Müəllim məsələsi yalnız bizim deyil, hər bir millətin ölüm-dirim məsələsidir

Mövzu № 11.Qrupla pedaqoji əmək­daş­lıq: uşaq təlim pro­se­si­nin subyekti ki­mi

“Əgər təbiətən fəal olan uşaq oxumağı sevmirsə, bunun səbəbi özündə deyil, uşaqda biliyə marağı söndürən tərbiyəçidəşir”.

N.Q,Çernışevski

Başlıca məsələlərdən biri qruplə pedaqoji əməkdaşlığın təşkili və aparılmasıdır.

Qruplə pedaqoji əməkdaşlıq Tərbiyəçidən pedaqoji məharət və qabiliyyət tələb edir. Bu elə bir prosesdir ki, həm Tərbiyəçi yaradıcılığına geniş yol açır, həm də uşaqləri pedaqoji prose­sin subyektinə – Tərbiyəçinin tərəf müqabilinə çevirir.
Pedaqoji prosesin əməkdaşlıq əsasında təşkili zamanı Tərbiyəçi monoloji nitqindən dialoji təlim formasına keçməklə uşaq­lərin məşğələ zamanı fəallığını təmin etmiş olur. Həmçinin onların məntiqi, tənqidi və yaradıcı təfəkkürlərinin “işləmə­si­nə” nail olur. Belə dərslərdə uşaqlərə böyük hörmət və etimad göstərilir, təlim prosesi yüksək hörmət və tələbkarlıq əsasında həyata keçirilir. Uşaqlər nəyi isə öyrəndik­lərini dərk edirlər. Nəticədə uşaqlərin Tərbiyəçilərinə qarşı hörmət və məhəbbəti artır, onların tələb və göstərişləri uşaqlər tərəfindən sözsüz yerinə yetirilir və təlim prosesi yüksək müvəffəqiyyətlə nəticə­lə­nir. Beləliklə, elə bir qapalı dövrə yaranır ki, burada öyrə­dən­lə öyrənənlər arasında qarşılıqlı hörmət, öyrənməyə və öyrət­mə­yə stimullar, motivlər formalaşır.
Təlim və tərbiyə praktikasında pedaqoji əməkdaşlıq həmi­şə müsbət və faydalı nəticələrə səbəb olur. Lakin heç də bütün Tərbiyəçilər buna yüksək səviyyədə nail ola bilmirlər. Bunun səbəbləri içərisində başlıca yeri əsasən:
1) Tərbiyəçinin uşaqlə­rin yaş və fərdi xüsusiyyətlərinə dərindən bələd olmaması;
2) təlim metodlarını düzgün seçə bilməməsi;
3) tədris edəcəyi möv­zu­nun mahiyyətinə dərindən nüfuz edə bilməməsi;
4) uşaqlərin təlim-idrak fəaliyyətini düzgün idarə etməyi bacarmaması;
5) yeni təlim metodlarını tam mənimsəyə bilməməsi və s. tutur.
Buna görə də Tərbiyəçi – uşaq əməkdaşlığına əsaslanıl-mayan dərslərdə həmişə avtoritrlıq, psixoloji gərginlik özünü göstərir ki, bu da Tərbiyəçilərin pedaqoji ustalığına, uşaqlərin isə təlim maraqlarına öz mənfi təsirini göstərir.