Uşaq Kitabxanası

21 

 

Kitabxanaçı qısa məlumatdan sonra şagirdlərə sual vərəqəsini 

paylayır. Sualları sizə təqdim edirik. 

 

1. Həsən bəy Zərdabi kimdir? 

   a. 

Azərbaycanın görkəmli rəssamı

 

   b. 

İlk maarif məşəlini yandıranlardan biri. Eyni zamanda  bioloji, elmi- 

        təbii fikirləri təbliğ edən ilk darvinist 

   c. 

“Xəmsə”  yazan  Azərbaycan klassiki

  

2.

 

Soyadı Məlikov olan Həsən bəy  nə üçün “Zərdabi” ni özünə 

təxəllüs seçmişdir? 

    a. 

Böyük maarifçi Göyçay qəzasının Zərdab kəndində anadan 

        olduğuna görə “Zərdabi” təxəllüsü ilə fəaliyyət göstərmişdir 

    b. 

Zərdab kəndini ziyarət edərkən  buranı çox  sevdyindən  

    c. 

Yaxın dostlarının məsləhəti ilə

 

3. Onun təsis etdiyi qəzetin adını  və işıq üzü gördüyü tarixi qeyd  

edin. 

     a. 

“Şərqi Rus” qəzeti 22 iyul 1875-ci il

   

     b. 

“Əkinçi” qəzeti 22 iyul 1875-ci il

   

     

c.

 

“Molla Nəsrəddin” jurnalı 22 iyul 1890-cı il

 

4.

 

“Əkinçi” qəzeti  hansı dildə nəşr edilmişdir? 

      a. 

Rus dilində 

      b. 

Fars dilində

  

      c. 

Azərbaycan dilində

 

5. “Əkinçi” qəzetinin çapı dayandırıldıqdan sonra onun davamı 

olaraq hansı qəzet fəaliyyət  göstərməyə başlamışdır? 

       a. 

“Həyat” qəzeti

 

       b. 

“Yeni Azərbaycan” qəzeti 

       c. 

“Xalq” qəzeti 

 

 

 

 

 

---

22 

 

6.

 

 “Əkinçi” qəzetinin əsas mahiyyəti, məqsədi  nədən ibarət idi? 

        a. 

Rus dilli xalqlar tənqid olunurdu. 

        b. 

İnsanları savadlanmaya və maariflənməyə səsləyirdi və hər kəsi  

              qəzetə abunə olmağa  çağırırdı.  

         

 c.

“Əkinçi” də mütərəqqi adət-ənənələr haqqında,qadın azadlığı və 

               anaların təhsil almasının zəruriliyi, içtimai tərəqqidə ədəbiyyat və 

               incəsənətin, o cümlədən şifahi xalq yaradıcılığının müsbət rolu 

               kimi məsələlər öz əksini tapırdı. 

7. “Əkinçi” nin nəşr olunduğu illər? 

            a. 

1875-1877-ci illər

 

            b.

1875-1880-ci illər 

            c. 

1875-ci ildən bu günədək

 

8. Qəzet nədən bəhs edirdi?  

            a. 

“Əkinçi” feodal dövründən bəhs edirdi. 

            b.

Qəzet öz dövründən və o dövrün bəlalarından, geriliyindən bəhs 

                   edirdi.  

            c. 

Qəzet kənd təsərrüfatı və əkinçilikdən bəhs edirdi.  

9.“Qəzet    oxumağı  öyrədəcəyəm,  qəzetə  alışacaqlar,  onsuz 

darıxacaqlar” bu sözlər kimə aiddir?  

            a. 

Hacı Zeynalabdin Tağıyevə

 

            b. 

Həsən bəy Zərdabiyə 

            c. 

Molla Pənah Vaqifə 

10.“Əkinci”  qəzetini  təsis  edən  Həsən  bəy  Zərdabinin 

əməkdaşları, çiyindaşları  kimlər idi? 

          a. 

M.F. Axundov, S.Ə.Şirvani, N.B.Vəzirov və b. 

          b. 

H. Cavid, Ə. Cavad, Q.Zakir və b. 

          c. 

F.Köçərli, S.Vurğun, M.F.Axundov və b. 

 

 

Cavablar:  1.b;   2.a;   3.b;   4.c;   5.a;  6.c;   7.a;   8.b;   9. b;  

10.a;   

 

---

23 

 

H.Zərdabinin  həyat  fəailiyyətini  və  eləcə  də  gördüyü  işləri 

oxuculara çatdırmaq məqdədi  ilə  görülən tədbirlərdən biri  də 

“Fırçam  “Əkinçi”  boyar”  adlı  “rəsm  müsabiqəsi”dir. 

Müsabiqədən  əvvəl  kitabxanaçı  məktəblərdə  olur  və 

H.Zərdabinin  fəaliyyətindən,  onun  qələmindən  süzülən  tənqid 

və  təbliğlər  haqqından  danışır.  Məktəblilər  həmin  hadisələri 

Zərdabinin  gözlərinin  önündə  canlandırır  və  onu  fırça  ilə  əks 

etdirirlər. 

Rəsmlər 

içərisində  maariflənmə,  təhsil  və 

məktəblilərlə  bağlı  mövzulara    daha  çox  müraciət  olunur. 

Qaliblər və digər iştirakçılar mükafatlandırılır.  

    Bununla  yanaşı  H.  Zərdabi  yaradıcılığını  məktəblilərə  

tanıtmaq  və  çatdırmaq  məqsədilə  görülən  müsabiqələrdən  biri 

də  “Məşəlinin  işığında  səndən  yazaq.”  adlı  “inşa  yazı 

müsabiqəsi”-dir.  Müsabiqənin  əsas  mövzusu  böyük  maarifçi, 

vətənpərvər  təsisçi  Həsən  bəy  Zərdabi  və  onun  təsis  etdiyi, 

mətbuatımızın  ilk  ana  dilində  nəşr  edilən  qəzeti  “Əkinci”

 

dir. 

Mətbuatımızın  dünəni,  bu  günü  və  ümumiyyətlə  müasir 

mətbuatın  həyatımızdakı  rolu  və  Həsən  bəyin  mətbuatımızda 

olan misilsiz rolu təhlil edilir. İnşanın əsas məzmununu qəzet və 

jurnalların, bütövlükdə dövri mətbuatımızın cəmiyyətdəki rolu, 

funksiyası  mövzusu  təşkil  edir.  Maraqlı  fikirləri  ilə  fərqlənən 

məktəblilər  öz  yazılarını    münsiflər  heyətinə  təhvil  verirlər. 

Məzmunu və aktuallığı ilə fərqlənən iştirakçı mükafatlandırılır. 

Zərdabi  yaradıcılığı ilə yaxından bələd olan məktəblilər “divar 

qəzeti”  tərtib  edirlər.  Qəzet  məktəbin  girişindən  asılır.  Qəzeti 

tərtib  edən  məktəblilər  müdriyyət  və  müəllim  kollektivi 

tərəfindən  təqdirəlayiq  qarşılanır.  “Əkinci”  nədən  və  necə 

yazıb?” başlıqlı divar qəzeti aşağıdakı kimi yazılmışdır: 

   1875-ci ilin iyul ayının 22-də  “Əkinci” qəzeti nəşrə başladı. 

Təbiətşünas  alim,  yorulmaz  maarifpərvər  Həsən  bəy  Zərdabi 

həmin  qəzeti  nəşr  etdirməklə  Azərbaycan    demokratik 

mətbuatının  bünövrəsini  qoydu  və  “Əkinci”  Azərbaycanda 

---