11
Özün necəsən? Bakıda nə təzə əhvalat var?
Hələlik. Öpürəm sizi.
Mənim yaxşı balam, istəkli oğlum. Təranə ilə aran necədir?
Bax, onu incitsən, mən burda hiss edəcəm və işləyə bilməyəcəm
ha.
Rəsul.
Peredelkino".
"Salam, əziz oğlum!
Necəsən?
Bakıda təzə nə var? Sizə ingilislərin "Hamlet"i haqqında
kitabçanı göndərirəm. Maraqlı şeylər var burda.
Anari, üç dəfə zəng eləmişəm, səni evdə tapa bilməmişəm.
Ayrıldığımız vaxt sənə dediyim sözləri, yəni sən düz başa
düşməmisən? Mən sənə öyüd-nəsihət vermək istəmirdim və
istəmirəm. Ağıllı, şüurlu oğlansan, sənə təkrar söz demək lazım
olmasın gərək. Ancaq o son sözlərimi bir də dəqiqləşdirməyə
məcburam. Mən dedim, özünü elə apar ki, elə bil mən evdəym.
Əlavə eləmək lazımdırmı ki, sən əsas fikrini və vaxtının çoxunu
dərslərinə, yaradıcılığa verməlisən.
Əmin və sakit olmaq istəyirəm ki, sən yüngülməzac bir gənc
kimi yox, insan kimi aparacaqsan özünü.
Öpürəm səni. Məktub yaz.
Səni istəyən atan.
Peredelkino".
Bu məktubların hər ikisi əllinci illərin əvvəllərində, mənim
14-15 yaşım olanda yazılıb. Atamın otuz ilə yaxın bir
müddətdə mənə müxtəlif yerlərdən və müxtəlif yerlərdə
yazdığı və indi qırx dördü əlimdə olan məktublarından
ilkləridir. Onları və sonrakı məktubları cüzi ixtisarlarla
verirəm.
"Anar, salam!
Doğrudur, sənin təbiət gözəlliyindən xoşun gəlmir, ancaq
13
Kağız yaz. Öpürəm səni.
Rəsul.
18/V.54 Soçi".
"Anar!
Məktubunu almamışam. Yəqin ona görə ki, sən bu məktubu
hələ yazmamısan. Gündüzlər beş saat yatıb, altı saat böyrü
üstə uzanandan sonra vaxtın qalsa, mənə məktub yaz.
Buralar yaxşıdır. Dincəlirəm. Teleqramın üçün çox sağ ol.
Rəsul.
19/V.54 Soçi".
Dərd adamı dəyişdirir. Müdrikləşdirməsə belə hər halda
sinnini bir xeyli artırır. Dərdin bir günü – dərdsiz-qəmsiz
yaşamanın yüz ilinə bərabərdir.
1981-ci ildə yüz gün ərzində dünyada ən əziz iki adamımı
itirdim; Aprelin 1-də dünyanın yalan günündə, şux zarafatlar
günündə – atam vəfat etdi və indiyəcən bu həqiqətin
gerçəkliyinə inandıra bilmirəm özümü. İyulun 10-da anam
öldü.
İkisi də mənim gözlərimin qabağında can verdilər.
Atam yarım saatın içində keçindi.
Aprelin 3-də onu torpağa tapşırdıq və dəfn gününün
sabahısı, ayın 4-də – Moskvadan gəlmiş həkimlər anamın son
qəti diaqnozunu dedilər: ümidsizdir, – dedilər, – möhləti bir
həftədən bir aya qədərdir, – dedilər.
Bu hökm verilən saatdan sonra üç ay altı gün yaşadı.
Atam anamın nicatsız xəstəliyindən xəbərsiz getdi.
Anam atamın vəfatını bilmədi, düz yüz gün bu xəbəri ondan
gizlətdik. Daha doğrusu, doxsan səkkiz gün-axır iki günü huşu
özündə deyildi, heç nə dərk etmirdi.
Bir gün
bir saat,
bir an