MüNDƏRĠcat beynəlxalq münasġBƏTLƏr və ĠQTĠsadġyyat

Beynəlxalq  İpək Yolu  
 
 
26 
Müstəqiliyin ilk illərində azərbaycanlıların  təĢkilatlanması məsələsi isə 
ilk növbədə ideoloji və tarixi məsələ olaraq qalırdı. Dünya azərbaycanlılarının 
1-ci qurultayının keçirilməsi haqqında 2001-ci il mayın 23-də Heydər Əliyevin 
tarixi  sərəncam  imzalaması  isə  bu  mühüm  tədbirin  gerçəkləĢməsinə 
istiqamətlənmiĢdi. 
Heydər  Əliyevin  "Xaricdə  yaĢayan  Azərbaycanlılarla  ĠĢ  üzrə  Dövlət 
Komitəsinin  yaradılması  haqqında"  2002-ci  il  5  iyul  tarixli  fərmanı  (Müasir 
dövrün  reallıqları  nəzərə  alınaraq,  Azərbaycan  Respublikası  Prezidentinin 
2008-ci  il  19  noyabr  tarixli  54  saylı  Sərəncamı  ilə  Xarici  Ölkələrdə  YaĢayan 
Azərbaycanlılarla ĠĢ üzrə Dövlət Komitəsinin əsasında Diasporla ĠĢ üzrə Dövlət 
Komitəsi  yaradılmıĢdır),  27  dekabr  2002-ci  ildə  "Xaricdə  yaĢayan 
Azərbaycanlılarla  bağlı  dövlət  siyasəti  haqqında"  qanunu  imzalaması  və  sair 
tədbirlər,  digər  vacib  amillər  bir  daha  sübut  edir  ki,  Azərbaycan  diasporunun 
fəaliyyətinin  mütəĢəkkil  qaydada  əlaqələndirilməsi,  dünya  azərbaycanlılarının 
milli birliyinin və tərəqqisinin təminatçısı Azərbaycan dövlətidir. 
Hazırda  müasir  Azərbaycan  diasporu  Heydər  Əliyevin  milli  diaspor 
strategiyasının Naxçıvandan diaspor quruculuğuna qədərki yolunun fundamenti 
üzərində davam etdirilməsinin nəticəsidir ki, Azərbaycan Respublikasının xarici 
siyasətində  diasporumuz  mühüm  elementə  çevrilməklə  diplomatiyamızın 
inkiĢafında xüsusi yerə və rola malikdir.  
Bu xüsusda aĢağıda sadalanan tədbirlərin reallaĢdırılması məqsədəuyğun 
hesab olunur: 

 
gündəlik  qəzetin  nəĢr  etdirilməsi,  radio-televiziya  verliĢlərinin 
hazırlanması,  elektron  portalların  yaradılması  və  digər  KĠV-nin  sayının 
artırması;  

 
diasporla  iĢ  sahəsində  qabaqcıl  təcrübənin  öyrənilməsi  və  həyata 
keçirilməsi  məqsədilə  elmi  potensialın  yaradılması,  təĢkilatçılıq  qabiliyyətinə 
malik Ģəxslərin hazırlanması; 

 
xaricdə  yaĢayan  azərbaycanlıların,  xüsusən  gənclərin  və  onların 
ətrafında olan insanların Azərbaycana ekskursiyalarının təĢkil edilməsi; 

 
nikah  məsələlərinin  nəzərə  alınması  və    qarıĢıq  ailələrin,  onların 
övladlarının bu iĢə cəlb edilməsi;  

 
ölkəmizdən  miqrasiya  edən  Ģəxslərlə  görüĢlərin  keçirilməsi  və  onlara 
tövsiyələrin verilməsi; 

 
xaricə  təhsil  almaq  üçün  göndərilən  hər  bir  gənclə  fərdi  və  kollektiv 
söhbətlərin aparılması və onların təlimatlandırılması. 
ÇağdaĢ  dövrdə  beynəlxalq  aləmdə  xüsusi  nüfuza  malik,  dünya  siyasətində 
məxsusi  yeri  və  rolu  olan  dövlətin  xarici  siyasətini  diaspor  faktorsuz  hesab 
etmək  mümkün  deyil.  Bütün  bunların  reallaĢması  milli  inkiĢafla  bərabər, 
xalqlararası  münasibətlərin,  dövlətlərarası  əməkdaĢlığın  möhkəmlənməsinə, 
bəĢəri sülhün qorunmasına, əmin-amanlığın yaranmasına və sivilizasiyalararası 
dialoqun inkiĢafına öz töhfəsini verə bilər. 

---

Tezislər 
 
27 
Bir  sözlə,  Naxçıvandan  baĢlayan  diaspor  quruculuğu  iĢi  dünya 
azərbaycanlılarının  birlik  və  həmrəyliyi  istiqamətində  atılan  ilk  addımdır.  Bu 
addım  bu  gün  davam  etdirilərək  milli  ənənələrin  yaĢadılması  ilə  bəĢəri 
dəyərlərin inkiĢafına xidmət edir. 
   Açar  sözlər:  Diaspor,  lobbi,  Heydər  Əliyev,  Naxçıvan  MR,  dünya 
azərbaycanlılarının həmrəyliyi günü  (31 dekabr) 
 
 
THE IMAGE OF NAKHCHIVAN IN TRAVELLERS’ ACCOUNT 
ELMĠRA HÜSEYNOVA 
KÖNÜL BABAYEVA 
―Nakhchivan‖ University 
[e-mail] 
 
Every part of the ancient land Azerbaijan continues to be the source of 
pride  for  Azerbaijanis  with  its  motley  in  epoch-making  history  and  historical 
development process that it has passed. Conducted researches and investigated 
archive  documents  amazes  us,  in  the  mean  time  with  the  feelings  that  they 
evoke  stimulate  us  to  attach  our  state  and  nation  more  deeply.  Nakhchivan  is 
one  of  our  historical  regions  which  is  as  ancient  as  other  parts  of  Azerbaijan, 
also is full of heroic deeds.   
To investigate the history of Nakhchivan, one of the most ancient parts 
of  Azerbaijan,  always  will  be  a  must  because  its  ancient  history,  rich 
archeological sources, culture, old customs and traditions enables us to consider 
this place the cradle of civilization. By indulging in various fields of agriculture 
and  art  people  expedited  the  development  of  the  area  and  the  strategic 
importance of the geographical zone that it was situated kept Nakhchivan on the 
focus of attention of other states. Its location on the Great Silk Road raised the 
significance  of  the  area  as  well  as  paved  the  way  for  its  social  and  economic 
development.   
To get information from different sources on the history of Nakhchivan 
is possible. Particularly travelers that visited this place had valuable accounts on 
Nakhchivan in their works and this fact proves our above mentioned ideas, also 
shows the objectivity of the information. On the basis of the information given 
by  people  visited  Nakhchivan  in  different  periods  we  may  mention  that  its 
history  dates  more  than  5000  years  back.  One  of  the  very  travelers  is  world 
famous  Ptolomey.  He  is  the  one  who  noted  the  name  of  Nakhchivan  as 
―Naksuana‖  for  the  first  time  in  his  work  ―Geography‖  and  gave  the 
geographical position of the city.  
Prominent  scientist,  mathematician,  astronomer  and  geographer  El-
Biruni  notified  data  about  some  places  in  Nakhchivan,  in  the  same  time 
identified the exact geographical coordinates of Azerbaijan cities.  

---