Sezaryen ameliyatlarinda

 

16 

 

 

3.

 

Yüksek Spinal Blok  

Yüksek spinal anestezi, istenen ve beklenenden daha fazla sefale yayılan bloğu ifade 

etmektedir. Kullanılan ilaç barisitesi, volümü, hastaya ait anatomik nedenler, pozisyon vb. pek 

çok  faktör  bu  durumu  tetikleyebilir.  Yüksek  blokta,  duyusal  blok  T

4

  dermatomunun 

üzerindedir.  Yüksek  bloğun  tanısı,  nedenleri  ve  total  spinal  ile  ayırıcı  tanısı  aşağıda 

belirtilmiştir (59-61):  

Tanı  



 

Kollarda güçsüzlük 



 

Solunum sıkıntısı 



 

Bozulmuş konuşma/sedasyon 



 

Yüksek blok düzeyi 



 

Bradikardi 



 

Hipotansiyon  

Nedenleri 



 

Yanlış yerleşimli epidural kateter 



 

Başarısız epidural sonrası spinal anestezi 



 

Anatomik nedenler 



 

Pozisyon 



 

Yüksek dozda ilaç   

Ayırıcı Tanı 



 

Serebrovasküler olay 



 

Masif tromboemboli 



 

Kardiyak arrest 



 

Amnion sıvı embolisi 

 

Yüksek bloğun yönetim ve tedavisi aşağıda belirtilmiştir  (60–62). 

1.

 

Maskeyle O

2 

verilir. 

2.

 

Havayolu açıklığı sağlanır.  

3.

 

Yardım çağırılır. 

4.

 

Hipotansiyon agresif olarak tedavi edilir (Kolloid, fenilefrin, efedrin, gerekirse 

adrenalin). 

5.

 

Bradikardi tedavi edilir (atropin 0.5-1 mg İV). 

6.

 

Aortokaval kompresyon önlenir, uterusu sola deviye edilir. 

7.

 

Resüsitasyon ilaç ve gereçleri hazırlatılır. 

8.

 

Entübasyon için hazırlıklı olunur. 

9.

 

Hasta yakını odadaysa, dışarı çıkarılması ve eşlik edilmesi için yardım istenir. 

10.

 

Solunum  bozulmamış  ve  hasta  bilinçliyse  yakın  gözlem  yapılır,  diyafragma  güçsüz 

---

 

17 

 

değilse  entübasyon  gerekmeyebilir,  hasta  derin  soluk  alıp  vermeye  teşvik  edilir. 

Solunum ve bilinç bozulmuşsa hızlı-seri indüksiyon ve krikoid basıyla entübe edilir ve 

anestezi idame edilerek, hasta blok kalkıncaya kadar ventile edilerek amnezi sağlanır. 

Bilinç  kaybının  diğer  nedenlerini  ekarte  edilir  (hipoglisemi,  epilepsi,  intrakraniyal 

lezyon ve opioidler vb.). 

 

4.

 

Dispne  

Dispnenin nedenleri ve tedavisi aşağıda belirtilmiştir (1). 

Nedenleri 



 

Yüksek blok 



 

Torasik propriyosepsiyonun kaybolması 



 

Kısmi abdominal ve interkostal blok 



 

Hipotansiyona bağlı beyin sapı hipoperfüzyonu 



 

Oksitosine bağlı subjektif his 

Tedavi 



 

Hasta sözel olarak ikna edilerek, normal bir his olduğu söylenir. 



 

Bloğun servikal dermatoma yayılımı açısından konuşma becerisi, oksijen satürasyonu ve 

eli sıkılarak motor gücü hızlıca değerlendirilir. 



 

Hasta  nefes  almakta  zorlandığını  söylüyorsa,  spontan  solunumun  yeterliliğini  ve  hava 

yolunu  koruma  becerisini  değerlendirilerek,  desatürasyon  ve  bozulma  varsa  genel 

anesteziye (hızlı-seri indüksiyon ve krikoid basıyla endotrakeal entübasyon) geçilir.   

 

5.

 

Anksiyete  

Bazı hastalar sezaryen sırasında uyanık olmaktan dolayı şiddetli anksiyete hissederler. 



 

Öncelikle sözel olarak hasta herşeyin yolunda olduğu konusunda ikna edilerek, mümkünse 

doğacak bebeği ve gelecek planları vb. hakkında sohbet edilir. 



 

Eğer gerekliyse, midazolam İV titre edilerek uygulanır. 



 

Doğum  öncesi  yapılan  midazolam  ile  amnezi  olabileceğinden,  doğum  anını 

yaşamak isteyen hasta tarafından tecih edilmeyebilir. 



 

Remifentanil düşük doz infüzyon uygulanabilir. 

6.

 

Bulantı ve Kusma   

İntraoperatif  bulantı  ve  kusma  (İOBK)  sezaryende  yaygın  rastlanan  nahoş  bir 

semptomdur. Hastayı ve cerrahi işlemin tamamlanmasını sıkıntıya sokabilir (63). 

 

---

 

18 

 

Nedenleri   



 

Hipotansiyon (medulladaki area postremanın hipoperfüzyonu) 



 

Vagal hiperaktivite 



 

Visseral ağrı  



 

Uterusun eksteriorizasyonu 



 

Opioidler  (nöraksiyal  opioidler  sefalad  yayılım  göstererek  kemoreseptör  trigger  zonu 

uyarabilir  ve  bulantı-kusmaya  yol  açabilir.  Morfine  bağlı  bulantı-kusma  lipofilik 

opioidlere göre daha sıktır) 



 

Uterotonikler 



 

Ani hareket 

Tedavi 

Öncelikle  bulantı-kusmanın  bir  semptom  olduğu  unutulmadan,  tedavi  etyolojiye  yönelik 

yapılır. 



 

Hipotansiyonun düzeltilmesi (vazopresörler, hidrasyon, sol uterin deviasyon vb.) 



 

Nöraksiyal  ve  İV  opioidlerin  optimizasyonu;  opioidlere  bağlı  bulantı  tedavisinde 

nalokson (40-160 



g İV) veya nalbufin (2,5-5 mg İV) kullanılabilir.  



 

Blok kalitesinin iyileştirilmesi (visseral ağrının önlenmesi) 



 

Cerrahi  stimülasyonun  minimalize  edilmesi  (uterin  eksteriorizasyon  yapılmaması  ve 

nazik cerrahi) 



 

Uterotonik ajanların titizce uygulanması (yavaş İV infüzyon kullanımı) 

Rutin önlemlere rağmen, bulantısı olan ve yüksek İOBK riskli hastalarda profilaktik ya 

da tedavi edici antiemetik yöntemler kullanılmalıdır (64,65).  

1.

 

5-HT

3

 reseptör antagonistleri (ondansetron, granisetron, tropisetron): Opioidlere bağlı 

İOBK  profilaksi  ve  tedavisinde  etkindir.  Ondansetron  4-8  mg,  granisetron  3  mg, 

tropisetron 2 mg İV dozlarda doğum sonrası kullanılabilir (66).  

2.

 

Dopamin  antagonistleri:  Metoklopramid  kordon  klempi  sonrası  10  mg  İV 

uygulanabilir.  Ekstrapiramidal  yan  etkilerinden  dolayı,  uyanık  hastada  İV  yavaş 

enjekte  edilmelidir.  Kolay  ulaşılabilirliği,  maliyeti  ve  maternal  süt  salgısı  üzerine  de 

olumlu etkilerinden dolayı tercih edilmektedir (67,68).  

3.

 

Kortikosteroidler: Deksametazon 4-8 mg İV verilebilir. 

4.

 

Akupressor:  P

6 

noktasının  akustimülasyonu  non-invazif  ve  non-farmakolojik  bir 

yöntem  olarak  İOBK’da  etkin  bulunmuştur.  İlaçlara  bağlı  yan  etkilerin  olmayışı  ve 

basit bir teknik olması nedeniyle kolaylıkla uygulanabilir. 

5.

 

Propofol: İOBK’nın önlenmesi ve tedavisinde 1 mg/kg/st infüzyon veya 10-20 mg İV 

uygulanabilir (63).  

 

7.

 

Kaşıntı 

İntratekal opioid kullanımına bağlı olarak spinal anestezide sık rastlanan bir durumdur. 

Gebeler  opioide  bağlı  kaşıntıya  normal  popülasyondan  daha  duyarlıdır  (insidans  %60-100). 

Etyolojisi  tam  bilinmemekle  birlikte,  histamin  deşarjı  ile  ilişkisiz  olduğundan 

antihistaminikler  sadece  sedasyon  yaratarak  kaşıntı  tedavisine  katkı  sağlayabilirler. 

---