346
374
373
Azərbaycan, Ermənistan və Gürcüstan nümayəndələrinin iştirakı ilə I
Zaqafqaziya Sovetlər Qurultayı işə başlamış, qurultayda Zaqafqaziya Sovet
Uşaqların Bеynəlxalq Tеlеviziya və Radiо Vеrilişləri Günü (12 dekabr)
Ümummilli lider Heydər Əliyev “1948-1953-cü illərdə azərbaycanlıların
Ermənistan SSR ərazisindəki tarixi etnik torpaqlarından kütləvi surətdə
deportasiyası haqqında” Fərman imzalayıb (18.12.1997)
M.F.Axundov adına Azərbaycan Dövlət Pedaqoji İnstitutu (indiki BSU)
fəaliyyətə başlamışdır (20.12.1952)
Zaqafqaziya Sovet Sosialist Respublikaları Federativ İttifaqını yaranmış və
Azərbaycan SSR bu ittifaqa daxil olmuşdur (22.12.1922)
SSRİ Nazirlər Soveti “Ermənistanın SSR-də yaşayan azərbaycanlıların
Azərbaycan SSR-in Kür-Araz ovalığına köçürülməsi haqqında” 4083 saylı
qərar qəbul etmişdir (23.12.1947)
“Azad Azərbaycan” televiziyası fəaliyyətə başlamışdır (25.12.2002)
Xankəndinin işğalı günü (28.12.1991)
Beynəlxalq Kino Günü (28.12.1895)
SSRİ yaradılmış, Azərbaycanın formal müstəqilliyinə tamamilə son
qoyulmuşdur (30.12.1922)
Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik Günü (31.12.1991)
347
Milli ədəbiyyat
90
illiyi
Cəmil Əlibəyov
1927-2014
DEKABR
Cəmil Ədil (Adil) oğlu Əlibəyov
1927-ci il dekabr ayının 5-də Füzuli
rayonunun Dədəli kəndində anadan ol-
muşdur.
İlk təhsilini kəndlərindəki məktəbdə
aldıqdan sonra 1944-cü ildə Azərbaycan
Dövlət Universitetinin (indiki BDU)
şərqşünaslıq fakültəsinə daxil olmuş-
dur. Beşinci kursda oxuyarkən dövlətə
qarşı ittihamda günahlandırılaraq,
institutdan xaric edilmişdir. Günahsız
olduğu sübut edildikdən sonra tarix
fakültəsinə qəbul edilmiş, 1949-cu ildə
təhsilini tamamlamışdır.
Əmək fəaliyyətinə 1949-cu ildə
“Azərbaycan gəncləri” qəzetində
başlamışdır. Ömrünün iyirmi ilini
həmin qəzetdə ədəbi işçi, şöbə müdiri,
məsul katib, baş redaktor kimi məsul
vəzifələrdə çalışmışdır. Azərbaycan
Komsomolu Mərkəzi Komitəsi büro-
sunun üzvü, Gənclərin Ümumittifaq
və Respublika təşkilatlarının qurultay-
larına nümayəndə seçilmişdir.
1970-ci ildə Respublika Radio
və Televiziya Verilişləri Komitəsinə
sədr müavini vəzifəsinə təyin olun-
muşdur. “Bulaq” radio verilişinə görə
Azərbaycan Jurnalistlər İttifaqının
“Qızıl qələm” mükafatına layiq görül-
müşdür.
C.Əlibəyov 1940-cı ildən 1984-cü
ilədək “Azərbaycanfilm” kinostudiya-
sının direktoru işləmiş, onun rəhbərliyi
dövründə istehsal olunmuş “Dədə Qor-
qud”, “Babək”, “Dərviş Parisi part-
ladır”, “Tütək səsi”, “İstintaq”, “Ad
günü”, “Qayınana”, “Papaq” filmləri
ümumittifaq, beynəlxalq və respublika
mükafatlarına layiq görülmüş və ki-
nomuzun qızıl fonduna daxil edilmiş-
dir.
1984-1988-ci illərdə Azərbaycan
Dövlət Nəşriyyatında baş redaktor və
direktor, 1988-1990-cı illərdə “Kom-
munist” (“Xalq qəzeti”) qəzetində
baş redaktor, 1990-cı ildə “Yazı-
çı” nəşriyyatında təsisçi direktor
vəzifələrində çalışmışdır.
“Sınaq”, “Mənim analı dünyam”,
“Həyatın özü”, “Dözümlü məhəbbət”
romanları, “Qayaların göz yaşı” po-
vesti Moskvada rus dilinə tərcümə
olunmuş, “Dünyanın o biri ucu”, “İlk
məhəbbət” romanları və “Özümü axta-
rıram”, “Anam Arazım mənim” və s.
povestləri, ömrünün son illərində isə
“Zəmanələrlə üz-üzə” adlı irihəcmli
bioqrafik əsəri işıq üzü görmüşdür.
“Gülüstanda qətl” pyesi Dövlət Aka-
demik Milli Dram Teatrında tamaşaya
qoyulmuşdur.
Cəmil Əlibəyov həm də tərcüməçi
kimi geniş fəaliyyət göstərmiş, Çingiz
Aytmatovun “İlk qələm”, “Ana tarla”,
“Ağ gəmi” povestlərini, J.Sandın “İn-
diana”, S.Solovyovun “Sənin haqqın-
da kitab”, Albert Lixanovun “Həyat
haqqında danışmaq istəyirəm” adlı
əsərlərini dilimizə tərcümə etmişdir.
Ümumiyyətlə, 40-dan çox bədii
əsərin müəllifidir. C.Əlibəyov qələm və
fotoaparatı ilə dörd qitənin ölkələrini
səyahət etmiş, ABŞ-dan, Türkiyədən,
Rusiyadan (Sibirdən), Avstriyadan,
İrandan və b. ölkələrdən yazdığı səfər
oçerkləri maraqla qarşılanmışdır.
C.Əlibəyov yüksək hökumət mü-
kafatlarına – orden, medal, fərmanlara
layiq görülmüşdür. Əmək təqaüdçüsü
olmuşdur.
Görkəmli yazıçı Cəmil Əlibəyov
2014-cü il oktyabr ayının 27-də vəfat
etmişdir.
Ə d ə b i y y a t
Sınaq: roman
/C.Əlibəyov; red.
S.Məmmədova.-Bakı:
Gənclik, 1970.- 283 s.
Sand, J. İndiana: roman
/Jorj Sand; tərc. ed.:
C.Əlibəyov, Z.Babayev.-
Bakı: Qanun : Əli və
Nino, 2014.- 294 s.
Zəmanələrlə üz-üzə
/C.Əlibəyov.- Bakı: Nur-
lan, 2008.- 480 s.
Mənim həyatım-
”Azərbaycan gəncləri”:
“Zəmanələrlə üz-üzə”
kitabından /C.Əlibəyov
//Ədəbiyyat qəzeti.-
2012.- 7 dekabr.- S.4.
Cəmil Əlibəyov - 85
//Ədəbiyyat.- 2012.- 7
dekabr.- S.4.
Poladova, M. Cəmil
Əlibəyov Univer-
siteti /M.Poladova
//525-ci qəzet.- 2014.- 7
noyabr.-S.8
İ n t e r n e t d ə
http://www.anl.az/down/
meqale/edebiyyat/2012/
dekabr/282490.htm
5
Yazıçı