ür
əyin işemik xəstəliyi, koronaroskleroz, ateroskleroz, infarktdan sonrakı
kardioskleroz, retinopatiya il
ə korrelyasiya verir.
Yanaqların, xırda teleangiektaziyalarla birlikdə olan sianozu mitral
qızartı adlanır və venoz qan təzyiqinin artması ilə əlaqədar olaraq
meydana çıxır. Bəzən o, hipotireoz, ürək qüsurları, Kuşenqoid sindrom,
k
arsinoid sindrom, sistemli qırmızı qurd eşənəyi təsadüflərində qeyd
edilir.
Sonuncu halda perikardit, miokardit, Libman-Saaks endokarditi,
koronarit
əlamətləri ön plana çıxa bilər. Onu da yadda saxlayaq ki,
yanaqların qızarması, vaxtları açıq havada keçən şəxslərdə də ola bilər.
Boyun nahiy
əsində qanadvari büküşlərin əmələ gəlməsi aortanın
koarktasiyası ilə müşayiət edən Terner sindromunda, qulaqcıqlararası
ç
əpərin defekti və ya kardiomiopatiya ilə müşayiət olunan Nunan və ya
Ulrix sindromlarında qeyd edilir.
Kuşinq
sindromunda
olduğu
kimi,
güclü
dərəcədə
hiperemiyalaşmış və aypara üz, ağciyər arteriyasının stenozunda
da rast
g
əlinir; ağciyər arteriyasının stenozu və qulaqcıqlararası çəpərin açıq
qalması, Fallo tetradası, aortal qapağın prolapsı, aorta qövsünün sağda
yerl
əşməsi və həm də uşağın təhsilə yararsızlığı, damaq-ürək-üz
sindromu adlanır.
GÖZLƏR.
İnfeksiya mənşəli endokardit üçün konyunktival
qansızmalar və mərkəzində ağımtııl nöqtəsi olan mikroemboliya mənşəli
v
ə qanaxmalara meylli petexiyalar xarakteridkir. Bu zaman görmə siniri
diskinin nahiy
əsində limfositlərin yığlmasından əmələ gələn ağımtıl
l
əkəyə malik oval və ya həlqəvarı qansızmalar tapıla bilər (Rot ləkələri).
Görm
ə siniri məməciyində hipertoniya xəstəliyi, hipoksik ağciyər
ür
əyi, obstruktiv hiperpnoye sindromu zamanı ödem inkişaf edir.
Hiperkapniya
, onurğa beyin və kəllədaxili
təzyiqləri yüksəldir; vidaci
venada is
ə bu zaman təzyiq az dəyişilir.
M
əxmərək döldə katarakta, karlıq, mikrosefaliya, boydanqalma,
persist
əedici arterial keçid, ağciyər arteriyasının stenozunu törədə bilər.
Hipertelorizm ağciyər arteriyasının stenozu, qulaqcıqlararası
ç
əpərin defekti, Daun, Nunan, Qurler (qarqoilizm) sindromları, mitral
requrgitasiya, qapaqüstü aortal stenoz kimi ür
ək
mənşəli anomaliyalarla
birlikd
ə rast gələ bilər.
Hiperxolesterinemiya v
ə ürəyin işemik xəstəliyi zamanı gözün
qüzehli
qişasının ətrafında əmələ gələn həlqəvi qövs, qocalıq qövsündən
f
ərqli olaraq, qalın və sarımtıl görünür. Bəzən gözün birində, həmin
t
ərəfdə yuxu arteriyasının okklüziyası hesabına qan cərəyanının
pozulduğu üçün və ya əvvəllər iltihaba düçar olduğu hallarda, sözügedən
qövs z
əif inkişaf edə və ya olmaya bilər.
19
Daun sindromunda göz qapaqlarının epikantusu ilə olan xəstədə,
çox vaxt ür
əyin endokardial yastıqcıqların defektləri rast gəlinir.
Gözl
ərdə Ardjill Robertson simptomunun tapıldığı hallar üçün
aortanın siflitik zədələnməsi, koronar arteriya dəliklərinin stenozu
xarakterikdir.
Ekzoftalm tireotoksik kardiopatiya, durğunluq, ürək çatışmazlığı,
venoz qan t
əzyiqinin yüksəlməsi və arıqlama ilə müşayiət olunur.
Ekzoftalm simpati
k hipertonus, göz qapaqlarının retraksiyası, göz
almalarının proptozu hesabına baş verir. Ağır dərəcəli trikuspidal
requrgitasiya
, yuxu arteriyası ilə kavernoz sinus arasında arteriovenoz
fistula, göz almalarında sistolik pulsasiya yaradır. Sonuncu
halda göz
alması üzərində küy eşidilir.
Gözün qüzehli
qişasının titrəyici hərəkətləri iridodonez adlanır və
bu,
baxışların bir əşyadan digərinə sürətlə keçirilməsində baş verir və
Marfan
sindromunun simptomlarından biri sayılır. Bu zaman billur zəif
fiksasiya olunur. Billuru fiks
ə edən bağların zəifliyindən onun çıxıqları
qeyd edilir.
İridodonez çox vaxt aortanın və ya ağciyər arteriyasının
anevrizması, aortanın, aortal və mitral qapaqların miksomatoz
degenerasiyası ilə müşayiət olunur. Nəticədə aortal və mitral
requrgitasiya
inkişaf edir. Onu da qeyd edək ki, Marfan sindromunda
billur
yuxarıya, anadangəlmə homosistinuriya zamanı aşağıya doğru
çıxır. Sonuncu halda həm də arterial və venoz tromblar, miokard infarktı,
ağciyər arteriyasının trombemboliyası meydana çıxa bilər.
Arteriosklerozun müxt
əlif mərhələlərində gözün torlu qişasında
müvafiq d
əyişikliklər qeyd edilir. Birinci mərhələdə gözün torlu qişasının
işıq refleksi eninə böyüyür; ikinci mərhələdə çarpazlaşma simptomları
görünür (venaların daralması və arteriolovenoz çarpazlar); üçüncü
m
ərhələdə mis məftili simptomu meydana çıxır (arteriolların qalınlaşması
v
ə onların mis rənginə çalması); dördüncü mərhələdə gümüş məftili
simptomu rast g
əlinir (arteriollar qalınlaşıb içi boş olduğundan, öz
qırmızı rəngini itirib ağımtıl rəng alır).
Arterial hipertoniya
ərəfəsində, yəni onun
müxtəlif mərhələlərində
gözün dibind
ə aşağıdakı dəyişikliklər baş verir:
- birinci m
ərhələdə arteriolların diametri diffuz olaraq azalır,
venoartriol nisb
əti 3:2 və ya 4:3 olmaqla artır; belə hal
durğun ürək çatımazlığında, venoz dolğunluq nəticəsində də
baş verə bilər;
- ikinci m
ərhələdə göz dibində ocaqlı daralmalar və ya
spazmalar tapılır;
- üçüncü m
ərhələdə görmə siniri məməciyində ödem aşkar
edilir.
20