___________ Milli Kitabxana_______________
69
anamızsan, tax o qızılları, oğlanlarının toyunda tax, qoy... -
Könül sözünü tamamlaya bilmədi, anasının boynuna sarılıb
hönkürdü.
Şövkət xanım Könülü bağrına basıb:
– Ağlama, qızım, bu gün sənin üçün əlamətdar bir gündür.
Sənin həyatın bu gündən başlayır. Bəlkə də sənin hələ uşaq
qəlbin bunu yetərincə dərk etmir. Ancaq bu belədir, mənim əziz
balam. Başa düşürəm, zaman bizimlə çox amansız davrandı,
böyük acılar yaşatdı. Ancaq bu bizim hamımızın tale
sınağımızdır. Quracağın ailə sənin həyat məktəbindən aldığın
dərsin bəhrəsi olmalıdır. Həyat bizim ailəyə qarşı çox qəddar
olub. Bu əzablı yollar, sən yeni həyatda dözümlü, mübariz
etməlidir, qızım. Həmişə hər şeyin yerini bil, insanları, baş
verən olayları düzgün qiymətləndirməyi bacar, bax onda sən
qalib ola bilərsən. Doğru-dürüst yaşamağı bacarsan, hər şeyin
olacaq, Könülüm. Sən ağıllı qızsan, həyatın əsil mənasını başa
düşürsən. Sən gözəl ailə qurmağı bacaracaqsan, əziz balam.
Başını anasının köksünə sıxmış Könül atasının şəklini seyr
edir, gözlərindən axan yaş gözəl sifətinədə ağrılı cığırlar açırdı.
Atası yenə gülümsəyirdi. Bu gülüşdə, məhəbbət də vardı, xeyir-
dua da, şəfqət də, qayğı da, təsəlli də, ümid də...
Şövkət xanım növbəti həyat sınağından da üzüağ çıxdı, o
biri balalarını da beləcə Ramizsiz, tək başına nişanlayıb,
toylarını edəcəkdi.
Şosse yolunda – 20 il əvvəl Ramizin və onlarla digər şəhidin
qanı tökülmüş yerdə sonralar rəmzi abidələr qoyulmuşdu. O
kəndin şəhid oğullarının övladlarının, elə Şövkətgilin kiçik
ailəsinin də gözəl bir ənənəsi var idi: Qızları gəlin köçəndə,
oğlanları evlənəndə gəlinlik, bəylik libası geymiş cavanlar bu
rəmzi abidə önünə, atalarının vurulduğu yerə əklil qoyur, onun
və bütün şəhidlərin xatirəsini bir dəqiqəlik sükutla yad
___________ Milli Kitabxana_______________
70
edirdilər. Bu ənənə yəqin ki, nəsildən nəsilə keçəcək, şəhidlərin
ruhuna ehtiram atalarınının simasında əbədi yaşayacaqdır...
...Şövkət xanımın nəvələri böyümüşdü. 5 nəfərlik ailə artıb
çoxalaraq kiçik bir qəbiləyə çevrilmişdi.
Hər il yanvarın 20-də ata ocağına yığışan övladları artıq bu
evə tək yox, öz ailələri ilə birlikdə gəlir, atalarının anım gününü
qeyd edirdilər. Hərdən ailənin sonbeşikləri - balaca Ramiz və
İsmayıl - nənəsinin qucaqlayır - nənə, bizə bir nağıl söylə, -
deyirdilər, - Ramiz babanın nağılını.
Bu nağıl isə xəyallarda yaşayan bir ömür idi ki, artıq nağıla
dönmüşdü. Acılı-şirinli xatirələrdən yoğrulmuş bir nağıla...
Hərdən nəvələri ilə Şəhidlər Xiyabanına gələn Şövkət xanım
o illər haqqında kədər qarışıq sevinc hissi ilə danışardı.
Bu gün müstəqil Azərbaycanımız özünün ən gözəl günlərini
yaşayır. Şəhidlərin qanı bahasına öz müstəqilliyini təkrar
qazanmış Azərbaycan indi dünyanın ən qüdrətli, ən sivil, ən
modern bir dövlətə çevrilməkdədir.
Şövkət xanım bütün bunlar barədə böyük bir qürur hissi ilə
söz açırdı nəvələrinə. Körpələrin əlindən tutub iftixarla Şəhidlər
Xiyabanını ziyarətə gələndə gündən-dünə gözəlləşən, sərhəd-
lərini genişləndirən, küçə-küçə böyüyən Bakıya heykəlləşmiş,
daşa dönmüş şəhidlərin gözləri ilə baxır. Azərbaycanın,
Bakının ən uca zirvəsində, müqəddəs bur guşədə uyuyan
Şəhidlərin məzarına baxaraq deyir:
– Rahat yatın, əzizlərim! Azərbaycanımızın bu günü və
sabahı etibarlı əllərdədir. Sizin qanınız, canınız bahasına
xalqımın əldə etdyi Müstəqillik əbədidir. Şəhidlər Xiyabanında,
Sizinlə bir cərgədə uyuyan şair-telejurnalist Alı Mustafayev nə
gözəl deyib:
___________ Milli Kitabxana_______________
71
Vətən mülkü məhvərindən tərpənir,
Bu qüdrətə baş əyməyə el gəlir.
Külli-bəşər bir ağızdan dillənir.
Ulu Hürmüz, bu ruhları oyandır!
Bu torpağın hər igidi bir ərdir,
Taleyimiz, qismətimiz hünərdir.
Yer üzünə günəş doğur, səhərdir,
Ulu Hürmüz, bu ruhları oyandır!
Odlar yurdu haqq yolundan dönməsin,
Qalxan bayraq qoy bir daha enməsin.
Azadlığın al günəşi sönməsin,
Ulu Hürmüz, bu ruhları oyandır!
Göy gurlayıb ildırımlar çaxanda
Səbrim dolub qılınc qından çıxanda,
Yağı düşmən yurduma kəc baxanda
Ulu Hürmüz, bu ruhları oyandır!
Dünyamıza müqəddəslik dayaqdı,
Haqqın dərgahında ölçülən haqdır!
Azərbaycan torpağında sınaqdır,
Ulu Hürmüz, bu ruhları oyandır!
Ulu Hürmüz, bu ruhları oyandır!
___________ Milli Kitabxana_______________
72
HƏR YADDAŞ BİR XATİRƏ...
Ramiz ailəmizin sonbeşiyi idi.
Gülxanım ananın 6 evladı vardı: İki qızı, 4 oğlu... Qızları
Əsmət və Minaxanım, oğlanları isə Sabbar, Hüseynağa,
Əbülfəz və Cəbrayıl. Sonbeşiyimizi bütün kənd Ramiz çağırırdı
1939-cu il dekabr ayının 23-ü idi. Həmin gün Bakının küçə
və meydanları çox sərt bir qış rüzgarına mübtəla olmuşdu.
Xeyli qar yağmış, yollar buz bağlamışdı. Belə bir qarlı-
çovğunlu gündə dünyaya gəlmişdi Cəbrayıl...Heç xəstəxanaya
da apara bilməmişdilər anamızı, elə evdəcə gözünü açıb. Bu
aləmdə ilk gördüyü, ana-atamız və qardaş-bacılarımız olmuşdu.
Kəndin ağbirçəyi Zeynəb nənə atamız Hüseynxan kişiyə
gözaydınlığı verəndə ondan çox biz sevinmişdik.
Ağır təbiətli, çox nadir hallarda gülən Hüseynxan kişi təbiə-
tinə məxsus olaraq bir azca dodaqları qaçdı; əllərini göyə açdı
- Şükür sənə, Allahım, – dedi.
Yenicə doğulmuş körpəyə ad qoymaq böyük mübahisəyə
səbəb oldu. Anası və böyük qardaşı Sabbar Ramiz deyib
dursalar da, evin ağsaqqalının sözünü çevirməyə heç kəs cürət
etmədi. Körpənin adını Cəbrayıl qoydular. Ancaq onu
atasından başqa Cəbrayıl çağırmadı heş kəs. Hamı onu Ramiz
kimi tanıdı, belə çağırdı. Bütün qohumlar, qonşular, kənd
əhalisi üçün o Ramiz olaraq qaldı.
Ramizin uşaqlığı müharibə illərinə təsadüf etdi. O ağır illər
Ramizin uşaq qəlbində həmişəlik həkk olunmuşdu. Evlənəndən
sonra Ramiz evladlarına həmişə deyərdi:
- Yediyiniz çörəyin qədrini bilin. Mən uşaqlığımda jımığ da
yemişəm., otla da qarnımı doyurmuşam. Özü də təkcə mən yox,
bütün kənd camaatı yazın gəlməyini səbirsizliklə gözləyərdik.
Çöldə-bayırda ot göyərəndə hamı sevinirdi ki, daha çoluğu-
cocuğu acından ölməyəcək.
Dostları ilə paylaş: |