Müsahibə
Şahin Xəlil
17AN:
39
Cavid
Təvəkkül
Cavid Təvəkkül oğlu Əhmədov 24 iyun
1974-cü ildə Tərtərdə anadan olub. Orta
məktəbi Mingəçevirdə oxuyub. Tatarıstan
Turizm Akademiyasının
prodüserlik
fakültəsinin
məzunudur.
Rüstəm
İbrahimbəyovun
Beynəlxalq
Kino
Məktəbində rejissorluq təhsili alıb. 2011-ci
ildə
Azərbaycan
Respublikasının
prezidenti tərəfidən tərəqqi medalı ilə təltif
olunmuşdu. “Cavad Xan” filmi haqqında
hazırlanmış “Cavad Xan - Filmin Filmi”
silsilə televiziya filmlərinin Azarkeş (2008),
100000 AZN (film, 2009), Sovqat (film,
2009), Əzizim Fellini (film, 2010), Səhərə
inan... (film, 2011), Dərs (filmi, 2015),
Döngələr (teleserial, 2012) rejissorudur.
40
– Necə təqdim olunmağı sevirsiniz?
– Cavid Təvəkkül... Necə var elə, Cavid Təvəkkül.
– Kinoda yeriniz?
– Kinoda öz yerimi tutmaq üçün çox əlləşmişəm, çox çalışmışam. Məni həmişə
düşündürən elə bu sual olub. Görəsən kinoda yerim var? Bilmirəm. Mən deyə
bilmərəm. Bunu kino tənqidçiləri ilə bərabər tamaşaçılar deyə bilər, amma
gizlətmirəm, özümü ön sıralarda görmək istərdim.
– Qazandıqlarınız itirdiklərinizə dəyib?
– 32 yaşında tanıdım özümü, o yaşda ağlım kəsməyə başladı, kino adlı bir
dünyayla tanış oldum və elə o vaxtan da itirməyə, qazanmağa başladım.
Düşünürəm ki, bu yarıbayarıyadır.
– İmkanınız olsa, ilk nəyi dəyişərdiniz?
– Əgər sənətdən soruşursunuzsa, deyim ki, dəyişiləsi çox şey var; məsələn,
sənətə baxışı dəyişərdim. İlk vaxtlarda çox dərinə gedirdim. Hər şeydə simvol
axtarırdım, işarələrə inanırdım, sözaltı, sətiraltı mənalarla danışmaq istəyirdim,
məşhur rejissorların filmlərinə baxıb mən də kinoda filosofluq etmək istəyirdim,
düşünürdüm ki, kino elə belə olmalıdır, amma indi başqa cür düşünürəm. Bu
yaxınlarda Sevdanın bir cümləsi bütün düşündüklərimi təsdiqlədi, elə bil
ürəyimdən xəbər verdi: Özümə sual verdim ki, kino nədir? Heç nə.
Əgər həyatımı deyirsinizsə,düşünmədən deyirəm, gəncliyimi dəyişərdim.
– Nədən və ya kimlərdən qorxursunuz?
– Gecikməkdən qorxuram. Tələsirəm son zamanlar... Belə çıxır ki, zamandan
qorxuram. Konkret deyə bilmərəm kimdən qorxuram, amma qorxduğum
adamlar var. Çoxdur... Çalışıram onlardan uzaq gəzim. Əslinə qalanda
insanların hamısından qorxmaq lazımdır.
– Lent, yoxsa rəqəmsal?
– Hələ ki, rəqəmsal, amma lent arzusundayam, təbii.
– Arzusunda olduğunuz filmə baxmısınızmı?
– Dəfələrlə baxdığım filmlərin içində həmin filmə bənzərləri var, "Forest Qamp",
“The Truman Show” ("Truman şousu"), “Big fish” ("İri balıq"), amma arzusunda
olduğum filmə heç vaxt baxa bilməyəcəyəm, təəssüf edirəm. Adamı incidən
budur.
41
– Kino hansı dövrünü yaşayır?
– Kino dövrsüz yaşayır, sonsuz yaşayır. Onun dövrü ən
qədim insanlarla daşların üzərində başladı, Lyumyer
qardaşlarının sayəsində texniki gücünü alıb geniş tamaşaçı
qarşısına çıxdı və hələ də yaşayır. Fikrimcə, hələ elə bir film
gəlməyib ki, dövrü dəyişsin. Son neçə ildə məni
təəccübləndirən 3 film var: "Avatar", “La piel que habito”
("Yaşadığım dəri") və “Life of Pi” ("P-nin həyatı"). Mən bu
filmlərdən sonra başqa şeylər gözləyirdim sənətkarlardan,
amma...
– "Səndən rejissor olmaz, sən insanları tanımırsan," –
deyilir "Əzizim Fellini"də. Yəni sizi yanıldan insanlar
olmayıb?
– Bu cümləni mənə xalq artistlərimizdən biri demişdi və mən
də filmə saldım (gülümsəyir). Sağ olsaydı, adını çəkərdim.
Allah rəhmət eləsin. Bəlkə də rəhmətlik düz deyib, məndən
rejissor heç olmadı... Həyatda çox yanılmışam, lap çox və
bunlar hamısı 32 yaşımdan sonra oldu, ağlım kəsəndən
sonra. Ona qədər məndə yanılırdılar, ondan sonra mən
yanılmağa başladım. Əvəz, əvəz dünyasıdır. Deyim ki,
yaşadıqca da yanılacağam. Niyə? Çünki nağıllara inanıram...
– Azadlıq nədən başlayır?
– Azadlıq sənə verilən imkanlardan başlayır. Dörd divar
arasında da azad olanlar var. Azadlıq yaratdığın əsərdən,
çəkdiyin tablodan, yazdığın pyesdən başlayır, təki imkan
olsun, imkan versinlər...
– Bir çox rejissorlar öz filmlərinin bəzilərindən
sonradan utanıblar. Utandığınız filminiz var?
– Utanmaq bir az sərt olar, amma düşünürəm ki, indi həmin
filmləri çəksəydim, başqa cür işləyərdim. Məncə,
çəkdiklərindən utanmaq lazım deyil, sadəcə buraxdığın
səhvləri görmək və nəticə çıxarmaq lazımdır. Rejissorun hər
filmi onun inkişafına xidmət edir, məncə, burada utanılacaq
bir şey yoxdur.
– Stolüstü kitabınız (bədii ədəbiyyat) hansıdır?
– Markes..."Yüz ilin tənhalığı".
– Hansı yerli filmi (filmləri) dünya tamaşaçısı
mütləq izləməlidir?
– Konkret olaraq "Şərikli çörək" filmini deyə bilərəm. O
ki, qaldı müasir filmlərimizə, məncə, dünyaya
çıxarmağa bir neçə film var.
– Tarkovski müsahibələrinin birində "Mənə ən
çox həmkarlarımın bir-birinə qarşı anlamsız kini,
paxıllığı, nifrəti əzab verir," – demişdi. Cavid
Təvəkkül nədən əzab çəkir?
– Bütün varlığımla hörmət etdiyim bu adam başını
xarab eləyib də dünyanın da, bizimkilərin də
(gülümsəyir). Yox, mənə əzab verən başqa səbəblər
var; məsələn, niyə istədiyimi çəkmirəm? Mənim üçün
əzab budur, fırçan var, amma rənglər yoxdur; qələm
var, kağız tapa bilmirsən” ssenarin var, amma...
Həmkarların bir-birlərinə kini, paxıllığı, nifrəti, vallah,
mənə maraqlı deyil. Mənim çox hörmət etdiyim,
dəyərləndirdiyim həmkarlarım var ki, yeri gələndə
onlardan məsləhət alıram və onların hər bir uğuruna
sevinirəm...
– Həyatınız hansı filmə bənzəyir?
– Məncə, belə bir film yoxdur, ya da mən hələ
baxmamışam o filmə...
– Ölmədən öncə mütləq izlənməli olan 5 film
hansıdır?
– Beş film azdır, ölmədən öncə baxılası çox film var.
Konkret istəyirsinizsə, deyim: "Amarcord", "Le Charme
discret de la bourgeoisie" (“Burjuaziyanın təvazökar
cazibədarlığı”), "À bout de souffle" (“Təngnəfəs”),
"Dodesukaden" və "Otto mezzo" (“Səkkiz yarım”).
Siyahını çox fikirləşmədən doldurdum.
– Sonluq necə olmalıdır?
– "Irréversible" filminin 01:30:27-ci dəqiqəsindəki kimi.
Ümumiyyətlə, mənim üçün ideal variant məntiqli və
xoşbəxt sonluqdur, amma neynəmək olar ki, həmişə
belə olmur...
42
Dostları ilə paylaş: |