Mövzu “Sosial iş nəzəriyyəsi və təcrübəsi-1” fənninin predmeti, məqsədi və vəzifələri
Sosial işin fəaliyyətinin psixodinamik modeli
Yüklə 3,02 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
7.2. Sosial işin fəaliyyətinin psixodinamik modeli Psixososial yaxud psixodinamik model, insanın psixi həyatı ilə, onun həyat fəaliyyətinə təsir göstərən xarici münasibətlər arasındakı tarazlığın təmin edilməsi ilə əlaqədar olan bir nəzəri modeldir. Onlar arasında ən geniş yayılması və F.Hollis ilə M.Vuds tərəfindən işlənib hazırlanmış ―situasiya işi‖ yaxud ―situasiyada şəxsiyyət‖ konsepsiyasıdır. Bu konsepsiyanın mərkəzində, bir tərəfdən insanlatla, digər tərəfdən isə, ətraf mühit ilə əlaqəli olan şəxsiyyət durur. Klassik psixoanalizdən fərqli olaraq, cari konsepsiya öz diqqətini insanın keçmişində deyil, bu günündə cəmləşdirir və şəxsiyyətin real sosial situasiyanı necə qəbul etməsini təhlil edir. Sosial işçinin fəaliyyətinin psixodinamik modeli bir sıra vacib postulatlara əsaslanır və bunlara aşağıdakılar aiddir: Kliyent ilə münasibət kontekstində sosial işçi nəzərə almalıdır ki, kliyent müəyyən psixoloji strutura malikdir və o, qarşılıqlı təmasda olduğu mühitin xarici və daxili təsiri altında bu strukturu dəyişə də bilər; Sosial işçi müştəriyə təsir göstərərkən, onun sosial-iqtisadi vəziyyətini və statusunu, idarəetmənin müxtəlif səviyyələrindəki yerini nəzərə almaqla, müştərinin mənsub olduğu sosial mühitdəki rolunu və münasibət dinamikasını öyrənməlidir; Sosial işçi öz fəaliyyətində əsas vurğunu müştərinin şəxsi vəziyyətinə, onun fərdi təcrübəsinə, əlahiddəliyinə, düşücələrinə etməli, onun hazırkı durumuna uyğun strategiya və taktikanı seçməlidir. Bu konsepsiya çərçivəsində təkcə ―status-kvo‖ analiz edilməyib, həmçinin kliyent ilə sosial işçi arasındakı 141 münasibətlər, eləcə də konkret sosial mühitdə ehtiyacı olanların bir-birilə münasibətlərinin təkamlü təhlil edilir; Sosial işin psxodinamik modeli, bir qayda olaraq, kliyentin daxili aləminə, gerçəklik duyumuna, onun mənsub olduğu qrupdakı münasibətlərinin xarakterinə təsir göstərməklə, davranışının, baxış və münasibətlərinin dəyişdirilməsi və korreksiyasını nəzərdə tutur. Fərdin həyatında baş verən hadisələr və bununla əlaqədar topladığı sosial təcrübə, onun psixoloji simasının və şəxsiyyətinin formalaşmasında mühüm rol oynayır. Eyni zamanda sosial işçinin müştəri ilə münasibətdə, özününpsixi xüsusiyyətləri, münasibətlərinin inkişaf dinamikası, onu əhatə edən insanlarla əlaqələr qurmaq qabiliyyəti də mühüm amillərdən hesab edilməlidir. Sosial işin psixodinamik model çərçivəsində gerçəkləşdirilməsi ilə əlaqədar psixososial təsirin bir neçə mühüm mərhələsini ayırırlar: 1. Kliyentin problemlərinin öyrənilməsi; 2. Kliyentin sosial vəziyyətinin, psixi durumunun və hisslərinin öyrənilməsi; 3. Sosial işçi ilə kliyentin yaxınlaşması və əlaqələrin yaradılması; 4. Kliyentin həyatında baş vermiş əsas hadisələrin nəzərdən keçirilməsi və onların insanın cari problemləri ilə əlaqəsi; 5. Qarşılıqlı etimad əsasında, kliyent ilə sosial işçi arasında razılaşdırılmış hərəkətlər planının yaradılması; 6. Kliyentin problemlərinin həlli ilə əlaqədar sosionomla kliyentin müştərək fəaliyyətləri. Yüklə 3,02 Mb. Dostları ilə paylaş:
|