S e t a 1 y ı l l ı ğ ı

184

m a r t   1 1

kitapların sayısının her geçen gün artmasıdır. 

Türk Dış Politikası Yıllığı, Türkiye’nin dış po-

litikasının değişik alanlarına ilişkin verilerin, 

konunun uzmanları tarafından belirli bir sis-

tematik içerisinde ve olayların anlaşılmasını 

kolaylaştırıcı bir biçimde okuyucuya aktarıl-

masını sağlamayı hedeflemektedir. Aktarılan 

bu verilerin analizi konusunda okuyucuya yol 

gösterilmekte, ancak aktarılan bilgilerden oku-

yucunun kendi analizini yapmasına da fırsat 

tanınmaktadır. Bunun yanında, yıllığın ikinci 

bölümünde yer alacak olan Türk dış politika-

sına ilişkin bağımsız makaleler daha çok analiz 

ağırlıklı olacaktır.

Türkiye gibi, giderek artan bir şekilde bölgesin-

de önemli roller üstlenen bir ülkenin dış politi-

kasını inceleyen düzenli bir yıllık çalışmasının 

bugüne kadar yapılmamış olmasının ciddi bir 

eksiklik olduğu düşüncesiyle 2009 yıllığıyla 

başlayan bu projenin sürekli olacağını, her yı-

lın ortasında, bir önceki yıla ilişkin Türk dış 

politikası gelişmelerinin inceleneceği yeni bir 

kitabın yayınlanmasının planlandığını ifade et-

mek istiyoruz. Bu şekilde, Türk dış politikasına 

ilgi duyan okuyucuların, öğrencilerin ve araş-

tırmacıların faydalanacağı bir çalışmanın Türk 

uluslararası ilişkiler literatürüne kazandırılması 

temel amacımızdır.

Söz konusu olan bir yıllık olduğu için, atıflar ve 

kaynakça konularında farklı bir yöntem izlen-

miştir. Okuyucuyu sıkmamak amacıyla, yarar-

lanılan gazetelerin ve haber ajanslarının önemli 

bir kısmı internetten alınmasına rağmen, inter-

net adresleri verilmemiş, sadece haberin ismi, 

hangi gazete ya da haber ajansından alındığı ve 

haberin yayınlandığı tarih bilgileri yazılmıştır. 

Söz konusu haberlerin asıllarına ulaşmak is-

teyen okuyucuların, ilgili gazete ya da haber 

ajanslarının internet sitelerinden, haber başlığı 

ve tarihini yazmak suretiyle arama yapmaları 

yeterli olacaktır.

Bu  kitabın  ve  Türk  Dış  Politikası  Yıllığı’nın

bundan sonraki sayılarının okuyucuya faydalı 

olmasını diliyoruz.

İÇİNDEKİLER

Türk Dış Politikasında Davutoğlu Dönemi: 2009

Değerlendirmesi 

Bülent Aras & Pınar Akpınar

Ekonomik Küreselleşme Çağında Diplomasi: 

Türkiye’nin Yeni Dış Politikası ve “Rekabet Devleti”

Sadık Ünay

TÜRK DIŞ POLİTİKASININ 2009 YILI

GELİŞMELERİ

Türkiye’nin İran, İsrail/Filistin ve Suriye Politikası 2009

Kemal İnat, İsmail Numan Telci

Türkiye’nin Irak Politikası 2009

Mesut Özcan

Türkiye’nin Körfez Ülkeleri, Yemen, Mısır, Ürdün ve

Lübnan Politikası 2009

Muhittin Ataman, Nuh Uçgan

Türkiye’nin Avrupa Birliği Politikası 2009

Ali Resul

Usul

Türkiye’nin Kıbrıs Politikası 2009

Nasuh Uslu

Türkiye’nin ABD Politikası 2009

Ramazan Gözen

Türkiye’nin Rusya Politikası 2009

Vügar İmanov

Türkiye’nin Almanya Politikası 2009

Savaş Genç, 

Bahadır Çelebi 

Türkiye’nin İngiltere Politikası 2009

Ali Balcı

Türkiye’nin Kafkasya Politikası 2009

Kamer Kasım

Türkiye’nin Balkanlar Politikası 2009

Hüseyin 

Emiroğlu, Turgay Kayalak 

Türkiye’nin Orta Asya Politikası 2009

Ertan Efegil

Türkiye’nin Doğu Asya Politikası 2009

Selçuk 

Çolakoğlu, Cemal Alpgiray Bölücek, Yunus Can Polat

 

Türkiye’nin Latin Amerika Politikası 2009

Ayşe Aslıhan 

Çelenk

Türkiye’nin Afrika Politikası 2009

Mehmet Özkan

TÜRK DIŞ POLİTİKASI ÜZERİNE BAĞIMSIZ

MAKALELER

İki Yüzyılın Hikâyesi: Türk Dış ve Güvenlik 

Politikasında Süreklilikler

Gökhan Çetinsaya

Küreselleşme, Modernite ve Demokrasi Türk Dış

Politikası 2009 Ve Sonrası

E. Fuat Keyman

Ana Akım Türk Dış Haberciliğinde Şarklılaştırma 

Pratikleri

Fahrettin Altun

Türk Dış Politikasında Afganistan

Sevinç Alkan Özcan

---

185

s u u d i   a r a b i s t a n   d e ğ i ş i m i n   n e r e s i n d e ?

Tunus, Mısır, Libya ve hatta Bahreyn’de yaşanan

olayların Suudi Arabistan sokaklarındaki yan-

sımaları, değişim taleplerinin dillendirilmesi-

nin önündeki yasal engeller ve yaratılan korku 

atmosferi sebebiyle oldukça kısıtlı kalmıştır. 

Ülkede  bugüne  kadar  yapılan  en  önemli  gös-

teriler, yaşanan sel sonrası Cidde’de ve Şiilerin

yoğun olduğu Arabistan’ın doğusundaki Katif 

bölgesinde yaşanmıştır. Ancak bu gösteriler de 

kararlı müdahale eden ve şiddet kullanmaktan 

kaçınmayan Suudi güvenlik güçlerince bastı-

rılmıştır. Geçen hafta başında yapılan “Öfke 

Günü” çağrıları karşılıksız kalırken, cuma na-

mazının heyecanının da eklenmeye çalışıldığı 

ikinci deneme de istenilen büyüklükte bir kala-

balığı sokağa dökmeye yetmemiştir.

Gösteriler cılız kalsa da, genç nüfusunun yüzde 

30-40’ının işsiz olduğu, 1932’den beri Suud ai-

lesinin yönettiği ve dünya petrol rezervlerinin 

yüzde 20’sine sahip olan ülkede değişim, Suu-

di yönetiminin yüzleşmesi gereken bir ihtiyaç 

halindedir. Değişim taleplerinin merkezinde 

ise meşruti krallık yer almaktadır. Bu noktada 

göstericilerin büyük kısmının kralı devirmek-

ten ziyade kralın yetkilerini parlamento eliyle 

paylaşmak amacında olduğunun da altını çiz-

mek gerekiyor. Muhalefetin hazırladığı ve deği-

şim taleplerini içeren broşürlerin krala sağlık ve 

uzun ömür duasıyla başlaması da bu anlamda 

oldukça önemli. Ülkede bir kısmı yurtdışında

yaşayan liberallerin, nüfusun %10-15’ini oluş-

turan Şiilerin ve Suud ailesinin tekelindeki din 

anlayışına karşı çıkan dini muhaliflerin, muha-

lefetin üç kanadını oluşturduğu bilinmekte. Fa-

kat siyasi partilerin ve hareketlerin yasak oldu-

ğu, hiçbir demokratik deneyime sahip olmayan 

SETA YORUM

Suudi Arabistan Değişir mi? 

Suudi Arabistan’ın sosyo-ekonomik ve siyasi problemlerine rağmen Ortadoğu’da de-

vam eden gösteriler bu ülkede yayılamadı ve muhalefet kolaylıkla sindirilebildi.

UFUK ULUTAŞ

suudi arabistan değişimin neresinde?

MART 2011 - 

2010’un Aralık ayında başlayan halk ayaklanması sırasıyla Mısır, Yemen, Bahreyn, 

Libya ve Suriye’ye sıçramasına rağmen Suudi Arabistan’da bir hareketlenmeye sebep olmadı. 

Ülkenin doğusundaki Şii yoğunluklu Katif bölgesinde yapılan gösteriler güvenlik güçlerince bas-

tırıldı. Suudi yönetiminin gösteriler karşısında şiddet kullanmaktan çekinmeyeceği uyarısında 

bulunması zaten ortak bir vizyonu olmayan muhalefetin iyice sinmesine neden oldu. Bu durum, 

isyan dalgasının Körfez’deki monarşileri nasıl etkileyeceği sorusunu gündeme getirdi. Dünya ve 

özellikle ABD ekonomisi için büyük öneme sahip olan petrol zengini Suudi Arabistan’da yaşana-

cak bir istikrarsızlığın sadece ülkeyi değil dünyayı da etkileyecek olması, Batı’nın Arabistan’da 

yaşanan kısık sesli gösterilere tepkisiz kalmasının sebebi olarak yorumlandı.

---