Uğura İnan Dizayn cdr



Yüklə 37,98 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə62/94
tarix17.09.2017
ölçüsü37,98 Kb.
#92
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   94

mərhələləri  keçdik.  Yekunda  sizi  “Startapperin  masaüstü 
kitabı”-ndakı  “İstehlakçıların  inkişafı  manifesti”ndən 
çıxarışlarla tanış etmək istəyirəm:
1. Daim müştərilərlə əks-əlaqədə olun.
2. Uğursuzluq axtarışın ayrılmaz hissəsidir.
3.  Eksperimentlər  edin.  Hipoteza  özünü  doğrultmursa 
daim xırda, orta və ya köklü dəyişikliklər edin.
4. Əsas məsələ ruh yüksəkliyinin olmasıdır.
5. Startapa belə insanlar lazımdır:
Ÿ
Öyrənməyə  və  yeni  kəşflərə  hazır  olan,  hər  şeyi 
bilmək istəyən, təşəbbüskar;
Ÿ
Gündəlik dəyişikliklərə tab gətirən və ilk dövrlərdə 
təlimatsız işləməyi bacaran çevik adam;
Ÿ
Gün ərzində müxtəlif işləri görə bilən;
Ÿ
Uğursuzluqdan  ruhdan  düşməyərək  lazımı 
düzəlişləri edən.
6.  Biznes-model  özünü  doğruldanadək  qənaət  edin: 
xərcləri  azaldın,  ucuz  analoqlara  üstünlük  verin,  pul  əvəzinə 
əsasən vaxtınızı xərcləyin, imkan olduqda malı və ya xidməti 
barterlə alın (öz xidmətiniz və ya məhsulunuz hesabına), qohum 
və dostların pulsuz əməyindən istifadə edin. Erik Ris “Qənaətcil 
startup”  kitabında  tövsiyyə  edir  ki,  məhsula  adekvat  dəyər 
gətirməyən xərclərdən imtina edilsin.
Ümumi suallar
Axırda sizdə yarana biləcək bəzi sulları cavablandırmaq 
istəyirəm: 
1. Biznesə başlamaq üçün əsas işdən çıxmaq lazımdırmı, 
və ya bizneslə məşğul olaraq muzdlu işə düzəlmək olarmı? 
Vəziyyətə baxır. Bu, bir sıra faktordan asılıdır: biznesdən – 
nə  dərəcədə  passiv  gəlir  gətirən  biznesdir,  nə  dərəcədə 
130
perspektivli  biznesdir,  insandan  –  nə  dərəcədə  komforta 
meyllidir, eyni zamanda bir neçə işlə məşğul olmaq qabiliyyəti 
varmı, əvvəlki gəlirin səviyyəsi yaşamaq üçün kifayətdirmi və s. 
Yarımştat  və  ya  müqavilə  ilə  işləmək  variantını  da  gözdən 
keçirmək olar. Bu fikirlər tələbələrə də aiddir.
2. İşə necə işçi qəbul edim?
Qohumların  işə  qəbuluna  ehtiyatla  yanaşın.  Aldatma 
ehtimalı  azdır,  amma  qohumların  sizə  ərki  çoxdur  və  onları 
işdən çıxaranda problem yaranır. Az gəlirli gərgin işlə məşğul 
olanlardan (səhər tezdən qəzet daşıyanlar, flayer paylayanlar və 
direkt  satış  edənlər,  maşın  şüşələrini  yuyanlar  və  s.)  əlitəmiz 
olanları  işə  cəlb  edin.  Hardan  biləcəksiz  ki,  əlitəmizdir? 
Müsahibə  zamanı  əksər  hallarda  bu  hiss  olunur.  İşə  sınaq 
müddətinə  götürdükdən  sonra  ilk  dövrlərdə  onlara  xırda 
əməliyyatları  tapşırıb  sınaqdan  keçirin  ki,  belə  risklərinizi 
azaldasız.  Hacı  Qənbərin  nökəri  yoxlaması  əhvalatı  yadıma 
düşdü:). Yerə pul atır və baxır ki, nökər evi yığışdıranda bu pulu 
qaytaracaqmı.
3. Müştərilər həmişə haqlıdılarmı?
Müştəriyönümlülük olduca vacib tələblərdən biridir. Bu 
xüsusiyyət biznesinizin uğur və ya uğursuzluğuna ciddi təsir 
göstərəcək. Amma eyni zamanda bununla bağlı digər fikirləri də 
diqətinizə çatdırmaq istədim. 
Müştəri  məmnuniyyətinin  səviyyəsi  birbaşa  həmin 
müştərilərin  gözləntilərindən  asılıdır.  Bir  araşdırma  zamanı 
maraqlı  faktla  qarşılaşdım.  Boston  Consulting  Group-un 
hesabatına  əsasən    Hindistanda  bank  müştərilərinin 
məmnuniyyət dərəcəsi Yaponiyadan yüksəkdir, baxmayaraq ki, 
bu  iki  ölkənin  bank  sistemlərinin  inkişafı  çox  fərqlənir.  Əgər 
sıravi müştəri bazarda qəbul olunmuş standartlardan çox tələb 
irəli  sürürsə  şirkətlər  belə  müştəridən  canını  qurtarmağa 
çalışacaq.  Sıravi  olmayan  müştərilərə  qarşı  dözümlülük 
131


dərəcəniz  daha  yüksək  olmalıdır.  Bir  qədər  etik  normalardan 
kənar səslənsə də bu bir qaydadır. Demək olar ki, bütün şirkətlər 
belə  seqmentasiya  edir  (sadəcə  müştərinin  çox  vaxt  bundan 
xəbəri olmur). Bir kompaniyanın işçiləri sığorta şirkətinin tibbi 
sığorta  üzrə  xidmətindən  narazılığını  rəhbərlərinə  bildirmiş-
dilər.  Rəhbər  isə  cavabında  demişdi  ki,  “mən  də  bu  sığorta 
şirkətinin  xidmətindən  istifadə  edirəm  və  çox  razıyam”.  Razı 
olar da, axı o, sığorta şirkətinin VİP müştəriləri siyahısındadır və 
ona yüksək standartlarla xidmət olunur:). 
Müştəri  heç  də  həmişə  haqlı  olmur.  Bir  amerikalı 
biznesmen  yazır  ki,  “yalnız  düzgün  və  gəlirli  müştəri  həmişə 
haqlıdır.  Haqsız  və  gəlirsiz  müştərilərdən  yaxanızı  qurtarın.” 
Başqa bir işgüzar şəxsin fikrincə desək, satıcının peşəkarlığı belə 
müştərini nəzakətlə “yola salmaqda” özünü göstərir. İstehlak-
çının hüquqlarını bilin. Ünsiyyət qaydalarında öyrəndiklərinizi 
tətbiq edin. Heç zaman konfliktə yol verməyin. 
Bütün  bunlarla  yanaşı  çalışın  ki,  mənfəətliliyi  saxlamaq 
şərtilə  məhsul  və  xidmətiniz  digərlərindən  müsbət  cəhətdən 
fərqlənsin  və  axırda  hə a  xırda  detal  olsa  da  gözləndiyindən 
artıq  etməyə  çalışın.  Sürprizlər  edin.  Məsələn,  bir  restoran 
müştərilərini buket və ya desertlə yola salırdı. İcra vaxtını bir az 
artıq deyin. Müştərilər üçün bir çox hallarda sürət deyil, məhz 
razılaşmaya əməl olunması vacibdir. Məşhur internet ayaqqabı 
satıcısı  Zappos  sifarişləri  götürdüyü  öhdəlikdən  daha  tez 
çatdırmaqla  uğur  qazandı.  Səhv  etmisizsə  onu  etiraf  edib 
tezliklə aradan qaldırın.
4.  Təqdimat  (prezentasiya)  hazırlayarkən  nəyə  fikir 
verilməlidir?
10/20/30 təqdimat qaydası: 10 slayd, 20 dəqiqə, 30-cu şrift.
İnvestorlar  üçün  təqdimat  hazırlayarkən  aşağıdakı 
slaydları daxil edin: 
Ÿ
Rezüme  –  adı,  qısaca  problemin  həlli  yolları,  məhsul 
132
üçün uğurun əsas təminatı;
Ÿ
Problem nədən ibarətdir;
Ÿ
Həlli yolları;
Ÿ
Biznes-model;
Ÿ
Uğurun təminatı;
Ÿ
Marketinq və satışlar;
Ÿ
Rəqiblər;
Ÿ
Komanda;
Ÿ
Maliyyə proqnozları və əsas proqnoz göstəriciləri;
Ÿ
Şirkətin indiki nəticələri, məhsulun indiki vəziyyəti.
5. İnvestorlarla ilkin görüşlərdə nəyi etməməli?
Keçmiş  Apple  yevangelisti  və  hazırkı  vençur  investoru 
Qay Kavasakinin fikrincə peşəkar investorların qarşısında çıxış 
edərkən  ən  çox  söylənilən  10  səhv  fikir  bunlardır  (bu  fikirlər 
inandırıcı görünmür və əksinə qeyri-səmimi səslənir):
i.  Proqnozumuz çox konservativdir;
ii.  Məşhur  bir  mənbəyə  istinad  edilərək  deyilir  ki, 
bazarımız 5 ilə 10 milyona çatacaq;
iii. BP gələn həftə bizimlə müqavilə bağlayacaq;
iv. İlkin kapitalı tapan kimi peşəkar işçilər bizə qoşulacaq;
v.  Bir neçə investor artıq qiymətləndirmə işinə başlayıb;
vi. Procter & Gamble bizə rəqib deyil, çünki çox ləngdilər;
vii. Patentlər bizi qoruyacaq;
viii.  Bizdən  tələb  olunan  yalnız  bazarın  1%-ini 
qazanmaqdır;
ix. Bizdə ilk gediş üstünlüyü var;
x.  Komandamız bazarda ən peşəkar insanlardan ibarətdir.
6. Bir sıra startaplar satış üçün yaradılır. İnvestorlar onları 
niyə alırlar?
a.  Potensial  rəqibi  məhv  etməkdən  ötrü.  Nümunə  kimi 
General  Motors  tərəfindən  Autonomy  layihəsinin  alışını 
gətirmək  olar.  Bir  neçə  həvəskar  elə  bir  avtomobil  üçün  baza 
133


Yüklə 37,98 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   58   59   60   61   62   63   64   65   ...   94




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə