MüseyiB ƏLİyev banklarin iNKİŞaf iSTİqaməTLƏRİ “Şərq-Qərb” Bakı

96
Cəd
vəl 3.1
Azərbaycan Respublikasında verilən kr
editlər
 üzrə orta faiz dərəcələri
(Azər
baycan Mərkəzi Bankının illik statistik bülleteni)
Tarix
Verilmiş
 kreditlər
 üzrə
Banklararası
 kreditlər
1 aydan
 3 
aya qədər
3 aydan
 6 
aya qədər
6 aydan
 9 
aya qədər
9 aydan
 1 
ilə qədər
1 ildən
 3 
ilə qədər
3 ildən
 5 
ilə qədər
5 ildən
 10 
ilə qədər
10 ildən
 
artıq
Orta faiz
 
dərəcəsi
30 
günədək
30-90 
günlük
90-180 
günlük
180-360 
günlük
1-ildən
 
yuxarı
01,01,07 manatla
17,14
18,91
13,45
18,31
17,62
9,61
7,24
7,71
17,23
19,14
14,26
15,80
18,41
18,53
xarici
 valyuta
 ilə
15,24
18,19
15,88
19,48
16,44
17,40
16,75
17,32
13,56
9,89
15,28
12,59
16,87
13,14
01.01.08
manatla
17,54
18,59
15,61
19,54
18,52
10,43
10,96
8,26
16,25
14,82
15,22
14,79
18,68
17,08
xarici
 valyuta
 ilə
14,65
17,39
17,94
20,67
14,91
19,06
16,60
16,14
14,69
14,30
15,03
14,09
15,45
14,72
01.01.09
manatla
19,01
18,79
20,32
19,07
18,54
12,00
11,71
8,43
17,83
16,84
17,22
16,14
20,05
17,34
xarici
 valyuta
 ilə
17,04
12,45
19,60
20,64
12,64
20,78
12,40
16,54
16,17
10,88
17,00
14,79
24,52
16,00
01.01.10 manatla
14,41
14,74
16,89
22,23
16,31
11,61
12,74
8,43
15,58
11,50
8,67
13,77
18,15
16,89
xarici
 valyuta
 ilə
19,00
16,91
16,24
21,41
15,90
19,87
17,85
21,40
8,70
3,39
11,56
4,55
14,10
17,06
01.01.1
1
manatla
17,24
18,75
14,71
19,21
17,96
12,71
10,50
8,29
11,86
7,39
10,24
12,02
14,94
15,41
xarici
 valyuta
 ilə
18,34
18,09
19,88
20,60
18,55
13,89
12,89
8,14
9,99
1,22
6,98
11,89
6,54
14,37

---

97
Son dövrlər Azərbaycanda bir tərəfdən bank sisteminin inki şaf 
etdirilməsi istiqamətində sistemli tədbirlərin görülməsi, gələcəkdə 
bu işlərin daha da sürətləndirilməsi planları, digər tərəfdən ölkəyə 
böyük  həcmdə  neft  gəlirlərinin  daxil  olması  kredit  və  depozit 
əməliyyatlarının  artacağı  ehtimalını  şərtləndirir.  Belə  ki,  neft 
gəlirlərinin daxil olması maliyyə resurslarının artacağından xəbər 
verir. Bu o deməkdir ki, bankların əmanət və depozitlər hesabına 
resurs bazasının genişlənməsi, nəticə etibarilə kredit qoyuluşları-
nın da artması üçün əlverişli şərait yaradır.
Bu baxımdan Azarbaycan Mərkəzi Bankı pul-kredit siyasəti 
alətlərinin  normativ-metodoloji  bazasının  genişləndirilməsi  və 
təkmilləşdirilməsi işini davam etdirmişdir. Depozit əməliyyatları, 
veksellərin yenidən uçotu əməliyyatları kimi perspektivdə tətbiq 
oluna  biləcək  potensial  yeni  tənzimləmə  alətlərinin  normativ 
bazası yaradılmışdır.
Son illərdə ölkədə bank fəaliyyətinin daim inkişaf etdiril məsi, 
iqtisadiyyata  bank  xidmətinin  daha  da  yaxşılaşdırılması  üçün 
bank  infrastrukturunun  təkmilləşdirilməsi  üzrə  ardıcıl  tədbirlər 
davam etdirilir.
Elektron ödəniş sistemlərinin yaradılmasının ikinci mərhələsi, 
xırda  ödənişlər  üzrə  hesablaşma  klirinq  sisteminin  (XÖHKS) 
formalaşdırılması  başa  çatdırılmışdır.  Eyni  zamanda  real  vaxt 
rejimində  banklararası  milli  hesablaşmalar  sisteminə  (AZİPS) 
qoşulan maliyyə kredit təşkilatlarının sayı xeyli artmışdır.

---

98
Cədvəl 3.2
Banklararası ödəniş sistemləri vasitəsilə ödəniş əməliyyatları
(Azərbaycan Mərkəzi Bankının illik statistik bülleteni)
İllər
BMHS-də (AZİPS) ödənişlər
XÖHKS-də ödənişlər
Sayı 
min 
ədəd
Məbləği, 
mln. 
AZN
Bir ödənişin 
məbləği, 
min.AZN
Sayı 
min 
ədəd
Məbləği, 
mln. 
AZN
Bir ödənişin 
məbləği, 
min. AZN
2003 368
7820,0
21,2
338
278
0,8
2004 370 10164,0
27,5
538
679
1,3
2005 316 13485,0
42,7
754
1214
1,6
2006 351 23847,0
79,8
841
1444
1,7
2007 433 38727,0
74,4
1040
2138
2055,8
2008 457 71425,0
156,3
1943
5364,0
2760,7
2009 393 72856,0
185,4
6302
5455,0
865,6
2010 362 78425,0
216,6
9786
6409,0
654,9
Bundan əlavə Mərkəzi Bank tərəfindən 2008-ci ildə istifadəyə 
verilmiş  Kütləvi  Ödənişlər  üzrə  Mərkəzləşdirilmiş  İnformasiya 
Sistemi  (KÖMİS)  vasitəsilə  abonentlərə  istənilən  bank  və  poçt 
şəbəkəsində  kommunal  xidməti  borcları  haqqında  tam  infor-
masiya  almaq  və  müxtəlif  ödəniş  alətləri  (nağd  yolla,  plastik 
kartlar, bank köçürmələri) vasitəsilə ilə ödəniş aparmaq imkanı 
yaradılmışdır.  2010-cu  ildə  KÖMİS-də  qeydiyyat  prosesinin 
daha da təkmilləşdirilməsi məqsədilə Mərkəzi Banka “Giriş-çıxış 
və  qeydiyyat”  idarələrarası  avtomatlaşdırılmış  məlumat-axtarış 
sisteminin  resurslarından  istifadə  edərək  informasiya  almaq 
səlahiyyəti  verilmişdir.  Eyni  zamanda,  KÖMİS-in  funksional 
imkanları haqqında abonentlərə, iştirakçı təşkilatlara ətraflı məlu-
mat verilməsi məqsədilə sistemin tam formatlı informasiya saytı 

---