Yaşil iNKİŞAF: enerji SƏMƏRƏLİLİYİ VƏ alternativ məNBƏLƏR 2 yaşil iNKİŞAF
Yüklə 3,03 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- YAŞIL İNKİŞAF
- 5.7. Nəticə və tövsiyyələr
- 134 - YAŞIL İNKİŞAF: ENERJİ SƏMƏRƏLİLİYİ VƏ ALTERNATİV MƏNBƏLƏR Şəkil 5.15. Energetika sektorunun daxili istehlakı 2009 (ÜET-nin faizi ilə) Energetika sektorunun daxili istehlakı transformasiya proseslərindən əlavə olaraq elektrik və istilik enerjisi istehsal etmək üçün istifadə olunan enerji miqdarıdır. Buna elektrik və istilik enerjisi istehsalı üçün lazım olan avadanlıqların istehlak etdikləri enerjini aid etmək olar. Diaqram 1-də Azərbaycanda bu göstəricinin 2007-2011-ci illər üzrə dinamikası verilib. 2009-cu ildə energetika sektorunun daxili istehlakına görə Azərbaycan Fransa, Almaniya, Yaponiya və İtaliya kimi inkişaf etmiş ölkələrdən daha çox enerji istifadə edir. Bu ölkələrlə müqayisədə deyə bilərik ki, Azərbaycan bu sahədə 40-50% enerjiyə qənaət edə bilər, bu da ÜET-nın 4-5%-i deməkdir. Enerjinin istehsalı və əhaliyə çatdırılması proseslərində baş verən itkilər də Diaqram 1-də öz əksini tapıb. 2011-ci ildə Azərbaycanda energetika sek- torunda itkilər ümumi enerji təhcizatının 9,1%-ni təşkil edib. Bu itkilərin əsas səbəbi elektrik enerjisi paylanmasında texniki itkilər, qaz paylanmasın- da borulardan sızmalar və əhalinin elektrik və qaz paylayıcı sistemlərə qa- nunsuz qoşulmalarıdır. 2009-cu ildə OECD ölkələri üzrə itkilər ÜET-nin 1,2-1,3%-ə bərabər olmuşdu. Bu sahədə Azərbaycanda 80-90% enerjiyə qənaət potensialı var. Məsələn Azəriqazdan alınan məlumatlara görə Hacı- qabul rayonunda qaz paylayıcı sistemdə aparılan yenidənqurma işlərindən sonra bu rayon üzrə itkilər 26,3%-dən 1%-ə qədər enmişdir. - 135 - YAŞIL İNKİŞAF: ENERJİ SƏMƏRƏLİLİYİ VƏ ALTERNATİV MƏNBƏLƏR İtkiləri minimuma endirmək üçün enerji payılayıcı sistemlərin müasirləşdirilməsi və paylayıcı sistemlər üzrə monitorinqlərin aparılması və qanunsuz qoşulan abonentlərin cəzalandırılması kimi tədbirlər həyata keçirilməlidir. Azərbaycanda elektrik enerjisi ötürülməsində itkilərin əsas səbəblərindən biri də əsas elektrik enerjisi istehsal edən stansiyala- rın daha çox elektrik istehlak edən Bakı və ətrafı rayonlardan xeyli uzaqda yerləşməsidir. Son ilərdə ölkənin şərqində tikilən yeni elektrik stansiyaları bu problemin həllini sürətləndirir. Ümumilikdə energetika sahəsində aparılacaq islahatlar nəticəsində ümumi enerji təhcizatının 15-20%-i həcmində enerjiyə qənaət etmək müm- kündür. Bu da 2000-2500 min tne enerjiyə bərabərdir. 5.7. Nəticə və tövsiyyələr Bu tədqiqatın nəticələri göstərir ki, Azərbaycanda böyük həcmdə enerjiyə qənaət potensialı var. Bu potensial əsasən energetika və ev təsərrüfatları sahələrində özünü göstərir. Belə ki, yalnız bu iki sektorda ener- ji səmərəliliyini dünyanın inkişaf etmiş ölkələri səviyyəsinə qaldırmaqla 4000-4200 min tne enerjiyə qənaət etmək mümkündür bu da ümumi enerji təhcizatının 30-32%-nə bərabərdir. Qonşu ölkələrin təcrübələri göstərir ki, bu potensialın 75-90%-i iqtisadi cəhətdən səmərəlidir və 5-10 il ərzində in- vestisiyalar özünü ödəyir. Nəqliyyat sektorunda da 40-45% həcmində böyük enerjiyə qənaət po- tensialı var. Ev təsərrüfatları və energetika sahələrindən sonra bu sektora da diqqət ayırmaq əhəmiyyətlidir. Sənaye sektorunda enerjiyə qənaət potensi- alı barədə isə daha ətraflı tədqiqat aparmağa ehtiyyac var. Ümumilikdə enerji səmərəliliyini artırmaq üçün əhalini maarifləndirmə işini genişləndirmək lazımdır. Onları enerjiyə qənaət potensialından, eləcə də bunun həm ölkə iqtisadiyyatına, həm də ətraf mühitə müsbət təsirləri barədə məlumatlandırmaq enerji səmətəliliyini istənilən səviyyəyə çatdırıl- ması üçün olduqca əhəmiyyətlidir. - 136 - YAŞIL İNKİŞAF: ENERJİ SƏMƏRƏLİLİYİ VƏ ALTERNATİV MƏNBƏLƏR FƏSİL 6. Enerji səmərəliliyi: İnstitutsional aspektlər Dünyanın inkişaf etmiş ölkələri ənənəvi enerji mənbələrinin tükənməsi və istifadə zamanı ətraf mühitə vurulan külli miqdarda ziyanı nəzərə ala- raq, ekoloji cəhətdən təmiz alternativ enerji mənbələrindən geniş istifadə edirlər. Bu ölkələr sırasında ABŞ, Kanada, Almaniya, Finlandiya, Norveç, Danimarka, İspaniya, Yaponiya və Çin daha qabaqcıl mövqe tuturlar. Bu kimi ölkələrdə bərpa olunan enerji mənbələrinin payına ümumi istehsal olunan enerjinin 13,5 %-i düşür. Azərbaycanda ekoloji cəhətdən təmiz alternativ (bərpa olunan) enerji mənbələrindən geniş istifadə potensialı var. Buna ölkəmizin əlverişli coğ- rafi mövqeyi və iqlim şəraiti imkan verir. Bu sahədə aparılacaq işlər böyük miqdarda yanacağa qənaət etməklə yanaşı, eyni zamanda ətraf mühitə atılan zərərli tullantıların miqdarını da azaldar. “Azərbaycan - 2020: Gələcəyə baxış” İnkişaf Konsepsiyasına görə alter- nativ (bərpa olunan) enerji mənbələrindən istifadənin sürətləndirilməsi məqsədilə stimullaşdırıcı tədbirlərin həyata keçirilməsi, institusional mühi- tin inkişaf etdirilməsi, elmi-texniki potensialın gücləndirilməsi, mütəxəssis hazırlığının davam etdirilməsi və enerji istehlakçılarının maarifləndirilməsi istiqamətində işlərin aparılması planlaşdırılır. Bu sahədə dövlət tərəfindən həyata keçirilən layihələrlə yanaşı,özəl sektorun da bu prosesdə yaxından iştirakı təşviq ediləcək, alternativ enerji tariflərinin çevik tənzimlənməsi təmin ediləcəkdir. Enerji səmərəliliyinin təmin olunması institutsional isla- hatların həyata keçirilməsini, idarəetmə sistemlərinin müasirləşdirilməsini və yeni keyfiyyət mərhələsinə qaldırılmasını tələb edir. Səmərəli dövlət tənzimlənməsi , enerjidən səmərəli istifadə edən və yüksək əlavə dəyər yara- dan ixrac yönümlü iqtisadiyyata transformasiya və sosial-iqtisadi sahələrin kompleks inkişafına şərait yaradacaqdır. Dünya təcrübəsindən istifadə edərək, alternativ və bərpa olunan enerji mənbələri hesabına yeni enerji güclərinin yaradılması məqsədi ilə 2004-cü il 21 Oktyabrında 462 N-li sərəncam ilə “Azərbaycan Respublikasında alter- nativ və bərpa olunan enerji mənbələrindən istifadə olunması üzrə Dövlət Proqramı” təsdiqlənmişdir. - 137 - YAŞIL İNKİŞAF: ENERJİ SƏMƏRƏLİLİYİ VƏ ALTERNATİV MƏNBƏLƏR Dövlət proqramının əsas məqsədi ölkənin təbii potensialından istifadə etməklə bərpa olunan və ekoloji cəhətdən təmiz mənbələrdən enerji isteh- salını genişləndirməkdən və ənənəvi enerji resurslarından daha səmərəli istifadə edilməsini təmin etməkdən ibarətdir. Bu çərçivədə proqramın qarşı- sında duran vəzifələri aşağıdakı kimi sıralaya bilərik. - Elektrik enerjisi istehsalında alternativ (bərpa olunan) enerji mənbələrinin potensialını müəyyənləşdirmək - Bu mənbələri istismara cəlb etməklə, ölkənin enerji resusrlarından istifadənin səmərəliliyini yüksəltmək - Yeni enerji istehsalı sahələrinin yaradılması hesabına əlavə iş yerlərinin açılmasını təmin etmək - Alternativ enerji mənbələrinin hesabına ölkənin enerji gücünün ar- tırılması və bununla da ölkənin enerji təhlükəsizliyinin təminatının yüksəldilməsinə nail olmaq. Dövlət Proqramı çərçivəsində tədbirlərdə iştirak edən bəzi qurumlar: 1. Azərbaycan Respublikasının Energetika Nazirliyi (EN) 2. Azərbaycan Respublikasının İqtisadiyyat və Sənaye Nazirliyi (İSN) 3. Azərbaycan Respublikasının Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi (ETSN) 4. Azərbaycan Respublikasının Maliyyə Nazirliyi (MN) 5. Azərbaycan Respublikasının Vergilər Nazirliyi (VN) 6. Azərbaycan Respublikasının Təhsil Nazirliyi (TN) 7. Azərbaycan Respublikasının Ədliyyə Nazirliyi (ƏN) 8. Azərbaycan Respublikasının Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi (KTN) 9. Azərbaycan Respublikasının Dövlət Gömrük Komitəsi (DGK) 10. Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası (AMEA) 11. Azərbaycan Respublikasının Dövlət Tikinti və Arxitektura Komitəsi (DTAK) 12. Azərbaycan Respublikasının Dövlət Torpaq və Xəritəçəkmə Komitəsi (DTXK) 13. Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti yanında Meliorasiya və Su Təsərrüfatı Komitəsi (MSTK) 14. Azərbaycan Respublikasının Dövlət Neft Şirkəti (ARDNŞ) 15. Naxçıvan Muxtar Respublikasının Nazirlər Kabineti 16. Bakı şəhər İcra Hakimiyyəti 17. Sumqayıt şəhər İcra Hakimiyyəti - 138 - YAŞIL İNKİŞAF: ENERJİ SƏMƏRƏLİLİYİ VƏ ALTERNATİV MƏNBƏLƏR Azərbaycan Respublikasının enerji səmərəliliyinin təmin edilməsi, al- ternativ və bərpa olunan enerji mənbələrindən istifadə edilməsi siyasətinin həyata keçirilməsində yuxarıda adları sıralanan dövlət orqanları ilə yanaşı yerli və xarici şirkətlər də əhəmiyyətli rol oynayırlar. Daşıdıqları öhdəliklərə görə qurumlar bu proses çərçivəsində müxtəlif funksiyaları yerinə yetirməkdədirlər. Dövlət Proqramından da göründüyü kimi bu sahədə aparıcı rol Nazirlər Kabineti, Energetika Nazirliyi və Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinə məxsusdur. Bu qurumlar əsas tənzimləyici funksiyanı yerinə yetirməklə bərabər, Azərbaycan Respublikasının enerji siyasətinin, enerji səmərəliliyi və alternativ (bərpa olunan) enerji mənbələrinin istifadə strategiyasının müəyyən edilməsi funksiyasını da həyata keçirirlər. Qeyd etmək lazımdır ki, Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi həm də Kioto Pro- tokoluna əsasən Milli Vasitəçi rolunda çıxış edir. Alternativ və bərpa olunan enerji mənbələrinin dövriyyəyə cəlb edilməsi və enerji resurslarından istifadənin səmərəliliyinin artırılma- sı məqsədi ilə 2004-cü il 21 Oktyabr tarixində 462 saylı sərəncam ilə Azərbaycan Respublikası Sənaye və Energetika Nazirliyinin Alternativ və Bərpa Olunan Enerji Mənbələri üzrə Dövlət Agentliyi yaradılmışdır. Agentliyin məqsədi müvafiq sahənin inkişafı və infrastrukturunun ya- radılması üzrə dövlət siyasətinin işlənib hazırlanmasında iştirak etmək və bu siyasətin həyata keçirilməsini təmin etmək idi. 2012-ci il 1 İyun tarixində Azərbaycan Respublikasının Alternativ və Bərpa Olunan Ener- ji Mənbələri üzrə Dövlət Şirkəti yaradılmışdır. Agentlikdən fərqli olaraq Şirkət artıq Dövlət Siyasətinin təyin edilməsində deyil, birbaşa bərpa olu- nan enerji mənbələrindən istifadə olunması sahəsində dövlət xidmətləri göstərən, bərpa olunan enerji resursları mənbələrinin müəyyən olunma- sının təşkil edən və bu sahənin inkişafı ilə bağlı digər işləri yerinə yetirən dövlətə məxsus bir şirkət olacaqdır. Dövlət tərəfindən təyin edilmiş strategiyanın həyata keçirilməsi yolun- da aparıcı rol oynayan orqanlar siyahına ARDNŞ, Azərenerji, Bakı Elektrik Şəbəkə, Azərsu, Azəriqaz və s. kimi strukturları daxil etmək olar. Bu qurum- lar müxtəlif sahələrdə enerji səmərəliliyi strategiyasının həyata keçirilməsi yolunda işlər görürlər. Bunlara enerji resurslarının istehsalı (hasilatı), ötürülməsi (nəqli), paylanması və istehlakı sahəsində texnoloji itkilərin və sərfin azaldılmasına yönələn tədbirləri aid etmək olar. Bu kimi işlər ayrılıq- - 139 - YAŞIL İNKİŞAF: ENERJİ SƏMƏRƏLİLİYİ VƏ ALTERNATİV MƏNBƏLƏR da kiçik görünsə də ümumilikdə enerji səmərəliliyi yolunda atılmış böyük addımlardır. Nümunə kimi göstərmək olar ki, ARDNŞ-də iqlim dəyişmələrinin azal- dılması strategiyasının inkişaf etdirilməsi məqsədi ilə 2010-cu ildə Almani- ya İqtisadi Tədqiqatlar İnstitutu (DİW econ) ilə Ekologiya İdarəsi arasında əməkdaşlıq haqqında saziş imzalanmışdır. Bu sazişə əsasən DIW econ ilə əməkdaşlıq çərçivəsində “ARDNŞ-də İqlim dəyişmələrinə təsirin azaldılma- sı Strategiyası” sənədi hazırlanmış və təsdiq edilmişdir. Sənəddə ARDNŞ-in struktur bölmələri üçün 2020-ci ilə qədər azaldılma ssenariləri işlənmiş və müvafiq tədbirlər daxil edilmişdir. Strategiya sənədinə daxil edilmiş tədbirlərin həyata keçirilməsini inkişaf etdirmək məqsədi ilə 2011-ci ildə həmin təşkilatla əməkdaşlıq davam etdi- rilmiş və 2011-ci ildə qəbul olunmuş plana uyğun olaraq aşağıdakı layihələr üçün qiymətləndirmə işləri aparılmışdır: • İnventarlaşdırılma sahəsində monitorinq sisteminin təkmilləşdirilməsi; • ARDNŞ-in Ekoloji parkının gələcək inkişaf perspektivləri; • Enerji effektivliyinin artırılması və alternativ enerjinin istifadəsi sahəsində qiymətləndirmə; • Köhnəlmiş kompressorların daha enerji səmərəli yeniləri ilə əvəz edilməsi; • ARDNŞ-in nəqliyyat sistemində alternativ enerjidən istifadənin qiymətləndirilməsi; • ARDNŞ-in ərazisində meşə massivinin salınması. Enerji səmərəliliyi sahəsində fəaliyyət göstərən dövlət orqanlarının ko- ordinasiyası sahəsində müəyyən çağırışlar qalmaqdadır. Ən əsas məsələ səriştəli və ixtisaslı kadrların çatışmamazlığıdır. Buna görə də Azərbaycan hökuməti alternativ və bərpa olunan enerji sahəsində mühəndis ixtisasını “2007-2015-ci illərdə Azərbaycan gənclərinin xarici ölkələrdə təhsili üzrə Dövlət Proqramı”na prioritet ixtisas kimi əlavə edib. Enerji səmərəliliyi standartları üzrə dövlət proqramının qəbul edilməsi imkan verəcək ki, bu sahədə cavabdeh olan dövlət qurumlarının fəaliyyəti daha ölçüləbilən və praktik olsun. Enerji səmərəliliyi siyasətini aparan dövlət orqanlarının fəaliyyətinin daha səmərəli koordinasiya olunması üçün müvafiq idarəetmə islahat- ları keçirilə bilər. Xüsusilə, təkrarlanan funksiyaların aradan qaldırıl- - 140 - YAŞIL İNKİŞAF: ENERJİ SƏMƏRƏLİLİYİ VƏ ALTERNATİV MƏNBƏLƏR ması, fəaliyyətlərin bir-birini tamamlaması, yeni vəzifə və öhdəliklərin müəyyənləşdirilməsinə ehtiyac var. Təklif edərdik ki, “Azərbaycan - 2020: Gələcəyə baxış” İnkişaf Konsepsiyasına uyğun olaraq bu sahədə ins- titusional islahatlar aparılsın. İnstitutsional islahatlar aparılarkən dün- ya təcrübəsinin öyrənilməsi mühüm əhəmiyyət kəsb edərdi. Eyni za- manda beynəlxalq təşkilatların da idarəetmə islahatlarına cəlb edilməsi məqsədəuyğundur. Enerji səmərəliliyi istiqamətində institusional islahatlar həm də bu sahədə elmi-tədqiqat işi aparan dövlət orqanlarının fəaliyyətinin koor- dinasiya edilməsini zəruri edir. Şərqi Avropada ilk dəfə “Yaşıl iqtisadiy- yat” mövzusunda çərçivə tədqiqatı aparan AMEA Azərbaycanda enerji səmərəliliyinin araşdırılması istiqamətində dövlət qurumları ilə birlikdə fəaliyyət göstərməlidir. Koordinasiya olunmuş tədqiqat istiqamətləri aşağı- dakılar ola bilər: • Ölkədə alternativ enerji mənbələrinin potensialının müəyyənləş- dirilməsində elmi-tədqiqat işlərinin aparılması; • Elektrik enerjisi təchizatında külək enerjisi potensialının öyrənilməsi və ondan istifadənin təmin edilməsi; • Ölkə ərazisində binaların qızdırılması və isti su təchizatı üçün günəş kol- lektorlarının tətbiqi; • Günəş enerjisi istehsalında istifadə olunan fotoelementlərin faydalı iş əmsalının artırılması və onların istehsalına başlanması; • Geotermal su mənbələrinin enerjisindən istifadə. Belə tədqiqat işlərinin aparılması üçün maliyyə mənbəyi dövlət orqan- larının büdcəsi ilə yanaşı Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Elmin İnkişafı Fondunun ayırdığı qrant vəsaiti də ola bilər. Enerji səmərəliliyində son sözü istehlakçı deməlidir. Buna görə də maarifləndirmə fəaliyyətinin gücləndirilməsi dövlətlə bərabər, həm də vətəndaş cəmiyyəti institutlarının işi olmalıdır. Enerji səmərəliliyi sahəsində institutsional islahatlar imkan verəcək ki, Azərbaycanda istehlak edilən enerjinin və emissiya olunan karbon dioksidin miqdarı İqtisadi Əməkdaşlıq və İnkişaf Təşkilatı ölkələri üzrə müvafiq göstəriciyə uyğunlaşdırılsın. - 141 - YAŞIL İNKİŞAF: ENERJİ SƏMƏRƏLİLİYİ VƏ ALTERNATİV MƏNBƏLƏR Müəlliflər Vüsal Qasımlı Vüsal Qasımlı Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Strateji Araşdırmalar Mərkəzinin İqtisadiyya- tın təhlili və qloballaşma məsələləri şöbəsinin müdi- ridir. O, əmək fəaliyyəti zamanı ANS-Press Nəşriyyat Evinin prezidenti və Avropa İttifaqının eksperti olub. V.Qasımlı 2009-cu ildə iqtisadi üzrə fəlsəfə doktoru və 2014-cü ildə isə iqtisad elmləri dok- toru alimlik dərəcəsini (ilkin seminarda) müdafiə etmişdir. 2013-cü ildə V.Qasımlıya dosent elmi adı verilmişdir. V.Qasımlı Azərbaycan Dövlət İqti- sad Universitetində Xüsusi İstedadlar Qrupu və MBA proqramı üzrə peda- qoji fəaliyyətlə məşğuldur. O, dünyanın bir sıra nüfuzlu universitetlərində - Vaşinqton Universiteti, Kaliforniya Universiteti, Qahirə Amerika Univeris- teti, Varşava Universiteti, Seulun Hanyan və Hankuk universitetləri və Rio- de Janeyro universitetində - ictimai mühazirələr oxumuşdur. 2013-cü ildə V.Qasımlı Koreya Beynəlxalq İqtisadi Siyasət İnstitutunda qonaq professor kimi çalışmışdır. 2012-ci ildə Dr.Qasımlıya Astana İqtisadi Forumunun və Avrasiya Alimlərinin İqtisadi Klubunun mükafatı verilmişdir. Zaur Vəliyev İqtisad uzrə fəlsəfə doktoru. Dövlət maliyyəsi sahəsində ekspertdir. 50-dən artıq məqalə və 4 kitabın müəllifidir. 2002-2007-ci illərdə İqtisadi İnkisaf Nazirliyi İqtisadi İslahatlar Mərkəzində çalışmışdır. 2007-2009-cu illərd İqtisadi İnkisaf Nazirliyində “İqtisadi inkişaf siyasəti və proqnozlaşdırma”, “Makroiqtisadi proqnozlaşdırma və təhlil” və “İqtisadi siyasət, təhlil və proqnozlaşdırma” şöbəsində sektor müdiri, müdir müavini və şöbə mü- diri vəzifəsində işləmişdir. 2010-2011-ci illərdə Azərbaycan Respublikası - 142 - YAŞIL İNKİŞAF: ENERJİ SƏMƏRƏLİLİYİ VƏ ALTERNATİV MƏNBƏLƏR Prezidenti yanında Dövlət Qulluğu Məsələləri üzrə Komissiyada ekspert kimi fəaliyyət göstərmişdir. 2011-2014-ci illərdə Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Strateji Araşdırmalar Mərkəzinin “İqtisadiyyatın təhlili və qloballaşma məsələləri” şöbəsində işləmişdir. Mahir Hümbətov Böyük Britaniyanın Durham Universitetinin Dövlət və beynəlxalq əlaqələr və Durham biznes məktəbindən magistr (MSc) dərəcəsini, Azərbaycan Dövlət İqti- sad Universitetindən Beynəlxalq münasibətlər üzrə bakalavr (BA), Bakı Dövlət Universitetindən (Türkiyənin 9 Eylül və Mi- sirin Qahirə Universitetləri ilə birgə) İlahiyyat və ərəb dili üzrə bakalavr və magistr (BA və MA) dərəcələrini əldə etmişdir. Beynəlxalq təşkilatlar, beynəlxalq maliyyə institutları, enerji iqtisasiyyatı, alternativ enerji, ener- ji səmərəliliyi, yaşıl iqtisadiyyat, davamlı inkişaf, rəqabətlilik, dövlət-özəl əməkdaşlığı, etik investisiyalar, İslam iqtisadiyyatı və maliyyəsi, Orta Şərq, İslam dünyası və s. sahələr üzrə ekspertdir. Bir sıra yerli və xarici mətbuatda, tanınmış jurnallarda və qəzetlərdə məqalələrin müəllifi və ya müsahibidir. Dünyada bir sıra universitetlərdə - Böyük Britaniyanın Durham, LSE, Ox- ford Universitetlərində, Çexiyanın Çarlz Universitetində, Beynəlxalq Valyu- ta Fondunun Potensialın Artırılması İnstitutunda, Avstralyanın Müştərək Vyana İnstitutunda mühazirələrlə çıxış etmişdir. Bir neçə dövlət qurumun- da və özəl sektorda iş təcrübəsi vardır. 2012-ci ildən Azərbaycan Respubli- kası Prezidenti yanında Strateji Araşdırmalar Mərkəzində çalışır. - 143 - YAŞIL İNKİŞAF: ENERJİ SƏMƏRƏLİLİYİ VƏ ALTERNATİV MƏNBƏLƏR Şahmar Hacıyev Beynəlxalq iqtisadi və siyasi araşdırmalar üzrə ma- gistr. Enerji təhlükəsizliyi, enerji-iqtisadiyyat, alter- nativ enerji mənbələri, yaşıl biznes və yaşıl texnoloji- ya istiqamətləri üzrə ekspertdir. Bir sıra məqalələrin müəllifidir. O, “2007–2015-ci illərdə Azərbaycan gənclərinin xarici ölkələrdə təhsili üzrə Dövlət Proqramı” çərçivəsində Çexiya Respublikasının Çarlz Universitetində magistr dərəcəsi almışdır. 2006-2009-cu il tarixində Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkətində çalışmışdır (ARDNŞ). 2009-cu ildən Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Strateji Arasdır- malar Mərkəzinin İqtisadiyyatın təhlili və qloballasma məsələləri sobəsində fəaliyyətini davam etdirir. Şahmar Hacıyev ABŞ-ın “Stratfor” analitik mərkəzinin “Biznes və analizin inkişafı”, İsrail Xarici İşlər Nazirliyi yanında Beynəlxalq Əməkdaşlığın İnkişafı Agentliyinin (MAŞAV) “Yaşıl iqtisadiy- yat” və Azərbaycan Diplomatik Akademiyasının “Aİ araşdırmaları üzrə Jean Monnet” proqramlarında iştirak etmişdir. Gülay Nəsibova Dövlət maliyyəsi üzrə magistr. 2013-cü il oktyabr-de- kabr tarixində Azərbaycan Respublikası Prezidenti yanında Strateji Araşdırmalar Mərkəzində təcrübəçi kimi fəaliyyət göstərib. Bakalavr təhsilini 2005-2009-cu illərdə İqtisadi nəzəriyyə ixtisası üzrə Bakı Dövlət Universitetində almışdır. Magistratura təhsilini 2010-2013-cü ildə dövlət maliyysi ixtisası üzrə Anka- ra Universitetində tamamlamışdır. Bakı - 2014 AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ PREZİDENTİ YANINDA STRATEJİ ARAŞDIRMALAR MƏRKƏZİ YAŞIL İNKİŞAF: ENERJİ SƏMƏRƏLİLİYİ VƏ ALTERNATİV MƏNBƏLƏR Yüklə 3,03 Kb. Dostları ilə paylaş:
|