Nəzarət Departamenti-PY/TMM Təlimi
İzahlı lüğət
Beynəlxalq Çirkli Pulların Yuyulması və Terrorizmin Maliyyələşdirilməsi ilə mübarizə Aktı
Bu Akt 2001-ci ildə qəbul edilmiş ABŞ Vətəndaş Aktının III Başlığını təmsil edir, burada birbaşa çirkli
pulların yuyulması ilə mübarizə məsələlərinə aid həmin baza qanunun hamısı da olmasa, bir çox
müddəalarından ibarətdir.
Beynəlxalq Narkotiklərə Nəzarət Strategiyası Hesabatı (INCSR)
İllik olaraq ABŞ Dövlət Departamenti tərəfindən tərtib edilir; hesabata bir çox ölkədə pulların yuyulması
səylərinin status ilə bağlı geniş bölmə yer alır.
Beynəlxalq Polis Təşkilatı (Interpol)
Fransanın Lion şəhərində yerləşən İnterpol beynəlxalq cinayət və pulların yuyulması məsələlərində milli
hüquq-mühafizə orqanlarına xidmətlər təmin edir,
bu xidmət, məs, qaçaqların yerinin tapılmaında, yaxud
beynəlxalq cinayətlərlə əlaqəli maoliyyə fəaliyyətinin müəyyən edilməsində üzv dövlətlərdən yardım
istənilməsinə dair xəbərdarlıqların, “indikatorlar”ın verilməsi. İnterpolun hər üzv dövləti Milli Mərkəzi
Büro (MMB) təyin edir və yardım xahişləri onlar vasitəsilə emal edilir.
Internet Bankçılıq
Biznes planını icra etmək üçün İnternetdən istifadə edən bankçılıq biznesi modeler, bu biznesin mürketinq
səyləri, tranzaksiyalarının icrası və müştəri xidmətləri funksiyaları qabaqcıl elektron texnologiyalarından
çox asılıdır. İnternet bankçılığında pulların yuyulması ilə bağlı əsas narahatlıq maliyyə institutu ilə əlaqə
yaradan “sifətsiz” müştərini müəyyən etməyin və Müştərinin Eyniləşdirmə Tədbiri prosedurlarının çətin
olmasındadır.
Investisiya bankçılığı
Maliyyə institute daxilində ayrı department, yaxud bölmə; o, korporativ əməliyyatlar üçün müxtəlif
mənbələrdən və ənənəvi bankçılıq alətlərinə digər alternativlərdən iri məbləğləri
toplamaqla strateji
kapitallaşma təmin edir
QDTS
Qeyri-formal dəyər transferi sistemi. Bax Alternativ Köçürmə Sistemi.
K
88
Nəzarət Departamenti-PY/TMM Təlimi
İzahlı lüğət
Pulların yuyulmasına dair Kinqston Bəyannaməsi
1992-ci ildə ABŞ, Birləşmiş Krallıq, Fransa, Kanada, Niderlandın rəhbərliyi ilə 17 Karib dənizi hövzəsi
ölkəsini Yamaykada bir yerə topladı. Toplantının sonunda ölkələr Çirkli Pulların Yuyulması haqqında
Kinqston Bəyannaməsini qəbul etdilər, sənəd 1988-ci ildə qəbul edilmiş BMT Narkotiklərin Qanunsuz
Trəfikinqi haqqında Konvensiyası ilə həmrəylik ifadə edir. Bəyannamə habelə FATF-ın 40 Tövsiyəsini və
Karib dənizi hövzəsi ölkələrinin Maliyyə Tədbirləri üzrə İşçi Qrupunun yaradıldığı Aruba toplantısında
qəbul edilmiş 19 Tövsiyəni icra etməyə razılıq vermişdir.
Bilik
Qadağan olunmuş hərəkəti müşaiyət edən əqli vəziyyət. FATF-ın 2003-cü ildə qəbul edilmiş 40
Tövsiyyəsinin 2-ci
Tövsiyəsində deyilir ki, ölkələr təmin etməlidirlər ki, pulların yuyulması cinayətini
sübuta yetirmək üçün tələb olunan məqsəd və bilik Vyana və Palermo Konvensiyalarında müəyyən edilmiş
standartlara, o cümlədən belə əqli vəziyyətin obyektiv faktiki şəraitdən irəli gəlməsi konsepsiyasına uyğun
olsun. Çirkli pulların yuyulması ilə mübarizəni müşaiyət edən biliyin dəqiq tərifi ölkədən ölkəyə fərqlənir.
Müəyyən şəraitdə biliyə qəsdən bilməməzlik, yəni bəzi çəhkəmələrin müəyyən etdiyi kimi “faktları
bilməkdən qəsdən yayılmaq” daxil ola bilər: məs, tranzaksiyaya cəlb olunmuş pulların potensial qanunsuz
mənbəyinə məqsədyönlü şəkildə məhəl qoymadan bank mütəxəssisinin tranzaksiyaya davam etməsi.
Müxbir Bankını Tanı (MBT)
Respondent bankın benefisiar mülkiyyətçilərinin və bank üçün “normal və gözlənilən” fəaliyyət növünün
müəyyən edilməsində istifadə edilən çirkli pulların yuyulması ilə mübarizə siyasət və prosedurları toplusu.
Şübhəli fəaliyyətin və pulların yuyulmasının aşkar edilməsində MBT əsas alətdir, çünki çox vaxt beynəlxalq
səviyyədə cinayət vəsaitlərini yumaq üçün müxbir hesablarından vasitə kimi istifadə edilir. ABŞ Vətəndaşlıq
Aktına məcburi müddəalar daxil edilmişdir ki, bunlar birbaşa xarici müxbir banklarla bağlı ABŞ maliyyə
institutlarının riayət etməli olduğu prosedurlara aiddir.
Müştərini Tanı (MT)
Müştərinin əsl kimliyini və “normal və gözlənilən” fəaliyyət növünü müəyyən etmək və bu və ya digər
müştəri üçün “qeyri-adi” olan fəaliyyəti aşkar etmək üçün istifadə edilən çirkli pulların yuyulması ilə
mübarizə sahəsində siyasət və prosedurlar. Bir çox ekspertlər inanır ki, sağlam MT proqramı çirkli pulların
yuyulması ilə səmərəli mübarizə proqramının ən yaxşı alətlərindəndir.
Əməkdaşını Tanı (ƏT)
Maraqlar münaqişəsi, pulların yuyulması, keçmiş cinayətkar fəaliyyət və şübhəli fəaliyyəti aşkar etmək
məqsədilə institutun əməkdaşları daha yaxşı tanıması və bilməsi üçün çirkli pulalrın yuyulması ilə mübarizə
siyasət və prosedurları. ƏT şübhəli fəaliyyətin aşkar edilməsində əsas alətdir, çünki müştərilər pulları
yuyanlarla ortaq ola bilərlər.
89