Stendal Qırmızı və qara
Yüklə 4,36 Mb. Pdf görüntüsü
|
www.vivo-book.com
77 həssaslığı da onların xırım-xırda qayğılarına, kədərlərinə, balaca sevinclərinə xərclənib gedirdi. Bütün ömrü boyu xanım Renal təkcə tanrını odlu məhəbbətlə sevmiĢdi – bu da ki Bezansondakı “Ġsanın qəlbi” monastırında olmuĢdu. Düzdü, o heç kimə bunu deməmiĢdi, amma uĢaqlardan birinin soyuqlaması, ya da qızdırmaq kifayət idi ki, qadın özünü uĢaq sanki ölübmüĢ kimi aparsın. Evliliyinin ilk illərində, hələ səmimiliyinin qızğın çağlarında hisslərini əriylə bölüĢməyə can atanda cavabında ya kobud gülüĢ, ya da ərinin çiyinlərini çəkərək, qadın tərsliyi barədə dediyi nəsə çeynənmiĢ bir ifadə eĢidərdi. Xüsusilə söhbət uĢaqların səhhətindən gedəndə ərinin belə zarafatları xanım Renalın ürəyini qovururdu. Gəncliyinin keçdiyi yezuit monastırında gördüyü yaltaqcasına diqqət və canıyananlığın əvəzində qazandığı bu idi. Onu kədər tərbiyə eləmiĢdi. Qüruru ona imkan vermirdi ki, öz kədərini, məyusluğunu ən yaxĢı rəfiqəsi xanım Dervillə bölüĢsün. O əmin idi ki, bütün kiĢilər onun əri cənab Valno və bələdiyyə sədrinin köməkçisi cənab ġarko de Mojiron kimidi. Rütbələrə, niĢanlara, pullara aidiyyəti olmayan hər Ģeyə www.vivo-book.com
78 qarĢı kor-koranə nifrət, kobudluq və ən küt laqeydlik – ona elə gəlirdi ki, bunlar çəkmə geyinib, Ģlyapa taxan bütün kiĢi cinsinə aid olan xüsusiyyətlərdir. Amma aradan bu qədər illər keçəndən sonra belə xanım Renal ətrafındakı bu gönüqalınlara öyrəĢə bilmirdi. Gənc kəndli balası Jülyeni, bu alicənab və qürurlu qəlbə malik olan oğlanı görəndə indi onun təzə-tər bir sevinc yaĢamağının səbəbi də bu idi. Xanım Renal oğlanın ən sadə Ģeylərdən xəbərsiz olmağını ona tezliklə bağıĢladı. Tezliklə onun bu sadəlövh xüsusiyyətləri qadının xoĢuna gəlməyə, gözünə Ģirin görünməyə baĢladı. Qadın görürdü ki, oğlan hətta ən sadə Ģeylərdən, məsələn, yolu keçəndə bir kəndli arabasının altına düĢən yazıq itdən danıĢanda belə ona məmnuniyyətlə qulaq asmaq olur. Qadın fikirləĢirdi ki, o iti əri görsə, ancaq gülməklə kifayətlənərdi – amma o, Jülyenin bu hadisədən danıĢanda qara, incə qaĢlarını necə əzabla əydiyini görürdü. YavaĢ-yavaĢ hiss eləyirdi ki, geniĢ qəlblilik, insanpərvərlik – hamısı bu gənc abbatda cəmləĢib. Bu gözəl
www.vivo-book.com
79 insani cəhətlərin alicənab ürəklərdə yaratdığı heyranlıq hissini də qadın indi ancaq bu oğlana qarĢı duyurdu. Əgər onlar Parisdə yaĢasaydılar, Jülyenlə xanım Renalın münasibətləri belə ləng inkiĢaf eləməzdi. Çünki Parisdə sevgi – romanların övladıdı. Gənc mürəbbi və çəkingən xanım üç-dörd roman oxuyub, Jimnaz teatrında bir neçə mahnıya qulaq asandan sonra tezcənə hisslərini aydınlaĢdırardılar. Romanlar onlara kimləri nümunə götürməyi, rollarının nədən ibarət olduğunu, kimə oxĢamaq lazım gəldiyini öyrədərdi. Beləliklə də, tez, ya gec bəlkə də heç bir sevinc yaĢamadan, hətta bəlkə heç istəmədən, qarĢısında bu nümunələri görən Jülyen Ģöhrətpərəstlikdən olsa belə, o nümunəyə uyardı. Aveyronda, ya da Pireneydəki hansısa balaca Ģəhərcikdə ən xırda təsadüf belə hadisələri sürətləndirərdi – o sərt iqlimin xüsusiyyəti budu. Amma bizim bu tutqun səma altındakı kasıb gənci Ģöhrətpərəstliyə aparan onun ali xislətinin pul tələb eləyən Ģıltaqlıqlara meyil eləməyidir. O, qarĢısında doğrudan da əxlaqlı, iĢi-gücü ancaq uĢaqlarının qayğısını çəkmək olan, otuz yaĢlı qadın görür və bu qadın www.vivo-book.com
80 romanlardan nümunə götürməyə heç də meyilli deyil. Hər Ģey ləng inkiĢaf eləyir, əyalətdə hər Ģey aramla və daha təbii baĢ verir. Gənc mürəbbinin kasıblığını ürəyinə salan xanım Renal kövrəldiyindən az qala ağlamaq həddinə çatırdı. Bir dəfə necə oldusa, Jülyen onun ağladığını gördü. – Ġlahi, xanım, sizin nəsə dərdiniz var? – Yox, dostum – qadın cavab verdi. – UĢaqları çağırın, bir az gəziĢək. Xanım Renal onun qoluna girib, oğlana sığındı və bu hərəkət Jülyenə çox qəribə göründü. Ġlk dəfəydi ki, qadın ona “dostum” deyə müraciət eləyirdi. Gəzinti baĢa çatanda Jülyen qadının bayaqdan tez-tez qızardığının fərqinə vardı. Xanım Renal addımlarını yavaĢıtdı. – Siz yəqin bilirsiniz ki, – o, oğlanın üzünə baxmadan dilləndi – mən Bezansonda yaĢayan varlı xalamın yeganə varisiyəm. O, tez-tez mənə hədiyyələr göndərir. Oğlanlarım isə sizin sayənizdə elə yaxĢı oxuyurlar ki...Odur ki, sizdən xahiĢ edirəm, təĢəkkür əlaməti olaraq məndən www.vivo-book.com
81 balaca bir hədiyyə qəbul edəsiniz. Elə-belə, boĢ Ģeydi... özünüzə paltar almağınız üçün bir neçə luidor. Amma... Qadın daha çox qızararaq susdu. – Amma nə, xanım? – Jülyen soruĢdu. – Amma bunu, – qadın baĢını aĢağı salıb pıçıldadı, – bunu ərim bilməsə yaxĢıdı. – Mən balaca adamam, xanım, amma mən xidmətçi deyiləm, – gözləri qəzəbdən parlayan Jülyen qəddini dikəltdi. – Əlbəttə ki, siz bu barədə düĢünməyi heç özünüzə sığıĢdırmamısınız da. Əgər mən cənab Renaldan pul barədə nəsə gizlətsəm, özümü hər hansı bir xidmətçidən də aĢağı hiss eləyərdim. Xanım Renal məhv olduğunu hiss elədi. – Cənab Mer, – Jülyen davam elədi, – mən bura gələndən bəri beĢ ay hər dəfə otuz altı frank ödəyib. Mən öz haqq-hesab kitabımı elə bu dəqiqə də cənab Renala, nəinki cənab Renala, hamıya, lap məndən zəhləsi gedən cənab Valnoya da göstərə bilərəm. Bu ədəb dərsindən sonra xanım Renal həyəcanla, bənizi ağarmıĢ halda onun yanınca addımladı və gəzintinin Yüklə 4,36 Mb. Dostları ilə paylaş:
|