The series of the humanitarian
Yüklə 3,77 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- ЕЛМИ ЯСЯРЛЯР, 2015, № 1 (66)
- НАУЧНЫЕ ТРУДЫ, 2015, № 1 (66)
- ŞƏHLA MEHDİYEVA Naxçıvan Müəllimlər İnstitutu UOT:82 BƏXTİYAR VAHABZADƏ YARADICILIĞINDA
- Key words
- 58 - НАХЧЫВАН ДЮВЛЯТ УНИВЕРСИТ ЕТ И. ЕЛМИ ЯСЯРЛЯР, 2015, № 1 (66) NAKHCHIVAN ST AT E UNIVERSIT Y .
НАХЧЫВАНСКИЙ ГОСУДАРСТ ВЕННЫЙ УНИВЕРСИТ ЕТ . НАУЧНЫЕ ТРУДЫ, 2015, № 1 (66)
ŞƏHLA MEHDİYEVA Naxçıvan Müəllimlər İnstitutu UOT:82 BƏXTİYAR VAHABZADƏ YARADICILIĞINDA VƏTƏNPƏRVƏRLİK İDEYASININ TƏRƏNNÜMÜ
стихотворение, боръба.
Bəxtiyar Vahabzadə yaşayan, döyüşən, səfərbər edən və Vətən, xalq qarşısında öz tarixi vəzifəsini yerinə yetirən çağdaş Azərbaycan poeziyasının görkəmli nümayəndələrindən biridir. Elinə, torpağına, kökünə bağlılıq, təkrarsız fərdi milli çalar Bəxtiyar Vahabzadə şerini müasir poeziyamızın tarixi bədii faktına və hadisəsinə çevirmişdir. Əsrin Şərq və dünya şeir prosesi məcrasında Azərbaycanı Bəxtiyar Vahabzadənin poetik söz dünyası ləyaqətlə təmsil etmişdir. Bəxtiyar Vahabzadə yaradıcılığı milli poetik fikrimizin ən böyük nailiyyətlərindən biridir. Bizi əhatə edən hər nə varsa, şairi dərindən dərinə düşündürür. Bəxtiyar Vahabzadənin poetik təfəkkür mədəniyyəti təbiətcə millidir. Lirizm və vətəndaşlıq Bəxtiyarın yaradıcılığında ayrılmaz qoşa simlərdir və bu simlər onun şəxsə və ictimai dünyagörüşünün qüdrətinə bir daha şəhadət verir. O, vətənpərvərdir, o, aqildir, sözün yaxşı mənasında nəsihətverən, yolgöstərən sənətkardır.
Vətən sevgisi şairin yaradıcılığında daha qabarıq şəkildədir. Sevgilini sevməyin müddəti ömür qədərdir. Vətən sevgisinin müddəti isə ömürdən o tərəfə gedir. Sevgilini hər kəs özü üçün sevirsə, Vətəni xalqımız üçün, bu xalqın gələcəyi üçün sevirik. Şairə görə Vətən məfhumu çox geniş məfhumdur. Vətən – hamınındır. Vətən mənafeyi qarşısında onun övladlarının hamısı eyni dərəcədə cavabdehdir.
Şairin bədəni – bu ana torpaq,
Nəfəsi – Xəzridir, qanı Kür, Araz
Çox şey Vətənsiz də yaşayır, ancaq
Şeirsə Vətənsiz, elsiz yaşamaz. (I c. səh.43)
ancaq şeir vətənsiz, elsiz yaşaya bilməz.
Bəxtiyar Vahabzadə yaradıcılığında vətən sevgisinin heç bir hüdudu, ölçüsü yoxdur. Vətən müxtəlif fikirli və əqidəli övladları birləşdirən yeganə anadır. Meşə çaqqalsız olmaz deyiblər. Xalqın layiqli övladları ilə yanaşı, istənilən qədər Vətənə layiq olmayanlar da var. Belələri Vətənin oduna qızınır, tüstüsündən qaçır:
Ancaq bəla onda, dərd ondadır ki,
Vəzifə xumarı gözünü örtən,
Vətəni pul kimi cibinə dürtən
Bir rüşvət düşgünü, rütbəli nadan
Durub kül üfürür gözlərimizə (səh.43)
Ən böyük sevgi Vətən sevgisidir, dedi şairimiz. Buna görə də bəşəriyyətin tarixində Vətən dəliləri, millət məzlumları üçün şəxsi istək Vətən sevgisindən başlanır. Onların şəxsi istəyi, arzusu milyonların istək və arzularından əriyir, yoxa çıxır:
- 59 -
Özümə vurulmadım
Sevinc də görmüşəm mən,
Sitəm də.
Dərd də,
Qəm də...
Sabirin göz yaşıyla özümə gülmüşəm də. (I c. Səh.33)
Şairin düşüncələrinə görə əsl vətənpərvər insan dünyanın bir cənnət guşəsində yaşasa da belə, bütün arzularını, istəklərini yerinə yetirsələr də, dünyanın bütün nemətlərini başından töksələr də yenə gözü Vətən axtaracaq, dodaqları – Vətən – Vətən deyəcəkdir.
Söz – qəlbdəki bir mətləbin
Öz səsidir...
Nəğmə - səsin şeiriyyəti,
Şeir sözün nəğməsidir.
Bəlkə Muğam bir nağıldır, əfsanədir
Bilək, onun bu dünyaya sözü nədir, qəsdi nədir? (II c.səh ,177)
Bəxtiyar Vahabzadənin şeirlərini oxuyanda kənd körpələrinin yalın ayaqları gözlərimiz önündə canlanır. Şair də dərəli – təpəli Vətən torpağının hər qarışında, hər bucağında eyni məhəbbət, eyni dözüm və sədaqətlə addımlayır, gəzib – dolaşdığı yerləri müqəddəs bir ömür bəzəyi kimi daşıyır, onlarla öyünür, onların fərəhi ilə yaşa dolub kamilləşir. Bəxtiyar Vahabzadə də əsərlərində körpə ayaqları kimi özünün ilk təpərini, ilk dözümünü Vətən torpağından, el sinəsindən almışdır:
Dünya quru – quru bir səs,
Qəm çəkməyə dəyməz.
Yüz – yüz itən oğlun,
Min – min də bitən var.
Həm sonra Vətən var. (I c.səh.6-7)
Bəxtiyar Vahabzadənin “Vətən” şeirindən gətirdiyimiz bir parçaya diqqət edək: ilk baxışda o qədər də böyük olmayan “şükr eyliyəlim ki” ifadəsi mətn daxilində qəribə bir təlqin gücü qazanır, nisbətən mücərrəd səciyyə daşıyan vətənpərvərlik məfhumunu sanki göylərdən yerə endirərək, dünyanın bir parçasını bir küncünü doğma yurd, Vətən deyib əzizləyən hər kəsin gündəlik və əbədi sevincinə həyat enerjisinə çevrilir. Şükr edirsən ki, ayağının altında Vətən torpağı, başının üstündə aydın Vətən səması vardır. Şükr edirsən ki, qədim tarixə, xöşbəxt və möhtəşəm gələcəyə malik xalqım var. Şükr edirsən ki, dünyanın bütün çayları kimi bu başdan o başa axan, lakin dünyanın heç bir çayının qismətinə düşməyən acı bir tale daşıyan Arazın var və bu Arazın Cənub adlanan o tayında dərdin və sənətin Heydərbaba zirvəsinə yüksələn Şəhriyar, Şimal adlanan bu tayında isə sinəsi Şəhriyar dağlı Bəxtiyar şeiriyyəti var:
Bizim bir kimsəyə qəzəbimiz yox,
Bir böyük torpağın iki oğluyuq
Orda Şəhriyaram, burda Bəxtiyar (I c. səh,7).
Bəxtiyar Vahabzadənin düşüncələrinə görə “Dünyada hər şeyi zövqə, imkana görə dəyişmək olar, bircə Vətəndən və anadan savayı. Onları seçmirlər, Vətən də tale töhfəsidir, ana da ”. Yüklə 3,77 Mb. Dostları ilə paylaş:
|