Ramiz Mehdiyev Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının həqiqi üzvü
Yüklə 0,53 Mb. Pdf görüntüsü
|
35
Avropa İttifaqının rəsmi şəxsləri bir səslə istinad edirlər ki, bəs, Aİ bu böhranın tənzimlənməsində vasitəçi deyil və yumşaq desək, bu işin onlara dəxli yoxdur. Lakin əgər suveren Azərbaycanı özünün təsir dairəsinə cəlb etmək üçün fəal çalışan Brüssel tərəfdaş ölkənin ağrılı problemindən özünü kənara çəkirsə, onda o, nə münasibətlə təcavüzkar ölkənin və heç kəs tərəfindən tanınmamış qondarma “Dağlıq Qarabağ respublikası”nın qeyri-hökumət strukturlarını stimullaşdırır, onlara qrantlar paylayır? Biz özümüzə münasibətdə bu cür ikili siyasəti qəbul edə bilmərik. Çünki bu siyasət bir milyon azərbaycanlı qaçqının və məcburi köçkünün hüquqlarını tapdalayır, bu insanlar erməni təcavüzünün birbaşa qurbanlarıdır və dolayısı ilə həmin siyasət erməni ekspansionizminə xidmət edən qüvvələri dəstəkləyir. Üç erməni partiyasının (hakim Respublikaçılar partiyası, “Çiçəklənən Ermənistan” və Orinats Yerkir partiyaları) Avropa Xalq Partiyasının (AXP) sıralarında üzv olması xristian Ermənistana münasibətdə siyasi korrupsiyanın və “ilk növbədə Ermənistan” ideyasının sübutudur. Avropa təsisatları Ermənistanla assosiativ saziş imzalanmasına hazırlıq prosesində “Avropa siyasi məkanına inteqrasiyanın dərinləşməsi” adı ilə Ermənistanın siyasi partiyalarını, necə deyərlər, “növbədənkənar” AXP sıralarına qəbul etdilər. Lakin taleyin qismətindən məhz bu üç partiya Ermənistan Prezidentinin Moskvanın təşəbbüsü ilə yaradılmış Gömrük İttifaqına və Avrasiya İqtisadi İttifaqına daxil olmaq barədə bəyanatını qeyd-şərtsiz dəstəklədilər. AXP pis vəziyyətə düşdü, çünki onun sıralarında Rusiyanın inteqrasiya layihələrini dəstəkləyən və Aİ ilə saziş imzalamaqdan imtina etmiş siyasi təşkilatlar var. Ermənilər isə sanballı siyasi rüşvət müqabilində nəinki öz öhdəliklərini yerinə
36
yetirmədilər, hətta Avropada anti-Azərbaycan təbliğatını fəallaşdırmaq məqsədilə AXP-nin tribunasından istifadə etdilər. “Qonşuluq siyasəti” çərçivəsində ikili, bəlkə də saxta siyasətin daha bir nümunəsi postsovet dövlətləri ilə Aİ-nin qarşılıqlı münasibətlərinin tənzimlənməsinə kömək edən prinsiplərin müxtəlif olmasıdır. Belə ki, Azərbaycanla birgə fəaliyyət planında Ermənistanla Azərbaycan arasında Dağlıq Qarabağ münaqişəsinə dair BMT Təhlükəsizlik Şurasının qətnamələrinin müddəalarının, habelə ATƏT tərəfindən qəbul edilmiş qərarların və sənədlərin hesaba alınması nəzərdə tutulur. Ermənistanla Qarabağ münaqişəsinin tənzimlənməsinə dair qarşılıqlı fəaliyyət planında isə beynəlxalq prinsiplərin və normaların, o cümlədən xalqların təyini - müqəddərat prinsipinin hesaba alınması nəzərdə tutulur. Beləliklə, Brüsselin bəyan etdiyi “Şərq tərəfdaşlığı”nın əsas məqsədi – Aİ-nin vahid dəyərlərinin və normalarının qonşu ölkələrə yayılması quru sözdən başqa bir şey deyil. Reallıqda Aİ-nin ikili siyasəti yığılıb qalmış ciddi problemlərin aradan qaldırılmasına deyil, kontinental strukturların yüksək dairələrində rəğbət qazanmış subyektlərin əl altından dəstəklənməsinə yönəlib. Avropalı məmurlar dövlətlərarası mübahisələrin taleyi ilə bağlı eyni vəziyyətdə beynəlxalq hüququn əsas prinsiplərini müxtəlif şəkildə interpretasiya etməklə istər-istəməz özlərinin həqiqi məqsədlərini üzə çıxarırlar. Bu məqsədlərin ən başlıcası postsovet ölkələrini bir-birinə qarşı qızışdırmaq və onların intellektual potensialını, resurs bazasını, tranzit şəbəkələrini Aİ-nin bazarına yönəltməkdir. Məşhur bir məsəldə deyildiyi kimi, hamının xoşuna gələ bilməzsən. Bu mənada Azərbaycan Avropa isteblişmentinin riyakarlığına və ikiüzlülüyünə münasibətdə ardıcıl və prinsipial mövqe nümayiş
37
etdirib. Əgər Aİ öz mənafelərini müdafiə edə bilərsə, onda Azərbaycan niyə bunu etməsin? Əlbəttə, Riqa sammitinin yekunları, onun ikili standartlara əsaslanan “heç nə haqqında” final bəyannaməsi yalnız Aİ-nin “Şərq tərəfdaşlığı” siyasətində yaxşılaşma olacağına ümid verir. “Şərq tərəfdaşlığı” çərçivəsində Aİ-nin praktikasında qeyri- sağlam fərqli yanaşmalar siyasəti bununla məhdudlaşmır. Məlum olduğu kimi, Abxaziyanın və Cənubi Osetiyanın separatçı rejimlərinin rəhbərlərinin Avropaya daxil olması qadağan edilib. Amma qondarma “Dağlıq Qarabağ respublikası”nın başçısı Şengen vizası ilə Aİ ölkələrinə rahatca səyahət edir, müxtəlif deputatlar, nazirlər və başqaları ilə görüşür, sonra isə həmin ölkələrin rəsmi nümayəndələri bəyan edirlər ki, bu səfərlər guya “şəxsi xarakter daşıyır”. 2015-ci il mayın 19-da məhz belə səfərlərdən biri Fransaya – Minsk qrupunun həmsədri olan ölkəyə təşkil edilmişdi. Qəribədir ki, Qarabağ münaqişəsinin tənzimlənməsində iştirak edən ölkə separatçıların ali iyerarxlarını qəbul edir və yüksək səviyyədə görüşlər keçirilməsi üçün şərait yaradır. Paris bir tərəfdən ərazi bütövlüyü prinsiplərindən danışır, zorakılığı və işğalı pisləyir, digər tərəfdən isə separatçılara açıq himayədarlıq edir. Lakin həmsədr ölkələr nümayişkaranə şəkildə, utanmadan işğalçı separatist rejimin nümayəndələri ilə görüşürsə, onların bu ölkələrə səfərlərini təşkil edirsə, bununla da danışıqlar prosesinin formatını hörmətdən salırsa, onların ATƏT-in Minsk qrupu formatının qərəzli və ya səmərəsiz olması barədə açıq bəyanatlar verməsi nə dərəcədə məntiqə uyğundur?! Avropalıların Ermənistanla açıq flirtini və Qarabağ münaqişəsi zonasında beynəlxalq hüququn tam fəaliyyətsizliyini müşahidə edən
Yüklə 0,53 Mb. Dostları ilə paylaş:
|