Thank you for your contribution

244

raberinde kullanılan elastik ve simli iplikler buruşuk ve 

parlak etkileri kumaş yüzeyine taşımış,  çözgü sıklığının 

seyrek olarak seçilmesi yüzeyde  yarı transparan görü-

nümler yaratmıştır. Tasarım 10 da benzer biçimde nos-

talji ve geçmişe özlem temalarına bağlı olarak fotoğraf 

filmlerinin çift katlı torba yapı ile kumaşa eklenmesi ile 

oluşturulmuş, şeffaf, yansıtıcı ve eskitilmiş görünüm-

ler yaratmıştır. Tasarım 11 ise bitki tohumlarının sargı 

bezine sarılarak atkı olarak kumaş yapısında kullanıl-

ması sonucu önceki tasarımlardan farklı olarak kumaş 

yüzeyinde  üç boyutlu plastik doku yaratmıştır. 

Tüm tasarım-uygulama çalışmalarında günün moda 

eğilimlerini belirleyen kriterler ve moda eğilimlerinin 

kumaş yüzeylerine yansımaları irdelenmiştir. Araştırma 

sürecinde malzeme alanında gelişmeler ve gelenek-

sel dokuma tekniğinin birlikteliğinin ön plana çıkması, 

günümüzde yeni etkilerin daha çok teknolojinin tekstil 

malzemelerine yansımaları, gelenek ve doğal teması 

sonucu elde edildiğini ortaya koymaktadır. Özellik-

le yansıtıcı, transparan, şekillendirilebilir ve hacimli 

kumaşlarda istenilen etkiler kullanılan malzemelerin 

nitelikleri sonucu ortaya çıkmıştır. Deneysel malzeme 

yorumları bölümünde yer alan çalışmalar malzeme ve 

yapı birlikteliği ile de benzer etkilerin ortaya çıkacağını 

göstermektedir.  Bunun yanında keçeleştirme ve deney-

sel malzeme yorumları tasarımcının önceki deneyimle-

rinden faydalanması ve klasik yöntemin dışına çıkması 

ve doğal malzemeleri kullanması ile elde edilmiştir. 

Tasarımların estetik özellikleri, renk ve malzeme seçimi 

tamamen sübjektif olup, tasarımcının kişisel tercih ve 

beğenileri doğrultusunda şekillenmiştir. Biçimlendiri-

lebilir başlığı altında yapılan tasarımlar, bakır malze-

menin manipüle edilmesi sonucu kumaşın kendi başına 

biçimlendirilip dokusunun değişmesi yanında doğrudan 

giysi formuna getirilmesi için de öneriler barındır-

maktadır. Bu araştırma sonucu elde edilen kumaşlar 

giysilik, ev tekstili veya iç mekâna yönelik obje tasarım-

larında kullanılma önerilerine sahiptir. 

KAYNAKLAR

Sproles, Burns. (1994). Changing Appearences. Fairchild Publicati-

ons: New York.

Keiser, S. J. ve M. B. Garner. (2003). Beyond Design. Fairchild Pub-

lications, Inc.: New York

Schoeser,  Mary.(1995). International Textile Design. Laurence King 

Publishing: London 

Mccarty, C.,  Mcquaid, M..(2002). Structure And Surface: Contem-

porary Japanese Textiles.The Museum of  Modern Art: New York

Kim, E., Fiore, Ann Marie., Kim, H. (2011) Fashion Trends Analysis 

and Forecasting. Berg:     

Mura, G. (2005, Temmuz). Hüseyin Çağlayan›ın Yolculuğunda Bir 

Durak. Arradamento Mimarlık., 102

Ertürk, Nilay. (2011-07, Mayıs). Moda Kavramı, Moda Kuramları 

ve Güncel Moda Eğilimleri. Süleyman Demirel Üniversitesi Güzel 

Sanatlar Fakültesi Hakemli Dergisi, 14-15

Shah, David. (2014, Summer). New Fabric Directions. Textile View 

Magazine, No:106, 116

(2010,Haziran).  Colleziony Close-up Interiors, 75

(2013, Ocak). Close-up Home Textile (a),No: 11,16-17 

(2013, Mayıs). Close-up Home Textile(b) ,No: 12, 116

(2015).Evtekstili trend dergisi Nelly Rodi 

(www.wikipedia.com) Erişim tarihi: 15.09.2014

http://www.tdk.gov.tr) Erişim tarihi: 15.09.2014

TEŞEKKÜR

Bu çalışma Çukurova Üniversitesi Rektörlük Bilimsel Araştırma 

Proje birimi tarafından desteklenen GSF2011BAP1 nolu projeden 

üretilmiştir. 

---

245

---

246

---

247

İSTİKLAL CADDESİ VE ÇEVRESİNDEKİ ART 

NOUVEAU YAPILARIN CEPHELERİNDEKİ 

DEMİR MALZEME KULLANIMI ÜZERİNE BİR 

ARAŞTIRMA

AN INQUIRY INTO THE USE OF IRON MATERIAL 

ON THE FACADES OF ART NOUVEAU BUILDINGS 

ON AND AROUND İSTİKLAL STREET

Art Nouveau, Osmanlı mimarisine Batı dünyasıyla 

neredeyse eşzamanlı olarak 20. Yüzyılın başında gir-

miştir. Art Nouveau bu dönemde diğer Batılı üsluplar 

gibi imparatorlukta yaşayan yabancılar, levantenler, 

Avrupa ile ilişkisi olan zengin aileler, saray ve saraya 

bağlı yönetici kesim tarafından tercih edilen bir üslup 

olmuştur.

Osmanlı mimarlığında Art Nouveau üslubunda inşa 

edilmiş yapıların bütününe bakıldığında en çok 

apartman, köşk, yalı gibi konut türlerinde uygulandığı 

görülür. En yaygın olan semtler ise doğal olarak sara-

ya yakın zengin kimselerin, yüksek bürokratların, le-

vanten ve yabancı nüfusun yoğun olduğu Pera, Galata, 

Şişli, Boğazın Avrupa yakası, Yeşilköy, Bakırköy, Moda 

gibi semtlerdir. Üslubun uygulamalarında her katta 

müstakil bir dairesi bulunan apartman tipi egemen 

olmuştur. Bu yapılar çoğunlukla bir cephesi sokağa 

açılan, dikdörtgen planlı, giriş katı hariç, üç ya da dört 

katlı, bazı örneklerde bir asma kat ve teras kat ilavesi 

bulunan apartmanlardır.

Art Nouveau üslubunda cephe ve iç mekânlarda 

bezemenin ön planda olması nedeniyle, üslubun 

karakterine uygun kıvrımlı biçimlerin uygulanmasında 

demir malzeme yaygın olarak kullanılmıştır. Batıdaki 

örneklerde demir, bezemenin yanında strüktür elema-

nı olarak da kullanılmış olmasına karşın; Osmanlı Art 

Nouveau mimarisinde çoğunlukla cephe ve iç mekan 

dekorasyonunda kapı, pencere, balkon, konsol ve 

merdiven korkulukları gibi yapı ögelerinde dekoratif 

amaçlı kullanılmıştır. 

Çalışmada, İstiklal Caddesi ve çevresindeki Art Nou-

veau üsluplu yapılara ait başta giriş kapıları olmak 

Anahtar Sözcükler:  Art Nouveau, İstiklal Caddesive Çevresi, 

Demir Malzeme, Giriş Kapıları // Keywords:  Art Nouveau, İstiklal 

Street And Around, Iron Material, Entrance Doors

İstanbul Arel Üniversitesi, Mühendislik-Mimarlık Fakültesi, İç Mimarlık  

Bölümü  //

 Istanbul Arel University, Faculty of Engineering and  

Architecture, Department of Interior Architecture

[e-mail]

ÖZET ABSTRACT

Yrd.Doç.Dr.  Hayal MERİÇ

08-11 Nisan April 2015

---