Təbiət 2009 Təbiətşünaslığın tədrisinin əhəmiyyəti
Yüklə 0,56 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Təbiət 2009
- Təb. IX. 9. İşığın yayılmasını müşahidə edir.
- İstiqamət: kimyəvi hadisələr Təb. IX. 10. Şagird kimyəvi reaksiyanın aparılmasının qanunauyğunluqlarını təhlil edir.
- Təbiət 2009 Təb. IX. 11. Şagird elektrolitik dissosiasiya prosesini təsvir edir.
- Təb. IX. 12. Şagird metalları və qeyri-metalları fərqləndirir, onların istifadəsi haqqında müzakirə aparır.
- Təbiət 2009 Təb.. IX. 13. Şagird üzvi birləşmələri təsvir edir, onların əhəmiyyəti haqqında
- Proqramın məzmunu Nəticələrin əldə edilməsi verilən məzmunun əsasında mümkündür
Təbiət 2009 Müxtəlif mühitdə səsin yayılma sürəti haqqında informasiya toplayır, onları bir-biri ilə • müqayisə edir və onlar arasında mövcud fərqlərin səbəbləri haqqında dəlilli hipotezlər söyləyir. Heyvanlar və insanlar tərəfindən başa düşülən səsin tezliyi haqqında informasiya toplayır, • təhlil edir və onu sütunlu diaqram şəklində təqdim edir. Sınaq vasitəsilə Dopler effektini müzakirə və müşahidə edir, misallar gətirir. •
Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: İşığın yayılmasını öyrənmək üçün sınaqlar keçirir, şüanın həndəsi modelindən istifadə edir, • ölçü nəticələrini cədvəl şəklində təqdim edir, təhlil edir, dəyişən və dəyişməyən kəmiyyətlər arasında əlaqəni yaradır. Bir növ və müxtəlif növ mühitdə (kölgənin yaranması, əks edilməsi, qayıtması, sınması, • rənglərə ayrılması) işığın yayılmasını müşahidə edir və təsvir edir. Bəzi orqanizmlərin (məs., •
edir və sadə sxem şəklində ifadə edir, fərqləri müzakirə edir. Müxtəlif optik sistemin (məs., •
toplayır, təhlil edir və təqdimatı nümayiş etdirir. İstiqamət: kimyəvi hadisələr Təb. IX. 10. Şagird kimyəvi reaksiyanın aparılmasının qanunauyğunluqlarını təhlil edir. Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: Müxtəlif növ reaksiyaları planlaşdırır və həyata keçirir, temperaturu ölçür, göstəriciləri • cədvəl şəklində təqdim edir, təhlil edir və uyğun nəticələr çıxarır. Kimyəvi reaksiyanın orta sürətini təyin etmək üçün (reaksiyanın başlanğıc maddələrinin • (və ya məhsulunun) qatılığın dəyişilmə asılılığı zamanı) göstəricilər əsasında əyri xətt qurur və orta sürəti hesablayır. Müxtəlif amillərin (məs., reaksiyalı maddələrin qatılığının və səthi toxunma sahəsinin, • temperaturun, işığın, katalizatorun) kimyəvi reaksiyanın sürətinə göstərdiyi təsir haqqında hipotez irəli sürür. Eksperiment aparır, kimyəvi reaksiyanın sürət yanaşmasının müxtəlif amillərini təhlil edir • (maddələrin qatılığının və səthi toxunma sahəsinin, temperaturun, işığın, katalizatorun). Nəticələri cədvəl şəklində təqdim edir və müvafiq nəticə çıxarır. Təbiət___2009__Təb._IX._11._Şagird_elektrolitik_dissosiasiya_prosesini_təsvir_edir.'>Təbiətdə mövcud katalizatorların misallarını sadalayır, onların xüsusiyyətləri haqqında • müzakirə aparır. Problemin həlli üçün miqdar hesablamalarını həyata keçirir. • Təb.E. IX. - 5 Təbiət 2009 Təb. IX. 11. Şagird elektrolitik dissosiasiya prosesini təsvir edir. Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: Təcrübələr keçirir və maddələrin məhlullarının elektrik naqilliyini müşahidə edir, göstəriciləri • cədvəl şəklində təqdim edir, təhlil edir və maddələri elektrolitlərə və qeyri-elektrolitlərə ayırır. Elektrolitlərin istifadəsi haqqında informasiya toplayır və şifahi təqdim edir. • Elektrolit prosesini təsvir edən ion bərabərliklərini tərtib edir. • Elektrolitləri zəif və güclü elektrolitlərə ayırır, uyğun cədvəl tərtib edir, qruplaşdırma • prinsipini izah edir. Təcrübə keçirir və tanıdığı elektrolitlərin suda həlli zamanı məhlulun temperaturunun • dəyişməsini müşahidə edir, onları ionların hidratasiyasının istilik effektinə əsasən qruplara ayırır. Təb. IX. 12. Şagird metalları və qeyri-metalları fərqləndirir, onların istifadəsi haqqında müzakirə aparır. Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird:
Elementin elektron formulunu tərtib edir və bu elementin metal və qeyri-metal təbiəti • haqqında müzakirə aparır, onların xassələrini müqayisə edir və fərqləndirir. Elementin elektron formulu əsasında metal və qeyri-metal təbiət haqqında hipotez söyləyir; • öz fikirlərini isbat edir. Metalın və qeyri-metalın xassələrini onların atomlarının elektron quruluşu ilə • əlaqələndirir. Metal zəncirini sxematik şəkildə təsvir edir, nəyin əsasında metalların fiziki və kimyəvi • xüsusiyyətlərini izah edir, hansılar ki, onun hərəkətlərini müəyən edirlər. Gürcüstanda yayılmış faydalı qazıntıların xəritəsini tərtib edir, qazıntıların istifadəsi haqqında • müzakirə aparır, referat hazırlayır. Təcrübələr aparır, metalların duzlarla qarşılıqlı təsirini müşahidə edir. Əldə edilən nəticələr • əsasında onları sırada aktivliklərinə görə yerləşdirir. Metalların xəlitələrinin xassələri və istifadəsi haqqında informasiya toplayır. Materialı • məruzə şəklində təqdim edir. Qeyri-metalların bəzi birləşməsini təsvir edir, istehsalat və məişət həyatında onların istifadəsi • haqqında müzakirə aparır. Təb.E. IX. - 6 Təbiət 2009 Təb.. IX. 13. Şagird üzvi birləşmələri təsvir edir, onların əhəmiyyəti haqqında müzakirə aparır. Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird:
Müxtəlif siniflərin üzvi birləşmələrinin modellərini hazırlayır/onlardan istifadə edir və onların • əsasında həmin birləşmələr arasında mövcud genetik əlaqəni müzakirə edir. Gündəlik həyatdan üzvi birləşmələrin istifadə misallarını və onların istifadəsinə səbəb olan • xassələri sadalayır. Təbii və sintez üzvi birləşmələri haqqında informasiya toplayır, onların təyinatını müzakirə • edir. Bəzi qida məhsullarını təhlil edir, xassə reaksiyalarının vasitəsilə onların müxtəlif üzvi • birləşmə tərkibini təyin edir. Qida rasionunda bu birləşmələrin mövcudluğunun əhəmiyyəti barədə müzakirə aparır. Enerji ehtiyatlarının (neft, təbii qaz, daş kömür) yaranma mexanizmləri və istifadəsi haqqında • informasiya axtarır. Referat hazırlayır. Mövcud enerji daşıyıcılarının istifadəsi nəticəsində ətraf mühitin çirklənməsi haqqında • informasiya toplayır, bu problemin həlli yolları haqqında öz fikirlərini ifadə edir. Üzvi birləşmə xassələrinin öyrənilməsinin əhəmiyyəti barədə suallar verir və cavab • axtarır. Proqramın məzmunu Nəticələrin əldə edilməsi verilən məzmunun əsasında mümkündür: Orqan sistemləri, onların ümumi quruluşu və funksiyaları Yaş xüsusiyyətləri Genlər – irsiyyət əlamətinin daşıyıcıları, onların nəsillərə ötürülməsi Gen, xromosom xəstəlikləri Fenotip
İrsiyyət dəyişkənliyi Modifikasiya dəyişkənliyi Cinsi müəyyən edən xromosom mexanizmi.
Sabit inkişaf prinsipləri Ətraf mühit və insanın sağlamlığı Orqanlar sisteminin təkamül inkişafı Antropogenez. Təb.E. IX. - 7 Yüklə 0,56 Mb. Dostları ilə paylaş:
|