Şahlar şahbaz oğlu şƏRİfov
Yüklə 6,91 Mb. Pdf görüntüsü
|
94
ve rərkən Hz.Peyğəmbər (s) belə buyurmuşdur: “Ya Əli! Allah mənə göstəriş ver mişdir ki, Fatiməni (s.ə) sənə ərə verim. Mən onu sənə dörd yüz misqal gü- müş mehriyyə müqabilində verirəm.” 130
Mədinəyə hicrətdən sonra Hz.Peyğəmbərlə (s) müşriklər arasında bir çox döyüşlər baş vermişdir. Bu döyüşlərin iyirmi yeddisində Hz.Peyğəmbər (s) şəxsən özü iştirak etmiş və bu döyüşlər İslam tarixində “qəzvə” adlanır. Bu dö- yüşlərin yalnız birində , Hz.Peyğəmbərin son qəzvəsi olan Təbuq qəzvəsində Hz.
Əli iştirak etməmişdir. Bu döyüşdə Hz.Əli Hz.Peyğəmbərin (s) göstərişinə görə Mədinədə qalmışdı ki, münafiqlərin çevriliş cəhdinin qarşısını alsın. Döyüşlərdə göstərdiyi qəhrəmanlığa görə Hz.Əliyə “Zəyğəmul-ğəzavat” (yəni döyüşlər şiri) deyirdilər. Hz.Əlinin qəhrəmanlıq göstərdiyi döyüşlərə Bədr, Uhud, Bəni-Nəzir, Əhzab, Xeybər, Məkkənin fəthi, Hüneyn və Taif döyüşlərini göstərmək olar. Biz bu döyüşlərdən yalnız ikisi Bədr və Uhud haqqında qısa məlumat verməyə çalışacağıq.
Müşriklərdən üç nəfər Utbə ibn Rəbiə, Şeybə ibn Rəbiə və Vəlid ibn Utbə meydana çıxıb qarşı tərəfdən mübariz istədi. Hz.Peyğəmbərin (s) göstərişi ilə müsəlmanlar tərəfindən Hz.Əli, Hz.Həmzə və Ubeydə ibn Haris meydana çıxdı. Hz.Əli Vəlidi öldürdükdən sonra yoldaşlarının köməyinə gedərək onları da öldürdü. Utbə, Şeybə və Vəlidin ölümü ilə müşrik ordusu məğlub şəkildə Məkkəyə qayıtdı. Düşmənin yetmişdən çox döyüşçüsü qətlə yetirildi, bir o qədəri də əsir alındı. Tarixçilərin yazdığına görə düşmənlərin yarıdan çoxu Hz. Əlinin qılıncı ilə cəhənnəmə vasil olmuşdur. Hz.Əlinin qətlə yetirdiyi şəxslər arasında As ibn Səid, Hənzələ ibn Əbu Süfyan, Umeyr ibn Osman, Nofəl ibn Xuveylid, Tueymə ibn Ədiyy kimi Qureyş başçıları da var idi. 131
Hz. Əli Uhud döyüşündə Uhud Mədinənin yaxınlığında yerləşən bir dağın adıdır. Bu döyüş hicrətin III ili şəvval ayının yeddisində Uhud dağının ətəyində baş vermişdir. Qureyşin hörmətinin aradan getməsi ilə nəticələnən Bədr məğlubiyyəti yeni bir döyüş üçün şərait yaratmışdı. Bədrdə qətl edilənlərin ailələri, İkrimə ibn Əbu Cəhl, Səfvan ibn Umeyyə kimiləri hələ də Məkkədə yas içində idilər. Bunlar Məkkə əhlini müsəlmanlarla döyüşə təhrik edirdilər. Qureyş kafirlərinə başçılıq edən Əbu Süfyan ibn Hərb xalqı ətrafına toplayıb onları müharibəyə səsləyirdi. Bu məsələdən xəbərdar olan Hz.Peyğəmbər (s) səhabələri ətrafına toplaya- raq onlarla məşvərət etdi. Uzun söhbətdən sonra yeddi yüz nəfərlik İslam or- dusu Uhud dağı ətrafında öz yerini tutdu. Hz.Peyğəmbər (s) arxadan edilən hü- cu mun qarşısını almaq üçün Eyneyn adlı keçidə Abdullah ibn Cubeyrin baş- 130 Usuli-
Kafi, III cild, səh-360. 131
əs-Sirətun-nəbəviyyə, II cild, səh-273; Tarixi ibn Əsir, II cild, səh-125.
95
çılığı ilə 50 nəfərlik oxçu yerləşdirdi. Baş verən bu döyüşdə də Qureyş döyüş- çü lərinin çoxu Hz.Əlinin qılıncı ilə dünyasını dəyişmişdir. Müşriklərin bay- raqdarı olan Təlhə ibn Əbu Təlhə olduqca güclü bir adam idi və ona Nəbşul- Kəsibə (döyüşçülərin qoçu) deyirdilər. Təlhə də daxil olmaqla müşriklərin doqquz bayraqdarı Hz.Əli tərəfindən qətlə yetirildi. Qureyş döyüşçülərinin ardıcıl olaraq qətlə yetirilməsi düşmən ordusunda qorxu yaratdı. Müşrik ordusu qaçmağa başladı. Bu vaxt Peyğəmbərin (s) keçiddə qoyduğu dəstə onun göstə- rişinə zidd olaraq Abdullahın əmrindən çıxıb qənimət toplamaq üçün keçidi tərk etdi. Bu məqamı gözləyən Xalid ibn Vəlid müsəlmanlara arxadan hücum etdi. Qaçmaqda olan düşmən ordusu yenidən döyüşə başladı. Müsəlmanlar iki tərəfdən hücuma məruz qaldığı üçün qaçmağa başladılar. Döyüşdə Hz.Həmzə Əbu Süfyanın arvadı Hindənin göstərişinə əsasən Vəhşi tərəfindən şəhid edildi. Uhud döyüşündə Hz.Əli və iki nəfərdən başqa Hz.Peyğəmbəri qoruyan yox idi. Hz.
Əlinin Uhud döyüşündəki qəhrəmanlığı onun həyat tarixçəsində parlaq bir səhifədir. Bu səhifənin qızılı sətirlərindən Hz.Cəbrailin Hz.Əli haqqındakı nidaları ucalır: “Zülfüqardan başqa qılınc, Əlidən başqa igid yoxdur.” 132
Hz.
Əlinin və bir neçə nəfərin dözümü sayəsində müşriklər gözlərini Mədinə- dən çəkib Məkkəyə qayıtdılar. Hz.Əli özü ağır yaralansa da Peyğəmbəri gözdən qoymurdu. Hz.Əli Peyğəmbərin yaralarını təmizlədikdən sonra Hz.
Peyğəmbər (s) belə buyurdu: “Öz Peyğəmbərinin üzünü qana bulaşdıran qövm Allahın qəzəbinə gəlsin.” (Tarixi Yəqubi). Mədinəyə qayıtdıqdan sonra Hz. Peyğəmbər (s) Hz.Fatiməyə (s.ə) buyurdu: “Ey Fatimə! Götür qılıncı, ərin öz borcunu əda etdi. Allah onun qılıncı vasitəsilə Qureyş böyüklərini məğlub etdi.”
133
Bütün tarixçilərin yazdığına görə Hz.Əli Uhud döyüşündən alnıaçıq çıx- mışdır. Bədr döyüşündə olduğu kimi, Uhud döyüşündə də Hz.Əlinin təkbaşına öldürdüklərinin sayı digər müsəlmanlar tərəfindən qətlə yetirilənlərin sayından a rtıq idi. 134
Görkəmli sünni tarixçilərindən olan İbn İshaq yazır: “Uhud döyüşündəki qalibiyyət Əlinin səbr və dözümü sayəsində əldə olundu.” 135
Hz. Əlinin imaməti haqqında Hicrətin onuncu ilində Hz.Peyğəmbər (s) həcc əməllərini yerinə yetirmək üçün 120 min səhabə ilə Məkkəyə yola düşdü. Bu həcc mərasimi Hz.Pey- ğəmbərin (s) sonuncu həcc ziyarəti olduğu üçün İslam tarixində “Həccətul-vi- da” (vida həcci) adlanır. Hz.Peyğəmbər (s) əməllərini başa vurub Mədinəyə qa- yıdarkən zilhiccə ayının on səkkizinci günü “Qədiri-xum” adlı məntəqədə da- yandı. Çünki ona çox mühüm bir vəhy nazil olmuşdu. Hz.Peyğəmbər (s) Alla- 132 Sireyi ibn Hişam, II cild, səh-100; Tarixi ibn Əsir, II cild, səh-107; Nəhcül-bəlağənin şərhi, XIV cild, səh-251. 133
Kəşful-ğummə, səh-54. 134
İhqaqul-həqq, VIII cild, səh-359 135
İhqaqul-həqq, VIII cild, səh-374.
Yüklə 6,91 Mb. Dostları ilə paylaş:
|