiz olaraq vurduğu zərərə görə cinayət məsulliyyətinə 
cəlb oluna bilməz. 
Azərbaycan   Respublikası      Cinayət Məcəlləsını maddəsi 
təqsiri olmadığını bilə-bilə şəxsi cinayət məsulliyyətinə cəlb etməyə 
görə məsuliyyət müəyyən edir. Belə  ki,  təqsiri  
 

---