Mövzu “Sosial iş nəzəriyyəsi və təcrübəsi-1” fənninin predmeti, məqsədi və vəzifələri
Sosial iş sahəsində beynəlxalq təcrübə
Yüklə 3,02 Mb. Pdf görüntüsü
|
| 2.3. Sosial iş sahəsində beynəlxalq təcrübə
İctimai hadisə kimi, sosial iş insan toplumu yarandığı gündən mövcuddur və müxtəlif tarixi dönəmlərdə, bu yönümdən hər bir cəmiyyət öz üzvlərinə müxtəlif cür kömək etməyə çalışmışdır. İctimai həyatın obyektiv gerçəkliyi olan sosial işin müxtəlif formalarının geniş yayılması, çağdaş dünyamızda sosial ziddiyyətlərin həlli və ictimai tərəqqinin təmin edilməsi istiqamətində ən önəmli vasitədir. Bunu qloballaşan dünyamızın aktual problemlərinin həllində də müşahidə etmək olar. Bu gün ətraf mühitin çirkləndirilməsi, demoqrafik partlayış, inkişaf etməmiş ölkələrdəki kütləəvi aclıq, kütləvi qırğın silahlarından istifadə olunması təhlükəsi, mənəvi deqradasiya, ailənin dağılması kimi problemlər bəşəriyyəti təlatümə gətirən problemlərdir. Bugün müasir cəmiyyətin texniki tərəqqi və informasiya, sosial- iqtisadi inkişaf, əhalisinin elm, təhsil səviyyələrinin yüksəldilməsi bir daha onu sübut edir ki, müvafiq tendensiyalara uyğun olaraq sosial iş sahəsində də fundamental dəyişikliklər baş verməli, bununla əlaqədar əhalinin sosial müdafiəsi tədbirlərinin məzmunu durmadan zənginləşdirilməlidir. Bütün bunlar, sosial işin nəzəri əsaslarının möhkəmləndirilməsi, müvafiq sahədə çalışan mütəxəssislərin səriştə və qabiliyyətlərinin artırılması, insanlara veriləcək sosial dəstək və köməyin optimallaşdırılması fonunda baş verməlidir. Sosial işin qruplaşdırılması universal deyil və müxtəlif ölkələrdə onun özünün 42 xüsusiyyətləri var. Məsələn, Almaniyada sosial işin əsas növləri son illərdə ənənəvi olaraq aşağıdakı istiqamətlərdə qruplaşdırılır: 1) Sosial sığorta; 2) Sosial təminat; 3) Sosial yardım. ABŞ-da sosial işin növləri: 1) Fərdlərlə sosial iş; 2) Oxşar vəziyyətdə olan insan qrupları ilə sosial iş; 3) İcma ilə sosial iş ayırd edilir. Avropanın bir çox ölkələrində sosial siyasıtin və sosial təminat proqramlarının həyata keçirilməsində rəsmi strukturların yaradılması dövlət tərəfindən dəstəklənirdi. Amerikalılarda isə şəxsi təşəbbüsə arxalanmaq və dövlət strukturlarının təsirinin maksimal dərəcədə azaldılmasına cəhd özünü göstərir. ABŞ-da bu günə kimi dövlətin əhalinn sosial müdafiəsində rolu çox cüzidir. ABŞ-ın sosial sığorta haqda qanuna əsasən sosial sığortanın iki növü təsdiqlənib: qocalığa görə pensiya və işsizliyə görə müavinət. Sosial sığortanın bütün növlərini Ümumi Federal Proqram adlandırırlar. ABŞ-da sığorta proqramları mövcuddur. İş qabiliyyətinin müvəqqəti itirilməsinə görə ödəmələrin, kompensasiyaların səviyyəsi müəyyən olunub. Sosial müdafiənin dövlət sisteminin digər tərkib hissəsi-yoxsullara köməkdir. Bu sistem XX əsrin 60-cı illərində inkişaf etməyə başladı. Ehtiyacı olan uşaqlı ailələrin dəstəklənməsi, ərzaq, mənzil və tibbi yardımdır. Zəmanətli gəlirin təminatı proqramı ahıllara və əlillərə aiddir. Əhalinin bu kateqoriyalarına hökumət pullu yardım göstərir. Uşaqlı ailələrin dəstəklənməsi proqramı ailə başçısı dul, boşanmış və ya tənha ana olan, aşağı gəlirli çoxuşaqlı ailələrə yardımın göstərilməsini nəzərdə tutur. Mənzil yardımını aşağı gəlirli ailələr alır. ABŞ-da xüsusi sığortanın iki forması mövcuddur-kollektiv forma və fərdi forma. Avropa ölkələrində yerli özünüidarəetmə orqanlarının sosial xidmətlər təklif etməsində dövlət mühüm rol oynayır. Məsələn; Finlandiyada sosial siyasəti dövlət və icma işləyib həyata keçirir. Burda 43 işin əksər hissəsini bələdiyyələr yerinə yetirir. Əhaliyə ilkin sosial və tibbi xidmət Finlandiyada bələdiyyə xəstəxanaları və poliklinikaları, uşaq bağçaları, internatlar, ahıllar üçün evlər, narkoloji xidmətlərin hesabına tam təmin olunur. İsveçdə əhalinin sosial xidmət modelində Avropa ənənəsi özünü parlaq şəkildə büruzə verir. Hər il bu ölkədə təxminən 1000 nəfər sosionomlar (sosial sferanın ali təhsilli mütəxəssisləri) hazırlanır. İsveçdə munisipal və rayon komitələrinin işi aşağıdakı istiqamətlərdə gedir: -kommunal xidmət; -əhalinin konkret qruplarının sosial şəraitlərinin yaxşılaşdırılması; -ayrı-ayrı şəxslərlə və ailələrlə konkret problemlər üzrə fərdi iş. Sosial işin bir peşə fəaliyyəti kimi müxtəlif növlərinin yaranması müxtəlif sosial institutların qarşılıqlı əlaqələrinin xarakteri, ölkələrin inkişafının mədəni və milli xüsusiyyətləri, ictimai şüurun, mədəniyyətin, elmin, təhsilin inkişafının səviyyəsi ilə şərtlənir. Yüklə 3,02 Mb. Dostları ilə paylaş:
|