Tarbiyaviy ishlar

Jamoaning rivojlanish darajasini belgilash metodikasi.
Uning mohiyati u yoki bu rivojlanish darajasidagi jam oa normativ 
ta ’rifini aniq jam oa ta ’rifi bilan taqqoslashdan iboratdir. Ijtimoiy 
ahamiyatga 
ega 
b o ig a n
maqsadning, 
pedagoglar 
bilan 
o ‘quvchilaming 
birgalikdagi 
har 
tomonlama 
sobitqadam 
faoliyatining, o‘zaro m a’suliyatli munosabatlaming mavjudligi: 
o ‘z-o‘zini boshqarish organlarining faoliyati va h.k.
Sinf rahbari jam oaning rivojlanish darajasini belgilash uchun 
bolalarda ularning hozirgi va b o ia ja k hayotlarida ijtimoiy 
ahamiyatga molik maqsadlari mavjudligini bilish muhim, y a ’ni 
jam oaning hayotiy faoliyati istiqbollarini barcha yoki yarim 
o ‘quvchilar qabul qilishni va bu istiqbollaming xususiyati 
qandayligini bilib oiish zarur. Agar b o ia ja k shanbalik yoki 
bayram kechasi bolalar uchun faoliyatga undovchi b o is a va bu
148

---

kun istiqboli faqat ayrim o ‘quvchilar uchun ahamiyatli b o is a , 
jamoa rivojlanishining ikkinchi bosqichi haqida gapirish mumkin.
Pedagog sinf bilan ishlashning dastlabki bosqichida turli 
vaziyatlarga duch kelishi mumkin. 
Sinfda haqiqiy jam oa 
munosabatlari b o im aslig i mumkin, bunda o ‘qituvchi ishni 
boshidan boshlashga to kg ‘ri keladi. К о ‘pine ha bunday holat yangi 
shakllangan, “yig‘ma” sinflarda, yangi qurilgan maktablarda 
b o iish i mumkin. T o‘g ‘ri, boshqa hollarda ham shunday b o iish i, 
avvalgi sinf rahbarining kuch-g‘ayrati muvaffaqiyat keltirmagan 
b o iish i, tarkibi o ‘zgarmagan jam oa VII-VIII cinflarda ham 
shakllanmasligi mumkin.
Ikkinchi tomondan sinf rahbari sinf bilan ishlar ekan, har doim 
jamoa rivojlanishning boshlangich davri bilan ish ko‘radi, deb 
m o ijallab boim aydi. B oshlangich sinfdayoq (I-IV sinflarda) 
k o ‘pincha yaxshi sinf jamoalari shakllanadi. 0 ‘qituvchi bunday 
holda jam oa faoliyatining avvalgi tajribasini tahlil etadi va uning 
ancha yuqori rivojlanish darajasiga mos keladigan tarbiya 
metodlarini qoilaydi.