___________ Milli Kitabxana_______________
76
almışdılar. O zaman baş verən hadisələrə etinasız qala
bilməyən Ramiz Yeni Suraxanıya xəstə anamıza baş çəkməyə
gələndə, yola toplaşıb Rus ordusunun qarşısına taxta barikadalar
quran həmkəndlilərinin yanına tələsdi. Tələsdi ki, onları gələn
ölüm təhlükəsindən qoruya bilsin. Amma özü bu vəhşilərin
gülləsinə tuş gəldi..
Onun ölümü bizim ailə üçün bir faciə idi Onun gənc xanı-
mını və dörd övladını heç nə ilə ovundura bilmədik. Əslində
biz də onlarla bərabər uzun müddət Ramizin yoxluğuna dözə
bilmirdik. Bizim üçün Ramizsiz həyat çətin təsəvvür edilir.
Lakin zaman öz hökmünü vermişdi. Qarlı-tufanlı soyuq bir
gecədə doğulan Ramiz soyuq, lakin qarsız bir gecədə bizi tərk
etdi.
Artıq o qanlı gecədən illər keçmışdir. Deyirlər ərlə arvadın
torpağı bir yerdən götürülür. Ramizin özü kimi mərd, kişi
qeyrətli Şövkət xanım dörd evladını boya-başa çatdırdı, onların
haısını evləndirdi.
İndi Şövkətin 11 nəvəsi var, onların arasında ən çox sevdiyi
balaca Ramizdir. Ramiz bizim hamımızın təsəllisi, əzizidir. Biz
inanırıq ki, balaca Ramiz də öz babası kimi qorxmaz, mərd,
cəsur, vətənpərvər bir igid olacaq.
Biz qardaşımız Ramizlə fəxr edirik. Onun yoxluğu bizə ağır
bir dərd olsa da, təsəllimiz budur ki, o bizim xalqın azadlığı
uğrunda şəhid olub., bütün nəslimizə, bütün kəndimizə,
xalqımıza başucalığı gətirib..
ALLAH BÜTÜN ŞƏHİDLƏRƏ RƏHMƏT ELƏSİN.
Ramizin (Cəbrayılın) qardaşları
Sabbar və Hüseynağa
Xanməmmədovlar
___________ Milli Kitabxana_______________
77
___________ Milli Kitabxana_______________
78
* * *
O günlərə yenidən qayıtmaq, o anları təkrar xatırlamaq çox
çətindir. Mənə elə gəlir ki, o Qanlı Yanvar faciəsindən 20 il
deyil, lap 30 il, 60 il keçsə belə, o yara heç vaxt köhnəl-
məyəcək, həmişə sızıldayacaq, həmiçə bizi incidəcək. 1990-cı
il yanvarın 20-də Azərbaycan xalqına qarşı ağır cinayət
törədildi. Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün pozulması
cəhdlərinə etiraz əlaməti olaraq küçələrə çıxmış dinc əhaliyə
divan tutmaq məqsədi ilə Bakıya və Respublikamızın bir neçə
rayonuna qanunsuz olaraq qoşun hissələri yeridildi
Görünməmiş qəddarlıqla həyata keçirilən cəza tədbirləri
nəticəsində yüzlərlə günahsız insan yaralandı, qətlə yetirildi.
O gün Azərbaycan xalqı özünün ən şanlı səhifələrdən birini
yaşadı. O gün həm də bizim üçün birlik günü oldu. O gecə
müstəqillik üçün canından kecənlər gələcək nəsillər üçün əsl
məktəbə çevrildi.
20 Yanvar Azərbaycan xalqının faciəsi idi. Eyni zamanda da
xalqın birliyini, yekdilliyini təntənəsi, zülmə, ədalətsizliyə
ümummilli etirazının başlanğıcı idi. Biz bu gün iftixarla deyirik
ki, Azərbaycanın azadlığı 20 Yanvar faciəsində tökülən şəhid
qanı ilə yazıldı.
O qanlı gecədə Azərbaycan xalqı bir daha sübut etdi ki
azadlığı uğrunda ölümə belə hazırdır. Mənim yaxşı tanıdığım
Ramiz də bu şəhidlərdən biri idi.
Mən Ramizi (Cəbrayılı) lap çoxdan tanıyırdım, biz bir
qəsəbənin sakini, bir küçənin qonşuları idik. O çox cəsur, mərd
insan idi. Qəsəbədə böyükdən-kiçiyə hamı onu tanıyırdı. Ramız
xeyirxah, əliaçıq, səxavətli adam idi. Qapısına diləyə gələni
əliboş, naümid qaytarmazdı. Bəzən imkansız insanlara gizlicə
əl tutardı, kimininsə oğlunun və ya qızının toy xərcini ödəyərdi,
___________ Milli Kitabxana_______________
79
amma dostlarına tapşırardı ki, bu barədə keş kəsə, nə toy
sahibinə, nə də qonum-qomşuya bir söz deyin. Hərdən kiminsə
evinə gedəndə hiss eləyirdi ki, o adamın sıxıntısı var, nəyəsə
ehtiyac duyur, ehmalca çay içdiyi süfrənin bir qulağını qaldırır,
imkanı çatan qədər ora pul qoyur, amma heç kəsə heç nə
demirdi. O fikirləşirdi ki, qarşısındakı insanı alçaltmaq
dünyanın ən günah işidir. Ramiz çox sədaqətli dost idi. Onunla
oturub-duranlar bilirdilər ki, Ramiz dostu üçün, elinin-obasının,
kəndinin-kəsəyinin qeyrəti üçün hər cür fədakarlığa hazırdır.
Ramiz (əsl adı Cəbrayıl olsa da, bütün kənd onu Ramiz kimi
tanıyırdı) Allah adamı idi, heç kəsin haqqını yeməzdi, halal
haram bilən idi, heç vaxt haqqı nahaqın ayağına verməzdi.
Yeni Suraxanının ilk şəhidi olan Ramizlə biz fəxr edirik O
yaxşı övlad, yaxşı dost, yaxşı ata və yaxşı həyat yoldaşı idi.
Şəhidlərimizin əziz xatirəsini uca tutaraq onların keçdikləri o
ağır anları qələmə almaqla Ramizin ömür-gün yoldaşı Şövkət
xanım təqdirə layiq bir iş görür. Yəqin ki bu kitab təkcə şəhid
ailələrinin yox, hər bir oxucunun rəğbətini qazanacaq.
Rayonun ictimai-siyası həyatında öz fəaliyyəti ilə xüsusi uiə
seçilən Şövkət xanıma uğurlar arzulayıram.
Arif Babayev,
Suraxanı Maşınqayırma zavodunun
direktoru, Şöhrət Ordenli
___________ Milli Kitabxana_______________
80
* * *
Xalqımızın tarixinə qanla yazılmış 20 Yanvar faciəsindən
bizi 20 illik bir zaman ayırır. O qanlı gecə insan fəryadı, tank
tırtıllarının hayqırtısı, güllə səsləri ilə yaddaşımıza əbədi həkk
olunub. Düz 20 ildir ki, arxasız ərlərə, talesiz nərlərə, günahsız
qanlara, bədənsiz qollara ağlayırıq.
Biz Yeni Suraxanı sakinləri qara yanvar gecəsini heç vaxt
unutmayacağıq Çünki o gecənin bilavasitə iştirakçıları və
şahidləri arasında bizim qəsəbənin də sakinləri vardı. Tankların
qəsəbəyə girməsi sakinləri qorxuya salsa da, onları
sarsıtmamışdı. Aeroport şossesində şəhid olanlar çox idi
Onların arasında qəsəbə sakini Ramiz (əsil adı Cəbrayıl idi,
ancaq hamı onu Ramiz deyə çağırırdı) də vardı. Ramiz ailənin
sonbeşiyi olduğundan hamı onun xətrini istəyirdi
Cəmi on beş il əvvəl evlənmişdi Ramiz, dörd övladı vardı.
Həyat yoldaşı Şövkət xanım ali təhsilli olsa da, balalarını
layiqli vətəndaş kimi böyütmək üçün işləmir, onların tərbiyəsi
ilə məşğul olurdu. Balaca istilikxanaları vardı, orada qərənfil
becərirdilər Ramiz vaxtının çoxunu da elə burada keçirirdi.
Əsas işindən qayıtdıqdan sonra ta gecədən xeyli keçənəcən gül-
çiçəyin nazını çəkər, onlara qulluq etməkdən usanmazdı.
Əvvəllər anası, qardaşları ilə bərabər yaşayırdılar. Sonra ailə
böyüdü, uşaqların sayı artıdı və Ramiz də çalışdığı yerdə ev
növbəsində olduğundan onlara Hövsan qəsəbəsində yeni mənzil
verdilər. Təzə evə daşındıqları üç ilə yaxın idi. Görünür,
doğurdan da yazıya pozu yoxmuş, əgər o gecə Ramizgil Yeni
Suraxanıya, xəstə anasına baş çəkməyə gəlməsəydilər, yəqin ki,
heç o qəfil güllə də yüzlərlə insanın arasından axtarıb onu
tapmayacaqdı. Amma yaxşı deyirlər ki, qədərdən-qismətdən
qaçmaq mümkün deyilmiş.
Dostları ilə paylaş: |