Yönetim kurulu başkan

58

6. Türk 

Tıbbi Onkoloji

 

Kongresi

Fertilite Koruma ve Gebelik

gonadotropins, and oocyte maturity in women with malignancy. 

Fertil Steril 2011; 96:122.

5.  The Practice Committees of the American Society for Reprodu-

ctive Medicine and the Society for Assisted Reproductive Tech-

nology. Mature oocyte cryopreservation: a guideline. Fertil Steril 

2013; 99:37.

6.  Robertson AD, Missmer SA, Ginsburg ES. Embryo yield after in 

vitro fertilization in women undergoing embryo banking for ferti-

lity preservation before chemotherapy. Fertil Steril 2011; 95:588.

7.  Knopman  jM,  Noyes  N,  Talebian  S,  et  al.  Women  with  can-

cer undergoing ART for fertility preservation: a cohort study of 

their  response  to  exogenous  gonadotropins.  Fertil  Steril  2009; 

91:1476.

8.  ACOG:  Committee  Opinion  No.  584:  oocyte  cryopreservation. 

Obstet Gynecol 2014; 123:221.

9.  Cobo A, Diaz C. Clinical application of oocyte vitrification: a syste-

matic review and meta-analysis of randomized controlled trials. 

Fertil Steril 2011; 96:277.

10.  Cil AP, Bang H, Oktay K. Age-specific probability of live birth with 

oocyte cryopreservation: an individual patient data meta-analy-

sis. Fertil Steril 2013; 100:492.

11.  Pal L, Leykin L, Schifren jL, et al. Malignancy may adversely inf-

luence the quality and behaviour of oocytes. Hum Reprod 1998; 

13:1837.

12.  Quintero RB, Helmer A, Huang jQ, Westphal LM. Ovarian stimu-

lation for fertility preservation in patients with cancer. Fertil Steril 

2010; 93:865.

13.  Domingo j, Guillén V, Ayllón Y, et al. Ovarian response to cont-

rolled ovarian hyperstimulation in cancer patients is diminished 

even before oncological treatment. Fertil Steril 2012; 97:930.

14.  Almog B, Azem F, Gordon D, et al. Effects of cancer on ovarian 

response in controlled ovarian stimulation for fertility preservati-

on. Fertil Steril 2012; 98:957.

---

59

6. Türk 

Tıbbi Onkoloji

 

Kongresi

Hemşirelik Oturumu

Venöz erişim yolu, hastalarının yaşamla bağlantısını sağlayan bir köp-

rünün ayağı gibidir. Santral kateterlerde venöz açıklığın devamının sağ-

laması, fonksiyonel yetersizliklerin azaltılması ve giderilmesi, herhangi 

bir komplikasyon durumunda gerekli girişimlerin başlatılması, bu has-

talara  yapılan  hemşirelik  yaklaşımının  temel  basamaklarını  oluşturur. 

Santral venöz kateterler kanser hastalarının destek tedavisinde güvenilir 

bir venöz yol için sıkça kullanılmaktadır. Yoğun tedavi gereksinimi olan 

hastalarda sıvı replasmanı, uzun süreli total parenteral beslenme, kan ve 

kan ürünleri transfüzyonu, ilaç uygulamaları, çoklu antibiyotiklerin uygu-

lanması, kan örneklerinin alınması, kemik iliğinin toplanması-verilmesi 

gerçekleştirilebilir (13,23). Venöz giriş yetersizliği olanlarda ve hemodi-

nami izlemlerine olanak vermeleri ile acil durumlarda da yoğun bakım 

ünitelerinde yaygın kullanılmaktadırlar. Pek çok çeşidi olan bu gereçler 

seçilirken hastalık ve hastanın durumu, kullanılacak solüsyonların sayı 

ve tipi ve de osmolaritesi, gerekli akım miktarı, erişim sıklığı, kullanım 

süresi ve hastanın tercihi göz önünde tutulmalıdır.

SVK’ lar 

Kalış süresine göre (geçici, kalıcı kateterler),Lümen sayı-

sına göre (tek, çift ve çok lümenli),Takılış yerine göre (juguler, su-

bklaviyen, brakiyal, femoral ve antekübital venler) gibi kriterlere göre 

sınıflandırılır (3,5,24).

SANTRAL KATETER TÜRLERİ

Geçici  (Tünelsiz)  Santral  Kateterler:  Periferal  damar  yolu  kısıtlı 

olan, sıvı infüzyonu ya da kan alımı için sıklıkla damar yolu değiştirilen 

ve bir aydan kısa süreli kullanımı planlanan hastalar için uygundur. 

Uzun süreli damar yolu ihtiyacı olan ancak kısa yaşam süresi olduğu 

düşünülen hastalarda da tünelli kateter yerine kullanılabilir (8,18,23). 

için uygundur. Açık uçlu (cook ve vaxcel) veya kapalı uçlu (groshong) 

olarak sınıflandırılır. Sık pansuman değişikliği gerektirmesi, yerinden 

çıkma riskinin yüksek olması ve yerleştirildiği bölgelerden dolayı has-

ta için konforsuz olması belli başlı dezavantajlarıdır(18,27).

Kalıcı (Tünelli) Santral Kateterler: Santral venlere cerrahi olarak yerleşti-

rilen, uzun süreli kullanımlarda (>30 gün) tercih edilen kateterlerdir (8). Vene 

giriş yeri ile deriye giriş yeri arasında deri altında yaklaşık 10 cm’lik bir tünel 

bulunur. Eğer hastanın yüksek akımlı bir venöz yola ihtiyacı varsa (diyaliz) ve 

bu damar yolu üç haftadan daha fazla gerekiyorsa tünelli kateter seçilebi-

lir. Tünelli kateterlerde, kateter ucundan belli bir uzaklıkta yerleşmiş dakron 

manşonlar (cuff) bulunur. Dakron manşonlar, fibrotik dokunun tutunması ile 

hem mekanik stabilite sağlar hem de enfeksiyonlara karşı bariyer oluştura-

rak enfeksiyon oranını azaltır. Geçici kateterlerde ise dakron manşon bulun-

maz (8,18). Tünelli kateterlerde enfeksiyon görülme oranı tünelsiz kateter-

lere nazaran daha düşüktür. Tünelli kateterler silikon, çelik, teflon, titanyum, 

poliüretan, polietilen, polivinil klorürden yapılmaktadır. Bunlar arasında teflon 

ve poliüretan olanlar daha az trombojenik olduğu için daha fazla tercih edil-

mektedirler.Tünelli kateterler açık uçlu (hickman ve broviac) veya kapalı uçlu 

(groshong) olarak sınıflandırılır, tek, çift veya üç lümenli olabilir. Tünelli kate-

terler, kanama riski nedeni ile INR’si yüksek olan ve trombosit sayısı 25,000/

mm3’den düşük olan hastalar için uygun değildir. Ayrıca bakteriyemik hasta-

larda da tünelli kateterlerin yerine geçici kateterler tercih edilmelidir (23,27).   

İmplante Port Kateteler: Doğru cerrahi teknikle yerleştirilen port ka-

teterler, paslanmaz çelik, titanyum ya da plastik maddeden, tek veya çift 

lümenli olarak üretilir. Etrafında 3-8 sütür deliği olan gövdenin ortasın-

da 2000 ponksiyona kadar dayanıklı silikon septum bulunur. Ponksiyon 

sayısını belirlemede, kullanılan iğnenin çapı ve septum boyutu önemli-

dir(18,26).  Kalın  ve  yanlış  iğnelerle  yapılan  girişimler  septumun  daha 

kısa  sürede  deforme  olmasına  neden  olur.  Porta  giriş  amacıyla  özel 

yapım  Huber  iğneleri  kullanılır.  Bu  iğnelerin  diğer  iğnelerden  farkı,  uç 

kısımlarındaki açının °90 yana bakmasıdır. Böylece porta her giriş çıkışta 

septumda  meydana  gelen  zedelenme  minumum  düzeyde  gerçekleşir 

(18,27).  Port  kateterler  bakım  ve  uygulamaların  kurallara  uygun 

yapılması durumunda diğer SVK’lere göre daha fazla tercih edilmektedir. 

Derinin  altına  yerleştirilen  ve  enfeksiyon  gelişme  riski  oldukça  düşük 

olan portlar, çok uzun dönem kullanılabilir (18).

Perifer Venden Yerleştirilen Santral Venöz Kateterler (PIcc) : Ge-

nellikle kolda antekübital fossa üzerinden çevresel bir vene (sefalik ven) 

girişimle süperiyor vena kava ile sağ atriyum bileşkesine ulaşılır. Sabit-

leme dikiş ile sağlanır (5). Altı aya kadar kalabilir. Genellikle silikondan 

yapılmıştır ve bu nedenle ayrılabilir bir kılıf içinden yerleştirilirler (23,27). 

ONKOLOjİDE SIK KULLANILAN SANTRAL VENÖZ KATETERLER VE 

KANIT TEMELLİ UYGULAMALAR

UZM. HEM. EREN YAŞAR MUTLU

MEdiPol MEGa ünivErsitE hastanEsi, istanBUl

---