Universiteti I tiranës fakulteti I drejtësisë departamenti I së drejtës civile
Yüklə 3,21 Mb. Pdf görüntüsü
|
79 Një koncept të tillë e gjejmë në paragrafin e parë të nenit 8 të Ligjit për të drejtën e autorit, i cili parashikon se veprat të mbrojtshme nga e drejta e autorit në fushën e letërsisë, artit ose shkencës është produkt i punës krijuese të mendjes së njeriut, pa marrë parasysh mënyrën e krijimit, mjetet ose format praktike. Në këtë mënyrë, përpjekja intelektuale është e pandashme nga krijimi. Megjithatë, përpjekja intelektuale duhet domosdoshmërisht që të përkthehet në një formë të caktuar, e cila do të përbëjë veprën në vetvete ose, ndryshe, një materializim të idesë. Një gjë të tillë e kërkon edhe fryma e ligjit mbi të drejtën e autorit, si dhe neni i sipërcituar. Jurisprudencës së huaj i është dashur të shprehet herët në lidhje me faqen e internetit. Kështu, gjykata ka arritur në konkluzionin se një faqe interneti që paraqet oferta kredish për blerjen e pasurive të paluajtshme mund të përfitojë nga e drejta e autorit nëse paraqitja e tij dhe të elementeve përbërës, si për shembull teksti, pamjet dhe lidhjet (ose linket), grafika dhe animacioni paraqesin një karakter origjinal të mjaftueshëm për të pretenduar mbrojtjen e uebsajtit. Gjykata arriti në përfundimin se faqja e internetit është origjinale nëse është rezultat i një përpjekjeje që ka si qëllim propozimin e një faqeje që mund të shikohet nga të gjithë falë një rregullimi të menduar dhe një formësimi të caktuar të informacioneve të ndryshme që përmban kjo faqe interneti 252 . Nga kjo jurisprudencë del mjaft qartë se, në fushën e së drejtës zbatuar në lëmin e internetit, është e nevojshme që gjyqtari të ketë një vizion sa më të plotë të punës që është bërë për realizimin e faqes së internetit. Shqyrtimi i fakteve, që është kompetencë e gjykatës, në këtë rast ka rëndësi shumë të madhe. Në rastin e përmendur më sipër, kishim të bënim me një faqe interneti që nëpërmjet teknikës (“Flash”), simulonte vizualisht etapat që duhej të ndiqte një klient për të përftuar një kredi për blerjen e një pasurie të paluajtshme. Pra, tërësia e elementeve të përdorura për përgatitjen e kësaj faqeje interneti e çoi gjykatën në përfundimin se kishim të bënim me një vepër krijuese dhe origjinale, ku dallohej përpjekja intelektuale e autorit që ta paraqiste veprën e tij sa më mirë nga pikëpamja grafike dhe sa më të lehtë në përdorim për konsumatorët. Nëse riprodhimi i disa elementeve të një faqeje interneti përbën shkelje, kopjimi i disa elementeve të tjera, të marrë secili veçmas, nuk përbën shkelje të kritereve të vendosura në Ligjin për të drejtat e autorit. Në një rast konkret 253 , dy shoqëri (Sexy Avenue vs Kaligona) u propozonin konsumatorëve konsultimin e disa faqeve interneti vetëm për publik me moshë madhore. Shoqëria e parë e kishte krijuar faqen e internetit më datë 27 gusht 1999, ndërsa shoqëria e dytë më datë 16 nëntor 2000. Në dimrin e vitit 2002, Sexy Avenue konstatoi një 252 Gjykata e shkallës së parë, Lille, 18 qershor 2003, http://www.legalis.net/jurisprudence- decision.php3?id_article=1336. 253 Gjykata Tregtare e Parisit, 18 qershor 2003 ( https://www.legalis.net/jurisprudences/tribunal-de-commerce- de-paris-8eme-chambre-18-juin-2003/ ). 80 rënie drastike të audiencës së faqes së saj. Në këtë mënyrë, ajo verifikoi nëpërmjet motorëve të kërkimit në internet renditjen e faqeve më të klikuara dhe vuri re se një faqe tjetër interneti kishte siguruar rritje të madhe në renditje. Faqja e internetit i përkiste shoqërisë Kaligona, e cila kishte rimarrë pothuajse verbërisht key-words-et dhe metatags 254 e faqes së internetit të Sexy Avenue. Për më tepër, nga vlerësimet e ekspertëve u pa mjaft qartë se faqet e internetit paraqitnin me njëra-tjetrën ngjashmëri të dukshme, për shembull në lidhje me ngjyrat e përdorura, riprodhimin gati të njëjtë të bannerit ku shënoheshin numrat e telefonit dhe flamujt e shteteve përkatës, e njëjta ulje prej 50% e mallrave që ofroheshin nga të dyja shoqëritë, si dhe i njëjti prezantim i përgjithshëm i faqeve. Gjykata e Apelit 255 bën një ndarje midis elementeve karakteristike të faqes së internetit, organizimit të rubrikave, prezantimit, zgjedhjes së ngjyrave dhe logos, që përbëjnë krijim origjinal dhe mbrohen nga e drejta e autorit, nga njëra anë, si dhe key words-eve nga ana tjetër. Nëse për rastin e parë, gjykata arriti lehtësisht në përfundimin se ndodhej përpara një krijimtarie që gjeti përkthimin e saj në një vepër origjinale, e njëjta gjë nuk u miratua nga ajo për sa i përket key-words-eve 256 . Gjykata shtjellon të njëjtin arsyetim duke i kaluar ato nën prizmin e elementeve përbërëse të një vepre që duhet të mbrohet nga e drejta e autorit. Kështu, siç e shpjeguam më lart, key-words kanë si qëllim evidentimin nga ana e konsumatorit të faqes së internetit duke vënë si fjalë kyçe ato fjalë që identifikojnë faqen dhe që mund të gjenden lehtësisht nga konsumatorët 257 . Në këtë rast është me rëndësi të dihet nëse vazhdimësia e fjalëve kyçe është bërë në mënyrë të tillë që nxjerr në dukje veprimtarinë krijuese të personit nëpërmjet paraqitjes origjinale të tyre. Gjykata arriti në konkluzionin se nuk kishte asnjë prurje intelektuale origjinale, pasi fjalët kyçe ishin të rëndomta dhe të vendosura në një vijimësi aspak të ndërtuar në mënyrë të tillë që të tregonin se kishim të bënim me një vepër artistike. Në formë përmbyllëse, për sa u përket kritereve të përcaktimit të origjinalitetit të veprës, duhet të nënvizojmë dy raste kur mbrojtja e një vepre nuk varet nga origjinaliteti i saj, por është vetëm funksion i veprimtarisë krijuese. Së pari kemi rastin e fotografive. Në ligjin tonë për të drejtën e autorit nuk përkufizohet qartë se kush është kriteri i mbrojtjes së një vepre të tillë. Nga leximi i ligjit mund të mendohet se origjinaliteti do të jetë kriter. Në fakt, krijimi fotografik nuk përmban asnjë element origjinaliteti, sipas përkufizimit që dhamë më 254 Key words dhe metatags janë shprehje në anglisht, që përkufizohen si mjeti teknik që ndihmon përdoruesit e internetit të zbulojnë, me anë të tyre, mënyrën e arsyetimit që ka ndjekur autori në një tekst të caktuar të hedhur në internet. Shpesh kërkimi me anë të një fjale të tillë nuk të çon gjithmonë në përfundimin e kërkuar. Duke filluar nga viti 1997, përdoren metatags që ndihmojnë në eliminimin e faqeve parazite që përdorin sa më shumë një fjalë që ka sukses (pra që kërkohet shpesh në motorët e kërkimit, siç është Google) dhe në pilotimin e përdoruesve të Internetit drejt faqeve autentike. 255 Gjykata e Apelit, Paris, 12 janar 2005, ( https://www.legalis.net/jurisprudences/cour-dappel-de-paris-4eme- chambre-section-a-arret-du-12-janvier-2005/ ). 256 Po aty. 257 Po aty. Yüklə 3,21 Mb. Dostları ilə paylaş:
|