Б и б ли о гр а ф и й а
53
1902 -
1904
- Bakıda yeddinci
rus-tatar məktəbində ana
dili müəllimi işləyir;
-
Tiflisdə atası 63 yaşında vəfat edir.
1903 -
1906
- Sabunçuda altısinifli məktəbdə əlavə dərs
deyir.
1905
- M.Ə.Sabir, A.Səhhət, M.Hadi, H.Cavidlə
tanış olur. Bakı üçüncü kişi gimnaziyasında
ana dili müəllimi işləyir.
- “İki müztərib yaxud əzab və vicdan” ro-
manını yazır.
1906 -
1907
- İlk mətbu şeiri “Laylay”, “Dəbistan”
jurnalında dərc edilir;
- “Molla Nəsrəddin” jurnalı ona parodiya
yazır;
- Müəllimlər qurultayında
proqram komis-
siyasına seçilir;
- “Molla Nəsrəddin”in bağlanmasına etiraz
olaraq Stavropoldan teleqram göndərir.
1908
- Tiflisdə “İkinci il” dərsliyi çapdan çıxır;
- “Məktub yetişmədi”, “Hürriyyət pərisi-
nə”, “Yad et” və s. əsərlərini yazır.
1909 -
1910
- R.Botşalın “Qafqaz çiçəyi” pyesini təbdil
edir;
- Realnı məktəbdə V.Miskeviçus ilə tanış
olur.
- “Köç”, “Daşqın”, “İntiharmı yaşamaqmı?”,
“Gözəl bahar”, “Hamımız bir günəşin zər-
rəsiyik” əsərlərini yazır. “Qafqaz çiçəyi”
А б д у л л а Шаи г
54
“Nicat” turuppası tərəfindən
tamaşaya qo-
yulur;
- “Tülkü həccə gedir”, “Yaxşı arxa”, “Tıq-
tıq xanım”, “Şələquyruq”, “Murad” mənsur
hekayələrini, “Ürək tikmək”, “Çoban Mə-
miş” adlı uşaq pyeslərini yazır;
- “Danışan kukla” və “İntiqamçı xoruz”
adlı pyesləri ruscadan iqtibas edir.
1910-1911 -
“Günəş” qəzetinin əməkdaşlarından biri
olmuşdur.
1911
-
Həyat yoldaşı Raziyyə xanım vəfat edir;
- “Dəftəri-hicran”, “Şair və qadın”, “Bəd-
bəxt ailə” əsərlərini qələmə alır.
1912-1920
- Bakı realnı məktəbində Azərbaycan dili
və ədəbiyyatı müəllimi işləyir.
1912
- “Gülzar” dərsliyi çapdan çıxır;
- “Nicat” qəzetində Sabirə həsr olunmuş
məqalə və şeiri çıxır.
1913
- “Qafqaz çiçəyi” pyesi Azərbaycanda və
Dağıstanda
tamaşaya qoyulur;
- H.Vəzirovun ədəbi fəaliyyətinin 40 illiyi
münasibətilə şeiri, “Şələquyruq” və “Mu-
rad” kitabçaları çıxır.
1915
- “Dan ulduzu” və Məngilisdə “Simurq qu-
şu” şeirlərini qələmə alır;
- Birinci Dünya müharibəsi ilə əlaqədar
“Əsrimizə xitab” və “İblisin hüzurunda”
əsərlərini tamamlayır.
Б и б ли о гр а ф и й а
55
1915
- Rus dilindən “Danışan kukla” uşaq pyesi-
ni təbdil
edir.
1916
- Dağıstanda “Uşaq bağçası” açmağa çalışır;
1917
- “Açıq söz “qəzetinin 8 aprel nömrəsində
çarizmin devrilməsi münasibəti ilə yazdığı
“Xanım əfəndilərə!”
məqaləsi dərc edilir;
- İndiki Azərbaycan Dövlət İqtisad Univer-
sitetinin binasının birinci mərtəbəsində yer-
ləşən “Nümunə məktəbi”nin əsasını qoyur.
1918
-
İlk dəfə olaraq realnı məktəbin nəzdində
milli siniflər yaradır;
- “Əsrimizin qəhramanları” romanını tamam-
layır.
1919
- “Milli qiraət”, “Müntəxəbat”, “Türk çə-
ləngi” və “Ədəbiyyat dərsləri” dərsliklərini
nəşr etdirir.
1920-1930
- V.İ.Lenin adına
Azərbaycan Dövlət Uni-
versitetində, Şaiq adına Nümunə məktəbin-
də,
Bakı qız və oğlan pedaqoji texnikumun-
da, fəhlə fakultəsində, Əli Bayramov adına
qadınlar klubunda müəllimlik etmiş, Azər-
baycan ədəbiyyatı tarixi,
Azərbaycan dili,
Ədəbiyyat nəzəriyyəsi və metodikası fənlə-
rindən mühazirələr oxumuşdur;
- Ali Pedaqoji İnstitutu, fəhlə fakultələri və
texnikumları üçün dərslik hazırlayan ko-
missiyanın üzvi olmuşdur;
- Şahzadə xanım Mirzəbəyova ilə evlənir.
Altıaylıq kurslarda və birillik Şərq fakültə-
lərində dərsə başlayır;
-
“Türk
ədəbiyyatı” dərsliyi nəşr edilir.
А б д у л л а Шаи г
56
1921
- Rayonlarda mədəni-maarif işlərinin təşki-
linə kömək
üçün Göyçaya, Qaraməryəm,
İncə, Diyallı kəndlərinə gedir. Ali pedaqoji
institutun
yaradılmasında fəal iştirak edir,
Şərq ədəbiyyatından dərs deyir;
- “Gənclik marşı”, “Üsyan et!”, “Şərq gözə-
linə” şeirlərini, “Həqiqətə doğru”, “Yazıya
pozu yoxdur” pyeslərini yazır. Bu əsərlər
“Tənqid-təbliğ” teatrında oynanılır;
-“İkinci il” dərsliyi nəşr edilir.
1922
- Qızı Altunsaç vəfat edir. “Qızım Altunsa-
ça”, “Bizimlədir” şeirlərini qələmə alır;
- “Milli qiraət” kitabı çap edilir.
1923
- Azərbaycan kişi Pedaqoji İnstitutunda
ədəbi və pedaqoji fəaliyyətinin 20
illiyi mü-
nasibəti ilə təntənəli yubileyi keçirilmiş,
1917-ci ildə milliləşdirdiyi, sonralar
institutun hazırlıq siniflərinə çevrilən mək-
təb Şaiq adına “Nümunə məktəbi” adlandı-
rılmışdır.
1924
- Ali Pedaqoji İnstitutun
üçilliyi münasibəti
ilə “İnstitut və Azərbaycan” məqaləsini
“Azadlıq pərisinə”, “Əmək pərisinə”, “Bir
az da atəş qat” və s. əsərlərini yazır;
- “Qiraət kitabı”, “İkinci il” təkmilləşmiş
şəkildə çap olunur.
1925
-
“Ədəbiyyat cəmiyyəti”nin məsul katibi
seçilir;
- Yeni türk əlifbası komissiyası “Qiraət
kitabı”nı buraxır;
