ŞÖVKƏt xanməMMƏdova
Yüklə 1,04 Mb. Pdf görüntüsü
|
___________Milli Kitabxana_______________ 58 Söz deyənlər çox oldu. Ceyhunla Əbülfəz təzəcə tikilmiş sərdəbanın yanında durmuşdular. Yaş gilələnmiş gözlərini atalarının cənazəsindən çəkmmirdilər. Sərdabanın qapısı hörülürdü. Diqqətlə baxan uşaqlar axırıncı daş hörüləndə: – Yox, ata ölmə, getmə ata. Ay ata biz səni çox sevirik. Getmə ata, – deyə bir ağızdan qışqırdılar. Uşaqların bu fəryadı qəbrisitanlığı lərzəyə gətirdi. Yaşından asılı olmayaraq hamı hönkürtü ilə ağladı. Əmiləri uşaqları qucaqladı. – Bu, el matəmidir. El gücü, sel gücüdür. Güclü olmaq lazımdır. Hələ bu xəmir çox su aparacaq... Bu, hamının ürəyindən keçən fikir idi... Yanvarın 22-də Şəhidlər Xiyabanı yaradıldı. Bir vaxtlar Cənbərəkənd qəbristanlığı olmuş təpədə yeni qəbrlər sıralandı. 1905 və 1918-ci illərdə Erməni-müsəlman qırğınınında səhid olmuş insanların dəfn edildiyi bu qəbirstanlıq sonralar, yəni Azərbaycanda Sovet hakimiyyəti qurulduqdan sonra dağıdılmış, yerində park salınmışdı. Amma illər sonra tarix təkrar olunur, bir vaxtlar pərən- pərənə salınmış ruhlar yeni qurbanlarla bərabər öz əbədi məskənlərinə dönürdülər. Əhali şəhərdə elan olunmuş komendat saatına, bütün qadağa və təhdidlərə rəğmən, heç nədən qorxmayaraq bu yüksəklikdə öz şəhidlərini dəfn etməyə nail olmuşdu. Nə şəhər küçələrinə şütüyən tankların vahiməsi, nə əli avtomatlı əsgərlərin hədə- qorxusu, nə respublika rəhbərliyinin mövqeyi camaatı öz inadından döndərə bilməmişdi. Fövqəladə vəziyyətə baxma- yaraq bütün Azərbaycan ayağa qalxmışdı. Bütün xalq öz şəhidlərini son mənzilə yola salmağa gəlmişdi. Hətta bütün çətinliklərə baxmayaraq respublikanın rayonlarından da Bakıya gələnlərin sayı-hesabı yox idi. Qəbirləri qazanda sümüklər üzə çıxırdı. Şəhidlər şəhidlərə qovuşurdu.
___________Milli Kitabxana_______________ 59 * * *
İki gündən sonra Şövkət xanımgilin darvazası döyüldü. Gələnlər ehtiramla dedilər: – Şövkət xanım, belə məsləhət görüblər ki, siz icazə verəsiniz, Ramizin cənazəsini Şəhidlər Xiyabanına aparıb orada dəfn edək. Şövkət qaynanasına baxdı. Ana qətiyyətlə başını buladı. Şəhərdən gələn nümayəndələr Şövkət xanımı da, Ramizin anasını da dilə tutub onları razı salmağa çalışırdılar. Onlar qadınları inandırmaq üçün dedilər ki, 20 Yanvar gecəsi həlak olanların demək olar ki, əksəriyyəti yeni yardılan Şəhidlər Xiyabanında dəfn olunub. Gələcəkdə ora ümumxalq ziyarətgahına çevriləcək. Şövkət xanım onlara göstərilən diqqət və qayğı üçün minnətdarığını bildirdi, gələnlərə üzrxahlıq elədi: – Bilirsiz, əvvəlcədən bilsəydik böyük məmnuniyyətlə Ramizin orada dəfn olunmasına razılıq verərdik. Ancaq təzədən onun ruhunu narahat edib ora köçürsək camaat nə deyər. Bu heç İslam dininə də uyğun dəyil. Dünən basdırdığımızı bu gün yenidən çıxara bilmərik axı... Bir də ki, nə fərqi var, ya Şəhidlər Xiyabanı, ya bura.. Şəhid şəhiddir, torpaq da ki, torpaq...Hər ikisi Vətənimizin bir parçasıdır. Bura bizə daha yaxındır, elə yanımızda olsa yaxşıdır, tez-tez ziyarətinə gedə biləcəyik. Həm də anası belə istəyir.. Ora da lazımdırsa, şəklini verim aparın. Xeyli söhbətdən sonra gələnlər razılaşdılar. Ramizin şəklini götürüb getdilər. * * *
Şəhidlərin ölmündən üç gün keçirdi... Şəhidlər Xiyabanında sıralanmış qəbrlərin sayı getdikcə artırdı. Xəstəxanalarda yaralı
___________Milli Kitabxana_______________ 60 yatanların bir qismini də zəhərli güllələrdən xilas eləmək mümkün olmamışdı. Rayonlara, ata ocağına aparılan şəhidlərin də bəzisini gətirib burada dəfn elyirdilər. İmperiya cəlladları 20 Yanvar faciəsinin qurbanlarının sayını dəqiqləşdirməyə belə imkan vermirdilər. Şəhərdə belə bir xəbər yayılmışdı ki, o geçə tankların tırtırları altında əzilənləri, süngü ilə dəlik-deşik edilib öldürülənləri gizlicə Nargin adasına aparıb orada dəfn ediblər. İtkin düşənlərin, o gecə səssiz-soraqsız yoxa çıxanların yolunu bu gün də gözləyənlər var. Hətta 2-3 gün sonra da şəhərdə və onun ətrafında öldürülənlər, yaralananlar var idi. Sumqayıta, işə gedən üç alimimizin də faciəli surətdə həlak olması xalqın qəzəbinə səbəb olmuşdu. Tank onların maşınını yolda haqlamış, soyuqqanlıqla tankı onların oturduğu maşının üstünə sürmüş, “uf” belə demədən də onları ayaqlayıb keçmişdi. Bu şəhidlər də Xiyabanda dəfn edilmişdilər. Yer-göy şəhidlərə, o əliyalın, insanlara, sinələrini odlu silah- ların, tankınların, süngülərin qarşısına sipər edib, qanları, canları bahasına ana torpağa azadlıq toxumu səpən cavanlara ağlayırdı:
Baxıram dünyanın bu gərdişinə, Dəli bir ağlamaq keçir könlümdən. Fələk rəvac verdi namərd işinə, Dəli bir ağlamaq keçir könlümdən.
Torpaqda haqqı var axan qanın da, Bir nərin qolları düşüb yanında. Müqəddəs Şəhidlır Xiyabanında Dəli bir ağlamaq keçir könlümdən.
___________Milli Kitabxana_______________ 61 Şəhidlərə həsr olunmuş seirlər, bayatılar, ağılar əl-əl gəzirdi.
Tanklar gəlir üstümüzə. Bir dəstə gül verin bizə,
Biz tankların qarşısına, Çiçəklərlə çıxanlarıq, Zalımları, qansızları Çiçəklərlə yıxanlarıq.
Tanklar gəlir üstümüzə, Bir dəstə gül verin bizə.
Əlimizdə qərənfillər Üz qoyarıq bu asfalta. Çiçəklərə dəyib sınar Başımıza enən balta.
Tanklar gəlir üstümüzə, Bir dəstə gül verin bizə.
Tankın, topun qarşısından Geri durmaq günahdır. Ölmək ölüm demək deyil, Əbədi yaşamaqdır...
Tanklar gəlir üstümüzə, Bir dəstə gül verin bizə. Tanklar gəlir üstümüzə, Bir dəstə gül verin bizə.
Yüklə 1,04 Mb. Dostları ilə paylaş:
|