Qorxu içində Qaçiş azərbaycanın susdurulmuş səsləri
Yüklə 385,59 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 2010-cu ilin parlament seçkilərində toplaşma azadlığı
- QHT-lər qarşısında qanunvericilik əngəlləri
- QHT-lərin bağlanması və QHT-lərə qarşı təhdidlər
- 6. Birləşmə azadlığı: QHT-lərə, insan hüquqları müdafiəçilərinə və vəkillərə təzyiqlər
24 24 “Bu insident jurnalistlərin qorxmadan öz peşəkar vəzifələrini yerinə yetirmələri üçün daha yaxşı müdafiə olunmalı olduqlarını bir daha diqqət mərkəzinə gətirir. İctimai asayişi bərqərar edərkən polis də jurnalistlərə qarşı hücumların olmamasını və onların ictimai hadisələri təhlükəsiz şəkildə işıqlandırmalarını təmin etməlidir” [13]
. 2011-ci ilin mart və aprel aylarında Yaxın Şərq və Şimali Afrika dövlətlərində geniş vüsət alan xalq üsyanlarından ilhamlanaraq silsilə dinc nümayişlər keçirmək üçün yüzlərlə azərbaycanlı küçələrə çıxmışdır. Aksiyalar gənclər hərəkatları və müxalif siyasi partiyalar da daxil olmaqla müxtəlif qruplar tərəfindən təşkil olunmuşdur. Cavab olaraq hakim strukturlar etirazçıları dağıtmaq üçün hədsiz güc tətbiq etmiş, yüzlərlə nümayişçini həbs etmiş, o cümlədən qabaqlayıcı tədbir olaraq çox sayda siyasi fəalı saxlamışdır [14]
. Beynəlxalq Amnistiya Təşkilatının “dinc aksiyanın kriminallaşdırılması” adlandırdığı narahatlıq doğuran yeni addımında hökumət, etiraz aksiyalarını təşkil etmək və ya onlarda iştirak etmək ittihamları ilə 14 siyasi fəal haqqında cinayət təqibi başlatmışdır [15] .
aksiyalarda həbs olunduqdan sonra hələ də həbsxanadadır: Tural Abbaslı, Arif Alışlı, Zülfüqar Ey- vazov, Ülvi Quliyev, Arif Hacılı, Rüfət Hacıbəyli, Şahin Həsənli, Babək Həsənov, Sahib Kərimov, Elnur Məcidli, Məhəmməd Məcidli və Əhəd Məmmədli [16]
. Aksiyalarda saxlandıqdan sonra həbs edilmiş digər iki fəalı bu yaxınlarda azadlığa buraxılmışdır; Elşən Həsənli 2012-ci il 22 fevral tarixində erkən azadlığa buraxılmış, [17]
Elnur İsrafilov isə 2012-ci il 15 mart tarixində preziden- tin əhv fərmanı ilə azad edilmişdir [18] . İnsan hüquqları müdafiəçisi Vidadi İsgəndərov da etiraz aksiyalarında iştirak etdiyi üçün saxlanmış, lakin bunun əvəzinə 2010-cu ilin noyabr seçkilərinə müdaxilə etmək ittihamı ilə mühakimə olunmuşdur [19] .
təqsirli bilindiyi iki illik cəza müddətini çəkməkdədir. Onun Facebook vasitəsilə 2011-ci lin mart aksiyalarından birinin təşkil olunmasındakı roluna görə hədəf alındığı məlumdur [20] . Həmin
aksiyanı Facebook vasitəsilə təşkil edənlərdən digəri, Strasburqda yaşayan bloqçu Elnur Məcidli hakimiyyəti zorakı yollarla devirməyə çağırmaqda ittiham olunmuş və onun 12 ilədək həbsi istənmişdir. Bu ittihamlar daha sonra geri çəkilsə də, Məcidli hələ də ictimai həyatda iştirak etmək hüququnun məhdudlaşdırılması ilə üzləşir [21] . Narkotik vasitə saxlama kimi qondarma ittihamla 11 aylıq həbs cəzası çəkmiş və 2011-ci ilin dekabrında prezidentin əfv fərmanı ilə erkən azadlığa [13] http://www.osce.org/fom/88652 [14] http://www.amnesty.org/en/library/asset/EUR55/011/2011/en/831dedec-1c7a- 47a3-99ec-f59d1c2f3a19/eur550112011en.pdf, sah 17-21 [15] Ibid, sah 27-29 [16] Ibid, sah 26-32 [17] http://www.rferl.org/content/azerbaijani_opposition_activist_released_early_from_jail/24492862.html [18] http://www.contact.az/docs/2012/Politics/03153135en.htm [19] Bax: 4-cü Fəsil, “İfadə azadlığını boğmaq üçün qanundan siyasi məqsədlərdə istifadə” [20] Bax: 4-cü Fəsil, “İfadə azadlığını boğmaq üçün qanundan siyasi məqsədlərdə istifadə” [21] http://www.indexoncensorship.org/2011/04/azerbaijans-facebook-dissident/
25 buraxılmış siyasi fəal Cabbar Savalanlı da Facebook vasitəsilə xalqı etiraz etməyə çağırdığı üçün hədəfə çevrilmişdir [22]
. 2010-cu ilin parlament seçkilərində toplaşma azadlığı Azərbaycanda seçkilər zamanı ölkədə baş verən insan hüquqları, xüsusilə də ifadə və toplaşma azadlıqları ilə bağlı bir çox problemləri beynəlxalq miqyasda işıqlandırmaq üçün imkan yaranır. ABTQ-nin Azərbaycana birgə missiyasından sadəcə iki ay sonra, 2010-cu ilin noyabrında ölkədə demokratik seçkilərə dair beynəlxalq standartlara cavab verməmiş parlament seçkiləri keçirilmişdir. ATƏT/DTİHB-in Seçkiləri Müşahidə Missiyasının Yekun Hesabatına əsasən, 2010-cu ilin seçkilərində “Fundamental dinc toplaşma və ifadə azadlıqları məhdudlaşdırılmış, azad və müstəqil media vasitəsilə həyata keçirilən canlı siyasi dialoq mümkün olmamışdır” [23]
. Hesa- batda bildirilir ki, seçkilərdən qabaq “heç bir geniş ictimai görüşlər və ya təşviqat kampaniyaları aparılmamışdır.” Yerli hakimiyyət orqanları namizədlərin kiçik kampaniya görüşləri keçirməsi üçün xüsusi yerlər ayırmağına baxmayaraq, hesabatda ATƏT müşahidəçilərinə “rəsmi qaydada ayrılmış yerlər də daxil olmaqla namizədlərin kampaniya fəaliyyətlərinə polis və yerli hakimiyyət tərəfindən maneələrin yaradılması haqqında məlumatlar verildiyi” qeyd olunur [24] .
[23] http://www.osce.org/odihr/elections/azerbaijan/75073, sah 1 [24] Ibid, sah 11 26 26
Müəllif: İnsan Hüquqları Evi Fondu Azərbaycanın hökumət orqanları birləşmə hüququnun Azərbaycan Respublikası üçün başlıca dəyərlərdən olduğunu dəfələrlə təsdiq etmişlər. BMT İnsan Hüquqları Şurasına sonda uğursuzluqla nəticələnən namizədliyi zamanı Azərbaycan bildirmişdir ki, “qanunun aliliyinin, demokratiya, insan hüquqları və fundamental azadlıqların müdafiəsi milli inkişafın başlıca prinsipləridir.” İnsan hüquqları müvəkkillərinin və onların təşkilatlarının işi bu prinsiplərin müdafiəsində həlledici rola malikdir. Ötən bir neçə il ərzində Azərbaycan hökuməti bu müvəkkillərin susdurulması, həm milli, həm də beynəlxalq insan hüquqları təşkilatlarının bağlanması istiqamətində mərhələli kompaniya ilə məşğul olmuşdur. QHT-lər qarşısında qanunvericilik əngəlləri 2009-cu ildə Azərbaycan Milli Məclisi QHT-lər haqqında qanuna yeni düzəlişlər etdi, 2011-ci ilin mart ayında isə bunu beynəlxalq QHT-lərin qeydiyyatı üçün yeni tələblər müəyyən edən dövlət sərəncamı izlədi. İndi ölkədə fəaliyyət göstərmək üçün icazə almaq istəyən beynəlxalq QHT-lərdən Azərbaycan hökuməti ilə başqa aspektlərlə yanaşı QHT-lərin milli mənəvi dəyərlərə hörmətlə yanaşmasına, siyasi və dini təşviqatla məşğul olmadığına təminat verəcək razılığa gəlmək tələb edilir. Azərbaycan qanunvericiliyinə əsasən, bildirilən qanun pozuntularının bil il ərzində aradan qaldırılmasını tələb edən iki xəbərdarlıq almış təşkilat bağlana bilər. Bu müddəa heç bir ayrı- seçkiliyə yol verilmədən, qanun pozuntusunun və nəticələrinin ciddiliyindən asılı olmayaraq tətbiq edilir. “Milli mənəvi dəyər” və “siyasi, yaxud dini təşviqat”ın tərifləri müəyyən edilmədiyindən, 19 oktyabr 2011-ci ildə Hüquq Vasitəsilə Demokratiya Uğrunda Avropa Komissiyası (Venesiya Komissiyası) qaydaları qeyri-müəyyən olduğuna görə tənqid etmişdir. Bundan əlavə, Venesiya Komissiyası danışıqların müddətinin müəyyən edilməməsini tənqid etmiş və yeni qaydalara beynəlxalq standartların pozulması kimi istinad etmişdir [1] .
ki, QHT-lərin səmərəli fəaliyyəti naminə və bu sahədə qalmaqda olan bütün problemlərin aradan qaldırılması üçün qanunvericilik çərçivəsinin təkmilləşdirilməsi, yeni və zəruri qanunların qəbulu prosesi gələcəkdə də davam edəcək” [2]
. QHT-lərin bağlanması və QHT-lərə qarşı təhdidlər Azərbaycan İnsan Hüquqları Evinin bağlanması Azərbaycanda insan hüquqları təşkilatlarının üzləşdiyi çətinliklərə işıq saldı [3]
. [1] “Venesiya Komissiyasının Azərbaycanın QHT-lər haqqında Qanunu barədə tənqidi”: http://humanrightshouse.org/Articles/17215.html [2] Azay Quliyev, sitat gətirilən əsər., səh. 97. [3] Bax: http://humanrightshouse.org/Azerbaijan 6. Birləşmə azadlığı: QHT-lərə, insan hüquqları müdafiəçilərinə və vəkillərə təzyiqlər Yüklə 385,59 Kb. Dostları ilə paylaş:
|