(dislipidemiya, siqaretc
əkmə, arterial hipertenziya, piylənmə, diabet və s)
n
əzərə alınır. Stabil stenokardiya zamanı xəstələrdə,
sakit vəziyyətdə
EKQ, dem
ək olar ki, normal qalır. Ancaq, stenokardik tutmalar zamanı
v
ə fiziki yüklənmədə xarakterik dəyişikliklər qeyd edilir (Brüs sınağının
müsb
ət olması, ST seqmentinin depressiyası və T dişciyinin inversiyası).
Qeyri-
stabil stenokardiya anginoz tutmaların tezləşməsi,
ağırlaşması, fiziki yüklənməyə qarşı tolerantlığın və nitroqliserin
effektinin
azalması ilə fərqlənir. Onun üçün miokard infarktının və ya
ölümün yaxın həftə və ya aylar baş verməsi riskinin artması
xarakterikdir. Qeyri-
stabil stenokardiya tutmaları EKQ-də ST
seqmentinin d
əyişiklikləri ilə səciyyələnir. EKQ-də ürək əzələsinin
işemiyası əlamətləri olan ST seqmentinin 0,15-0,2 mv və daha çox
yüks
əlməsi (xüsusilə V
2
-V
3
-d
ə); və ya ST seqmentinin və T dişciyinin
0,1 mv-d
ən çox olmaqla depressiyası və inversiyası tapılır. EKQ-də həm
d
ə patoloji Q dişciyi görünür. Eyni zamanda qan zərdabında miokardial
fermentl
ərin patoloji dəyişiklikləri (xüsusilə İ və T troponinlər – Trİ,
TrE) miokard infarktının baş verməsini göstərən meyarlar sayılır.
Bel
əliklə, döş qəfəsində ağrısı olan hər bir pasiyentdə ÜİX-nin risk
amill
ərinin (ailəvi anamnez, siqaretçəkmə, hipertenziya, hiperlipidemiya,
piyl
ənmə, yaş, cins və s) mövcudluğu nəzərə alınır və EKQ aparılır və
eyni zamanda torakalgiya tör
ədə biləcək digər hallar diferensiasiya edilir.
Daha sonra aşağıdakı taktiki variantlar fəqləndirilir:
-
ÜİX-nin risk amilləri, ağrıdan başqa digər
məxsusi
əlamətlər və EKQ-də dəyişikliklər olmayanda, döş
q
əfəsində ağrı törədə biləcək digər patoloji hallar
diferensiasiya edilir;
-
ÜİX-nin risk amillərinin mövcudluğu və EKQ-də
d
əyişikliklərin olmadığı stenokardiya və ya
kəskin koronar
sindromu zamanı qanda miokardial fermentlər müəyyən
edilir v
ə pasiyent 2-3 gün ərzində nəzarət altına alınır; stabil
v
əziyyətdə və miokard infarktının inkişafına aid əlamətlərin
yoxluğunda stress – EKQ aparmaq olar;
-
ÜİX-nin rsik amillərinin və EKQ-də miokardial işemiya
əlamətlərinin mövcudluğunda xəstənin kəskin koronar
sindrom diaqnozu il
ə hospitalizə edirlər;
-
döş qəfəsində stabil stenokardiya tipli ağrı və əlamətlər
olduğu hallarda EKQ aparılır və onun əvvəlki EKQ ilə
dinamik olaraq müqayis
ə edirlər; eyni zamanda miokardın
ağrısız işemiyasının mövcudluğunu bilmək üçün sutkalıq
EKQ monitorinqini icra edirl
ər. Özü də son vaxtlar
monitorlar xeyli t
əkmilləşdirilmişdir.
72
Bel
əliklə döş qəfəsində meydana çıxmış və ya mövcud olan ağrını
qeyri-anginoz,
atipik stenokardiya v
ə tipik stenokardiya şəkilində
qiym
ətləndirməklə ÜİX-in mövcudluğunu ehtimal etmək olar. Ehtimal
ÜİX-i dəqiqləşdirmək üçün istiqamətli instrumental və laborator
müayin
ələr aparılır.
Ehtimal v
ə manifest ÜİX-i, ağrıya düçar olmuş, 30-80 yaşlı
şəxslərdə, qeyri-anginoz ağrı zamanı qadınlarda 5-32%, kişilərdə 18-
65%; atipik stenokardiya ağrısı zamanı qadınlarda 10-47%, kişilərdə 29-
78%; tipik stenokardiya ağrısı zamanı isə qadınlarda 28-76%, kişilərdə
59-93% hallarda rast g
əlinir. Bu deyilənlərə əsasən pasiyenti
ehtimal
ÜİX diaqnozu ilə testlərdən keçirirlər. Bunlara laborator testlər
(lipoqramma – ümumi xolesterin,
aşağı sıxlıqlı lipoproteidlər xolesterini,
yüks
ək sıxlıqlı lipoproteidlər xolesterini, triqliseridlər; qlikemiya,
qlükozaya
tolerantlıq testi, qlükozalaşmış hemoqlobin – HbA1c;
hemoqlobin,
kreatinin v
ə bəzən qlomerullyar filtrasiya sürəti, stress
testl
ər (EKQ, ExoKQ, radiofarmpreparat olan texnesium – 99-un tətbiqi),
Xolter monitorinqi
, koronar angioqrafiya, şüa diaqnostikası testləri
(kompüter v
ə maqnit rezonans, nüvə-emission tomoqrafiyalar) daxildir.
Lipidoqramma üzr
ə qanda normada ümumi xolesterin 5 mmol/l-dən az,
yüks
ək sıxlıqlı lipoproteidlər xolesterini 1,1 mmol/l –dən çox, aşağı
sıxlıqlı lipoproteidlər xolesterini 3 mmol/l-dən az, triqliseridlər 1,7
mmol/l-d
ən az olmalıdır. Stress testlərə fiziki yüklənmə + EKQ, fiziki
yükl
ənmə + ExoKQ, dobutamin + ExoKQ, vazodilatator + ExoKQ, fiziki
yükl
ənmə + ssintiqrafiya, vazodilatator + ssintiqrafiya aiddir. Bunlardan
ən çox istifadə olunanları fiziki yüklənmə ilə EKQ və ExoKQ-dir.
Onların həssaslığı 45-85%, spesifikliyi isə 80-90% arasında tərəddüd
edir. Stress testl
ərdə stress məqsədilə fiziki yüklənmədən
(veloerqometriya, tredmil), simpatomimetrikl
ərdən (dobutamin),
vazodilatatorlardan (dipiridamol, adenozin) v
ə ürəyin yemək
borusudaxili stimulyasiyasından istifadə olunur. ÜİX-in ehtimalı risk
amill
ərinin mövcudluğuna, klinik və laborator müayinə nəticələrinə görə
yüks
ək olduqda, stress-test də informativ alınır. ÜİX-ə ehtimal 5-10%-
d
ən az olduğu təsadüflərdə stress-test nəticələri zəif alınır. Risk
amill
ərinin və patoloji simptomların yoxluğunda stress-testin icrasına
ehtiyac yoxdur.
Koronar obstruktiv aterosklerozun
əsas skrininq testi, EKQ ilə
yükl
ənmə stress-testidir. Bu sınağın müsbət
nəticəsi, ST seqmentinin 1
mm-d
ən çox olaraq üfuqi və ya çəp şəkildə depressiyasıdır; sözügedən
depressiya d
ərin olduqca, koronar aterosklerozun ciddiliyi artıq sayılır.
Vizual testl
ər (ExoKQ, ssintiqrafiya), EKQ ilə miokard işemiyasının
mü
əyyən edilməsi, işemiyanın məhdudlaşmış olduğu hallarda tətbiq
edilir. M
əsələn, sakit vəziyyətdə ST seqmentinin 1 mm-dən çox enməsi,
73