Pol is düRÜstlüYÜ haqqin da vəSAİT

Bundan 
əlavə,yuxarıdakı tərifdə deyildiyi kimi, bacarıq qurulması indi hər hansı tema-
ya uy
ğun proses kimi başa düşülür,məsələn, səhiyyə sahəsində,sosial vəziyyətlə bağlı və 
ya t
əhsillə bağlı bacarıqlara yiyələnmək proqramları vardır
182
. S
əhiyyə sahəsində nümunə 
bel
ədir: 
Baca
rıq qurulması fərdlər,qruplar,təsisatlar,təşkilatlar və cəmiyyət üçün yerli,ölkə və 
beyn
əlxalq səviyyədə, davamlı şəkildə, böhranın səhiyyəyə yaratdığı təhlükələrə daha sə-
m
ərəli hazır olmaq və cavab vermək imkanları qurmaq prosesidir. Bu proses güc artırmaq 
v
ə ya yaratmağı nəzərdə tutur və onun əsasında əhali fövqaladə hallar  və fəlakətlərdən 
dö
ğan zəiflikləri aradan qaldıra bilər. 
Bu 8-ci F
əsil polisdə bacarıqlar qurmaq məsələsini nəzərdən kecirəcək,lakin dərc olu-
nan materialla
rın  çoxu  bir çox gözə  çarpan istisnalardan fərqli  olaraq  başqa sahələrdə-
dir
183
.  Baca
rıq qurulması prosesini nümayiş etdirməyə xidmət edəcək yaxşı nümunə və 
resurs  s
əhiyyə  sektorundadır
184
.D
ərc  olunan materiallar  “bacarıq  qurulması”  ifadəsinin 
s
əhti istifadəsinə qarşı xəbərdarlıq edirlər,çünki onun yayılmış istifadəsi bu terminologi-
ya
nın düzgün başa düşülməməsi və xətalara gətirir; deyilir ki, (Potter & Brough, 2004) 
“bu ifad
ə o qədər hər şeyi əhatə edən termin olmuşdur ki, o,analitik və praktik baxımdan 
“m
ənasız” hala düşmüşdür”. Digər müəlliflər yazırlar ki, bu termin qiymətdən düşmüş və 
sad
əcə təlim və inkişaf məsələlərinə aid edilir. Bu bölmənin axırında bu ifadənin mənası 
oxucuya daha da ay
dın olacaqdır. 
 Potter  v
ə Brouq ((Potter & Brough, 2004)görünür ki,razılaşırlar ki,bacarıqlar qurul-
ma
sı daha geniş termin olub,təşkilatın bütöv və strateji inkişafını,onun idarə və bölmələri-
ni v
ə təşkilat daxili fərdi işçiləri əhatə edir. Onlar bacarıqlar qurulmasını təşkil edən doq-
quz t
ərkib hissəyə isnad edirlər; aşağıda Haşiyə1-ə baxın. 
Ha
şiyə 1:  Sistemli bacarıq qurulmasını təşkil edən doqquz element 
 
1.
 
İş görmə bacarığı: İşi görmək üçün əldə olan alətlər,pul,avadanlıq,is-
tehlak malla
rı  Məsələn,maşınlar,atıcı silah,şəxsi qoruyucu avadanlıq. 
2.
 
Şəxsi bacariq:İşi görmək üçün işçilərin kifayət qədər savadlı,yaxşı təlim 
keçmiş,təcrübəli və özünə inamlı  olmasına çalışmaq. Məsələn,işçilərin son qa-
nunvericilik haq
qında bilgiləri vardır. 
3.
 
İş həcmini yerinə yetirmə bacarığı: İşin həcmini yerinə yetirmək üçün 
geniş təcrübəli kifayət qədər işçinin təmin edilməsi.Məsələn,mütəxəssis kadrı bü-
tün növ fövqalad
ə  hallarla məşğul olmaq üçün 24 saat,7 gün hazır olmalıdır. 
4.
 
R
əhbərlik bacarığı: Səmərəli monitorinq və hesabat sisteminin olduğu-
nu t
əmin etməli. Məsələn, işçilər bir problem olduqda hara müraciət etməyi bilir-
l
ər. 
5.
 
Vasit
ələr imkanı: Polis funksiyasını səmərəli yerinə yetrimək üçün vasi-
t
ələrin təmin edilməsi. Məsələn, kifayət qədər polis şöbələrinin və ya səmərəli 
po
lis işi və ictimaiyyətlə əlaqə üçün lazımı məsafədə alternativ vasitələrin olması. 
266 

---

6.
 
D
əstək xidmətləri imkanları: İrəlidə olan xidmətlərə səmərəli dəstəyin 
t
əmin edilməsi. Məsələn, kadrlar/dəstək funksiyaları,təlim,məhkəmə yoxlamaları 
xidm
ətləri. 
7.
 
Sistemin imka
nı:Səmərəli informasiya idarəetməsi,informasiya kommu-
nikasiya texnologiya
sı və vaxtlı-vaxtında informasiya axını,tələblərə cavab verən 
maliyy
ə və maliyyə idarəetməsi. 
8.
 
Struktur imka
nı:Təşkilati ierarxiyanın optimal model olduğunu təmin 
etm
əli:idarəetmənin mümkün qədər bir neçə təbəqəli olduğunu və  qərar vermədə 
s
əlahiyyət bölünməsini. Qərargahın funksiyası operativ cinahı dəstəkləmək və 
ir
əli aparmaq olmalıdır-əksinə yox. 
9.
 
Rol baca
rığı: ümumi təşkilati strategiyanın daxilində fərdlərin,qrupların 
v
ə idarələrin səmərəli operativ işi üçün onların “səlahiyyətləndirilməsinin” təmin 
edilm
əsi(optimal məhsuldarlıq əldə etmək üçün büdcələrin və qərar vermə mexa-
nizml
ərinin bölünməsi). 
  
Haşiyə 1: Müəllif tərəfindən Potter və Brouqdan istifadə edərək polislik kontekstinə uyğunlaşdı-
rılan  sistemli bacarıq qurmağın doqquz tərkib hissəsi. 
Baca
rıq qurmağın xülasəsi beş sahəyə aiddir
: 1)Mexanizmlər 2)Təcrübələr 3) İşçilər və 
İnfrastruktur 4) Strukturlar 5)Sistemlər və Rollar, Rəsm1-in aşağıdakı diaqramında 
t
əsvir olunur. 
 
 
Şəkil1: Bacarıq Piramidası. Mənbə: Potter və Brouq (2004) 
267 

---

Oxucunun gördüyü kimi,bu  
şəkil prosesin gedişini göstərir və göstərilən beş sahə bir-
birin
ə söykənir və onların hamısı bir-birindən asılıdır;ona görə də bütün bacarıq qurma la-
yih
ələri mürəkkəbdir  və  idarəetmə  məsləhətləşmə  vasitələrindən istifadə  edərək  çevik 
idar
əetmə və nəzarət tələb edir. Bu sahələr idarəetmə dili ilə desək “bərk” və “yumşaq” 
predmetl
ərə  bölünür.  Məsələn,bərk  sahələrə  avadanlıq,informasiya kommunikasiya 
texnologiya
sı və vasitələri və yumşaq sahələrə kadr məsələləri,təlim və s. aiddir. Sonrakı 
bölm
ələrdə  izah edildiyi  ki, bərk  sahələrlə  məşğul  olmaq yumşaq sahələrdən asandır. 
Aşağıdakı diaqramma bacarıq qurmanın inkişafı ilə bağlı körpüləri və onun əvvəl ifadə 
etdiyimiz doqquz elementl
ərlə necə əlaqədə olduğunu təsvir edir.  Bu diaqram səhiyyə 
sektoruna aiddir v
ə aşağıda 2-ci Rəsmdə polis sektoru kontekstində də verilmişdir.
  
 
Şəkil 2: Səmərəli bacarıq qurma piramidası. Mənbə Potter və Brouq (2004) 
Qısaca  desək,bacarıqlara yiyələnmə  hər bir təşkilatda rəhbərlik,idarəetmə  və  işçilər 
üçün paradiqma d
əyişikliyini ehtiva edir. Bu fəsildə baxılan bacarıqlara yiyələnmənin bir 
çox elementl
əri aşağıdakılardır: 
•
 
Şəxsi və təşkilati inkişaf  
•
 
T
əşkilati çeviklik 
•
 
Işçilərin hərtərəfli 
t
əçrübəsi 
•
 
Gücl
ənmiş qrup işi 
•
 
T
əşkilati hərəkətlilik 
•
 
Müasirl
əşmə 
•
 
İşçilərin: 
-    Motivasiya
sı 
-    
İşə qoşulması 
-    Öhd
əlikləri  
•
 
T
əşkilati: 
-    koordinasiya 
-    v
əhdət 
-    kommunikasiya 
•
 
Ümumi m
əqsədlər 
v
ə davamlı təkmilləşmə ki-
mi t
əşkilat və işçilərin əməyi 
268 

---