Microsoft Word vesait fem doc
Yüklə 279,73 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Fərdi əmək mübahisələrinin tənzimlənməsinə dair razılaşmaların əmək müqaviləsində nəzərdə tutulması və ya işəgötürənlə danışıqların aparılması
16
həmin sahə üzrə nazirlik və ya işəgötürənlər asossasiyası arasında bağlanan kollektiv sazişlə tənzimlənə bilər. Əmək Mübahisələri üzrə Komissiyanın müsbət cəhəti ilə yanaşı onun bir sıra çatışmamazlıqları da mövcuddur ki, bu da praktikada komissiyanın fərdi əmək mübahisələrini həll edən effektiv orqana çevrilməsinə imkan vermir. Əmək Mübahisələri üzrə Komissiyanın müsbət cəhəti ondan ibarətdir ki, işəgötürənlə işçi arasında başlanmış fərdi əmək mübahisəsi müəssisədən kənara çıxmır və işəgötürənin nümayəndələrinin iştirakı ilə həll edilir. Mübahisənin belə həlli sonradan işəgötürənlə işçi arasında münasibətlərin normallaşmasına gətirib çıxarır. Komissiyanın fərdi əmək mübahisələrin həlli zamanı zəif tərəfi ondan ibarətdir ki, bütün hallarda belə komissiyalar paritet əsaslarla yaradılır və bir qayda olaraq işəgötürəni neçə nəfərin təmsil etməsindən asılı olmayaraq onlar vahid səslə çıxış edir və işəgötürənin iradəsinə uyğun hərəkət edirlər. Bu isə mübahisənin həllini düyünə salır və nəticədə işçi komissiyanın qərarını tanımır və məhkəməyə müraciət edir. Belə olan halda işçilər hətta belə komissiyaların fəaliyyət göstərdiyi müəssisələrdə belə bu mexanizmdən həvəslə istifadə etmirlər və birbaşa məhkəməyə müraciət edirlər. Bütün hallarda müəssisələrdə Əmək Mübahisələri üzrə Komissiyaların fəaliyyəti müsbət hadisədir və iş yerlərində sosial dialoqun mövcudluğunun əlamətlərindən biridir.
ilə digər dövlət orqanlarına, o cümlədən Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliynin Dövlət Əmək Müfəttişliyi Xidmətinə şikayət verir. Nəzərə almaq lazımdır ki, Dövlət Əmək Müfəttişliyi Xidmətinə və digər orqanlara verilən şikayət zamanı məhkəməyə müraciət üçün müəyyən edilən müddətlər saxlanılmır.
17 Fərdi əmək mübahisələrinin tənzimlənməsinə dair razılaşmaların əmək müqaviləsində nəzərdə tutulması və ya işəgötürənlə danışıqların aparılması
müəyyən edilmiş həlli qaydalarından fərqli olan, tərəflərin hüquq bərabərliyi prinsipini və bu Məcəllə ilə nəzərdə tutulmuş əmək, sosial və iqtisadi hüquqlarını pozmayan qaydalar nəzərdə tutula bilər (Əmək Məcəlləsi 294-cü maddə 3-cü hissə). Əmək Məcəlləsinin 43-cü maddəsində fərdi əmək
mübahisələrinin həlli ilə bağlı Əmək Məcəlləsində nəzərdə tutulmayan yollarla həlli ilə bağlı hər hansı birbaşa tələb yoxdur. Bununla belə 43-cü maddənin “ğ” bəndinə əsasən əmək müqaviləsində “ tərəflərin müəyyən etdiyi əlavə şərtlər barədə məlumatlar” nəzərdə tutula bilər. Bu baxımdan əmək müqaviləsi bağlanarkən işəgötürənlə işçi fərdi əmək mübahisəsinin yaranacağı hallarda onun Əmək Məcəlləsində nəzərdə tutulmayan yollarla həllinə dair müddəalar daxil edə bilərlər. Lakin bu zaman əmək müqaviləsinə daxil edilən bu müddəalar Əmək Məcəlləsinə zidd olmamalı və tərəflərin hüquq bərabərliyi prinsipini pozmamalıdır. Eyni zamanda fərdi əmək mübahisəsi yaranarkən effektiv alət kimi işəgötürənlə fərdi qaydada və ya həmkarlar ittifaqları vasitəsi ilə danışıqlar aparmaqdır. Effektiv danışıqlar fərdi əmək mübahisəsinin həllində müsbət rol oynaya bilər. İşçi fərdi əmək mübahisəsi yaranarkən işəgötürənlə bilavasitə görüşməklə danışıqlar apara bilər. Digər halda əgər müəssisədə həmkarlar ittifaqı komitəsi vardırsa, onda belə danışıqlar həmkarlar ittifaqı komitəsinin vasitəçiliyi ilə və ya onun vasitəsi ilə həyata keçirilə bilər. Danışıqlarda
18
kompromisin əldə olunması fərdi əmək mübahisəsinin birdəfəlik həll olunması üçün ciddi zəmin yaradır. Məhkəmə vasitəsi ilə fərdi əmək mübahisələrinin həlli sonradan
işəgötürənlə işçi arasında münasibətlərin davamlı pozulmasına və “soyuqlaşmasına” gətirdiyi halda danışıqlar yolu ilə mübahisənin həlli sonradan münasibətlərin normallaşmasına və “istiləşməsinə” gətirə bilər. Bu baxımdan istənilən fərdi əmək mübahisəsində danışıqlar yolundan istifadəyə cəhd edilməsi məqsədəuyğundur. Danışıqlar aparmaq üçün işəgötürənlə bilavasitə görüşmək mümkün deyildirsə və ya məqsədəuyğun deyildirsə bu zaman işçi işəgötürənə yazılı şəkildə müraciət edə bilər. Yaxşı olardı ki, işçi yazılı müraciət etdikdə bunu rəsmi qaydada həyata keçirsin. Müraciətin iki nüsxədə hazırlanması və qeydiyyatdan keçirilməsi də zəruridir. Belə müraciətin surətinin işçidə qalması gələcəkdə fərdi əmək mübahisəsinin məhkəmə vasitəsi ilə həlli zamanı da istifadə edilə bilər. Bir sıra ölkələrin qanunvericiliyində fərdi əmək mübahisəsi yaranarkən danışıqlar metodundan istifadə olunması vacib və mütləq vasitə kimi nəzərdə tutulur. Məsələn, Rusiya Federasiyasının Əmək Məcəlləsinin 385-ci maddəsində göstərilir ki, “Fərdi əmək mübahisəsinə Əmək Mübahisələri Komissiyasında o zaman baxılar ki, işçi bilavasitə özü və ya nümayəndəsi vasitəsi ilə işəgötürənlə danışıqlar zamanı nəticə əldə olunmasın” Göründüyü kimi Rusiya Federasiyasında fərdi əmək mübahisəsinin Əmək Mübahisələri Komissiyasında baxılması üçün şərtlərdən biri də işçinin işəgötürənlə mübahisənin həlli üçün danışıqlar aparmasıdır. Yəni işçi Əmək Mübahisələri Komissiyasına və məhkəməyə yazılı ərizə təqdim etməzdən əvvəl bütün zəruri tədbirləri, o cümlədən işəgötürənlə fərdi əmək mübahisəsinin danışıqlar yolu ilə həlli ilə bağlı hərəkətləri həyata keçirməlidir. Əlbətdə şəxsin məhkəməyə birbaşa müraciət hüququnun hər hansı formada məhdudlaşdırılması Azərbaycan Yüklə 279,73 Kb. Dostları ilə paylaş:
|