Microsoft Word yeni rustem Kamal sozu ishiga
Yüklə 1,8 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Rüstəm Kamal 45 burnumdadır. İndi də xatırlayanda ağzım torpaq dadır.
- Gəl təndir çörəyinə ipisti , yumyumşaq. sapsarı.
- Yollarına gecə - gündüz Çiskin - çiskin kədər yağır.
- Rüstəm Kamal 46 O günlərdən ancaq xatirimdə balaca kağız gəmimin
- Rüstəm Kamal
Rüstəm Kamal 45 burnumdadır. İndi də xatırlayanda ağzım torpaq dadır. Uşaqlıq dünyası йаддашда yalnız səslə, rənglə deyil, həm də чюряк qoxuсу ilə bərpa olunur. Gəl təndir çörəyinə ipisti, yumyumşaq. sapsarı. Ana torpaьы горхусундан таныйыр: Tanıyıram ayaq basdığı torpağın qoxusundan. Онун мeteotəsvirlərи ömrün-günün fəlsəfəsini anlamaq üçündür. Aşağıdakı parçada meteometafora şeirin emosional fakturasını dəqiq müəyyənləşdirir: Yollarına gecə - gündüz Çiskin - çiskin kədər yağır. Mənim üçün Rəsul Rza çox «yumşaq» şairdir. Şeirlərindəki “yumşaq” sözü, sadəcə, sərtliyin antinomiyası deyil, həm də sərtliyin zərif (yumşaq), yumşaqlığın isə sərt olmasını bildirir. əllərinin nəfəsi elə yumşaq, elə işıqlı dedim yəqin gül üşümür. yaxud Rüstəm Kamal 46 O günlərdən ancaq xatirimdə balaca kağız gəmimin ağ yelkəni qalıb, bir də geri dönməyən, cocuqluq illərinin yumşaq tikəni qalıb. Рясул Рза poeziyaсы ilə təmasa girən, цнсиййят йарадан hər bir oxucu (tənqidçi, ədəbiyyatşünas...) onun dünyasında öz obrazı ilə rastlaşa bilir və bu, onun özü ilə həmin şeirlərə gətirdiyi yaşantıнын obrazı olacaq. Rüstəm Kamal 47 MİRZƏ İBRAHİMOVУН TƏBRIZ ИЛЬЫМЫ Mirzə İbrahimovdan yazmaq həvəsimiz onun “Cənub hekayələri”nin səmimi, doğma emosionallığı ilə əlaqədardır. Bu əsərləri oxuyarkən biz yeni bir təcrübə əldə edirik. Təəssüf ki, son vaxtlar söyləmə sənəti, xatirə-hekayə danışma sənəti tənəzzülə uğrayır. Təhkiyə sənətinin içindən müdriklik yoxa çıxmaqdadır. İstehsal qüvvələrinin, virtual texnologiyaların inkişafı nəticəsində nağıl-хатиря söyləmə canlı nitq sferasından çıxır вя tədricən öləziyir. Хatirə сюйлямя canlı təcrübə mübadiləsinə xasdır. Təcrübənin verilməsi və ötürülməsi müdrikлик щадисясидир. yığılmasıdır. Müdriklik hekayəçinin həyat situasiyası ilə bir bütövlük təşkil edir. Mirzə İbrahimovun “Təbriz mətni”nə daxil olan əsərlər yazıçının təcrübəsinin və öncəgörənliyinin örnəklərindəndir. Çox maraqlı və təəccüblüdür ки, чох erkən yaşlarından Cənubi Azərbaycanın Evə kəndindən Şimali Azərbaycana gəlmiş, bütün həyatını Bakıda keçirmiş bir insanın yaddaşında Təbriz bu qədər canlı və parlaq necə qala bilərdi? Taleyini, йазычы şöhrətini Bakıda tapsa da, dünyagörüşü, ədəbi zövqü və estetikası Bakıda formalaşsa da, онун yaradıcılığında “Bakı mətni”, demək olar ki, zəifdir. Bəlkə йаддашындакы вя йухуларындакы Təbriz mifi Bakı mifini yaratmağa imkan verməyib? “Təbriz mətni” (“Cənub hekayələri”, “Fırtına quşu”, “Güləbətin”, “Gələcək gün”) Mirzə İbrahimovu Azərbaycan tarixinin müəlliflərindən birinə çevirir... Bu əsərlərin bədii- estetik dəyəri ilə tarixi dəyəri iç-içədir, etnik-tarixi mahiyyət estetik funksiyadan ayrı deyil. Rüstəm Kamal 48 Yazıçının “Təbriz mətni” əslində bir millətin tale mətnidir, etnik varlığının layihəsidir. Mirzə İbrahimovun “Təbriz mətni” Azərbaycan türklərinin gücünün və gücsüzlüyünün, qəhrəmanlığının və acizliyinin, nifrətinin və məhəbbətinin bədii ifadəsidir, onun etik təcrübəsinin təsviridir. Təbriz mifoloji obrazdır, etnik – mədəni özünüdərk simvollarından biridir: yaşam və savaş tariximiz; milli ləyaqət və şərəf salnaməsidir. Mirzə İbrahimovun Təbriz zamanı mütləq кечмиши билдирир mütləq zamanın adıdır. Юзцнцн вя гящряманларынын кeçmişi иля баьлы nisgilli xatirələri Təbriz mifini yaradır. Mirzə ibrahimovun Təbriz mifi Azərbaycan insanının etnik (və etik!) gözləntilərini təmin edir və xalqımızın bütövlük – birlik obrazını milli düşüncədə qoruyub saxlayır. Çünki “mif həmişə mənim haqqımdadır” (Y.Lotman). Təbriz mifi bizim taleyimizdən bəhs edir. “Gələcək gün” romanı, “Cənub hükayələr”i mifoloji tipli təhkiyə deyil, həm də qutsal tariximizdir. Təbriz simvolik Mərkəzin adıdır. “Qədim zamanlarda Təbrizdə bir padşah vardı.” (“Çobanın məsləhəti”) “Şair Üzgü dərəsində yaşayırdı, padşah Təbrizdə” (“Şairin yadigarı”). Нisbi Şimal (Bakı) zamanı mütləq Cənub (Təbriz) zamanını Mirzə İbrahimovun taleyindən, yaddaşından silə bilməзd – йаддашын сакрал эцъц имкан вермирди. Təbrizin portreti Təbrizin havasından başlayır. “Min üç yüz metr hündürlüyündə olan bu gözəl şəhərdə dağ havası ilə aran günəşi birləşmişdi” (“Güləbətin”). Təbrizin hava durumu ilə başlamaq yazıçının sevdiyi ədəbi priyomlardan biridir. Təbrizin hər mövsümə uyğun havasını ancaq güclü iqlim yaddaşına, xüsusi meteohəssaslığa malik olan yazıçı görə bilərdi: Yüklə 1,8 Mb. Dostları ilə paylaş:
|