S. N. Alimetov, Ş. S.İBrahimova
Yüklə 3,75 Kb. Pdf görüntüsü
|
deyişilməmiş qalır; miokard infarktından sonra bir neçə saat ərzində işemiya zonasında olan nazikləşmiş və qıvrımlaşmış əzələ liflərinin arasına polimorf nüvəli leykositlər yığılır, işemiya ətrafı zonada mikrosirkulyasiya pozulur, kapillyar v ə venullar dilatasiyaya uğrayır, eritrositl ərin damardaxili aqreqasiyası, staz və ödem, əzələ liflərin şişkinliyi meydana çıxır; miokard infarktının birinci sutkasında nekroza uğramış toxuma sərhəddində, yəni nekroz zonasının ətrafında, əsasən çöp v ə seqment nüvəli leykositlərdən ibarət demarkasiya xətti yaranır; miokard infarktının sonrakı sutkalarında burada iltihabi proses fəallaşır; dem ək olar ki, infarktın 3-cü sutkasından başlayaraq nekroz zonasında əzələ lifləri leykosit və makrofaqların təsiri altında destruksiya olunur (lizis) v ə əmələ gəlmiş inqrediyentlər makrofaqlar tərəfindən udulur (faqositoz); x əstəliyin 7-8-ci günləri ərzində faqositoz daha da fəallaşır v ə 8-9-10-cu günlər ərəfəsində təmizlənmə işləri, demək olar ki, başa çatır və eyni zamanda nekroz zonası yumşaq birləşdirici toxuma ilə əvəz olunur; sözüged ən zaman nekroz zonasına fibroplastik hüceyrələrin inspansiyası güclənir və burada kollagen liflərin və fibroz toxumanın inkişafı təkan alır və getdikcə tipik birləşdirici toxuma çapığı formalaşır. EKQ-d ə ST seqmentinin yüksəlməsi və Q dişciyinin meydana çıxması ilə müşayiət olunan və ya iriocaqlı və ya da transmural infarktın prodromal, ən kəskin, kəskin, yarımkəskin və infarktdan sonrakı (postinfarkt) dövrl əri klassik olaraq ayırd edirdilər. Hazırda onun kəskin koronar sindrom qismind ə hospitala qədərki dövrü, intensiv terapiya və reanimasiya bloku dövrü, intervensiya müalic əsi dövrü, kardioloji şöbə müalic əsi dövrü və ambulator reabilitasiya mərhələsi ayırd olunur. X əstənin klinik əlamət və simptomları miokard infarktının ağırlıq d ərəcəsi və pasiyentin xarakteroloji xüsusiyyətlərindən asılı olaraq qeyd edilir: - status anginosus, b əzən status gastralgicus, az hallarda pektralgicus v ə s; - ağrının məxsusi irradiasiyası; - ağrının məxsusi səciyyəsi; - ağrının birdən-birə meydana çıxması, çox qısa müddət ərzində intensivləşməsi və dalğalı şəkildə getdikcə artması; - ağrının 20 dəqiqədən çox olmaqla bir neçə saat ərzində davam etm əsi; - ağrının solğunluq, zəiflik, öyümə, qusma, tərləmə, hava çatışmazlığı, boğulma, ölüm qorxusu və sair vegetativ sinir sistemi əlamətləri ilə müşayiət edilməsi; - x əstələrin çox vaxt narahat, oyanıqlı, həyəcanlı, hərəki olması; bəzən ağrı az ola və ya olmaya bilər; 79 - solğunluq, dodaqların göyərməsi, vahimə, dəri örtüklərinin n əmliyi; əvvəl bradikardiya sonra taxikardiya, birinci və ya h ər iki tonun zəifləməsi; çapma ritmi, ürək çatışmazlığı, hipertrofiya, dilatasiya, ritm pozğunluqları əlamətləri, sistolik v ə ya digər küylər; əvvəl arterial hipertenziya, sonra hipotoniya; k əskin ürək çatışmazlığı, ürək astması, ağciyər ödemi, kardiogen şok; xəstəliyin bəzən status astmaticusla başlanması, kəskin ürək-damar çatışmazlığı əlamətləri; - çox vaxt ağır dərəcəli ritm pozğunluqları, mədəciklərin fibrillyasiyası, qan dövranının kəskin pozulması, dayanması, qəfləti kardial ölüm; - EKQ-d ə ürək əzələsində baş verən nekroz zonasının ölçül ərindən və lokalizasiyasından asılı olaraq d əyişikliklərin görünməsi; ST seqmentinin çox vaxt yüks əlməsi, bəzən depressiyası; patoloji Q dişciyinin və ya QS dişciyinin tezliklə meydana çıxması; T dişciyinin m ənfiləşməsi; - qanda miokardial destruksiya manifesti kimi KFK, MB- fraksiya, troponinl ərin (T və İ) və həmdə LDQ izofermentl ərin, transferazaların, mioqlobinin, bir sözlə biomarkerl ərin artması; onların dinamik olaraq getdikcə azalması; - x əstəliyin başlanğıcından bir neçə saat sonra qızdırma reaksiyasının qeyd edilməsi, bədən temperaturunun 38-38,5 d ərəcəyə qədər yüksəlməsi; neytrofil leykosetozun 10- 20·10 9 /l ci varında meydana çıxması; 2-3-cü günlərdən sorna EÇS- nin artması; hiperqlikemiya, hipoalbuminemiya, hiperqlobulinemiya, hiperfibinogenemiya, C- reaktiv zülalın meydana çıxması; - x əstəliyin kəskin dövründə EKQ-də ST seqmentinin, T və R dişciklərinin infarkta aid dəyişikliklərinin monofaza əyrisi şəkilində qalması; monitorinq müşahidəsində taxikardiyanın, ritm və keçiciriliyi pozğunluqlarının qeyd edilm əsi; ürək tonlarının karlaşması, çapma ritminin, sistolik küyün v ə bəzən perikardın sürtünmə küyünün eşidilməsi; - x əstəliyin ilkin sutkaları ərzində kəskin ürək-qan damar çatışmazlığının, paroksimal taxikardiyaların, mədəcik fibrillyasiyasının rast gəlinməsi; xəstəliyin 2-ci həftəsindən başlayaraq ağrının, ürək çatışmazlığı əlamətlərinin azalması v ə qeyb olunması; ritm pozğunluqlarının seyrəkləşməsi, keçiciriliyin b ərpa olunması, temperaturun, qan 80 göst əricilərinin normallaşması, ürək küyünün itməsi, tonların normallaşması; yeri gəlmişkən qeyd edək ki, rezorbsiya-nekrotik sindrom əlamətləri, qızdırma, leykositoz persist ə edərsə pnevmoniya, trombendokardit, tromboflebit, Dressler sindromu kimi ağırlaşmalarının qoşulmasından şübhələnmək lazımdır; birinci həftənin axırında leykositoz keçib gedir, qan göstəriciləri, əsasən normallaşır; EÇS isə özünün maksimal səviyyəsinə çatır və x əstəliyin 9-10-cu günlərindən sonra geriyə qayıtmağa başlayır; EÇS miokardial nekrozun tam çapıqlaşmasına q ədər davam edir; qan biomarkerləri, qlikemiya, digər fermentl ərin göstəriciləri 2-5-ci günlərin ərzində əvvəlki s əviyyələrinə qayıdır; disproteinemiya bir neçə həftə ərzində davam edə bilər; EKQ-də isə məxsusi dinamika n əzərə çarpır; - x əstəliyin postinfarkt dövründə ürək əzələsində nekroz ocağının çapıq toxuma ilə əvəz, ürək-qan damar sisteminin adaptasiya olunması, EKQ-də miokardın çapıqlaşması əlamətləri, EÇS-nin bir qədər artması, disproteinemiya və b əzən müxtəlif fəsadlar (ritm pozğunluqları, Dressler sindromu, xronik ür ək çatışmazlığı və s) qeyd edilir; - miokard infarktının atipik başlanğıcı, gedişi və formaları (status asmaticus, status gastralgicus, artimiyalarla debyüt, serebrovaskulyar əlamətlərlə və ya bayılma, sinkope, Morqan-Edems-Stoks tutması ilə olan başlanğıc və ya z əiflik, halsızlıq, adinamiya ilə özünü biruzə verən və ya da simptomsuz olaraq halın pisləşməsi) zamanı EKQ və laborator müayin ə göstəricilərinə, klinik müşahidə n əticələrinə istinad edilir; - miokard infarktının klinik gedişində onun prolonq inkişafı, residivl əşməsi və təkrar infarktı ayırd etmək lazım gəlir; birinci halda baş vermiş miokard infarktı və ya buna səbəb olmuş koronar arteriya hövzəsində əlavə nekrotik ocaqlar əmələ gəlmiş olur; təkrar infarkt koronar arteriyanın, yəni başqa bir okklüziyanın baş verməsilə əlaqədar olaraq, s ərbəst şəkildə meydana çıxır; təkrar infarkt əvvəlkindən bir neç ə gün, həftə, ay, il sonra qeyd edilir; təkrar infarkt, ad ətən özündən əvvəl baş vermiş infarktdan az fərqlənir; b əzən burada ağrıdan çox ürək çatışmazlığı, astma, ödem, şok, aritmiyalar ilk plana çıxır; təkrar infarktlar xronik ürək çatışmazlığına gətirib çıxarır. 81 Yüklə 3,75 Kb. Dostları ilə paylaş:
|