Yönetim kurulu başkan

60

6. Türk 

Tıbbi Onkoloji

 

Kongresi

Hemşirelik Oturumu

Kolay yerleştirilebilir ve yerleştirmesi sırasında kanama riskinin düşük-

tür. Kolay tıkanabilir ve kol hareketleri ile zarar görebilirler (5,27).

SANTRAL VEN KATETERİZASYONU KOMPLİKASYONLARI 

Kateter kullanım sıklığının artması komplikasyonları da beraberinde 

getirmektedir.  Komplikasyonlar;  hastanın  hastanede  kalış  süresini 

uzatmakta, ek tanı ve tedavi işlemlerine maruz kalmasına dolayısıyla 

ek iş yükü ve maliyete neden olmakta, daha da önemlisi mortaliteyi 

arttırmaktadır (7,13). 

KATETER KOMPLİKASYONLARI;

Erken komplikasyonlar; arteriyel ponksiyon, kanama, kardiyak arit-

miler, torasik duktus hasarı, komşu sinir hasarı, hava embolisi, kate-

ter embolisi, Pnömotoraks

 

Geç komplikasyonlar; Ven trombozu, darlık ve oklüzyonları, kardi-

yak perforasyon ve tamponad, hidrotoraks, enfeksiyon 

Kullanım sıklığının artmasıyla alınan tüm önlemlere rağmen santral ve-

nöz kateter ilişkili enfeksiyonların sıklığında artış olmaktadır. Santral ve-

nöz kateter enfeksiyonları yoğun bakım ünitelerinde ve servislerde ge-

nel morbidite ve mortalite hızını önemli oranda (35-10%) artırmaktadır. 

Kateter  giriş  yeri  bakımı  enfeksiyon  riskinin  azaltılmasında  oldukça 

önemlidir,  yerleştirilmesi  hekim  tarafından  yapılmakta,  ancak  kateter 

yerleştirildikten  sonra  bakımından  primer  olarak  hemşire  sorumludur. 

Bu nedenle hemşirelerin sağladığı uygun bakım, hem enfeksiyon hem de 

katetere bağlı diğer komplikasyonların gelişme oranını etkilemektedir (7).

KATETER İLİŞKİLİ KAN DOLAŞIMI İNfEKSİYONU ÖNLEM 

PAKETI (KİKDİ-ÖP) VE KANITLAR

Kanıta dayalı uygulamalar, pek çok disiplinin olduğu gibi hemşirelerin 

de yakından ilgilendiği bir konudur. Bu hareketin hızlanmasında sağlık 

sistemleri ve profesyonel örgütlerin talepleri yanı sıra tıbbi uygulama 

hatalarında artış da belirleyici olmuştur (17). Hemşirelik uygulamala-

rının kanıta dayalı olması bakım kalitesini ve bakım sonuçlarını iyileş-

tirmek, klinik uygulamalarda ve hasta bakım sonuçlarında fark yarat-

mak, bakımı standardize etmek ve hemşire memnuniyetini arttırmak 

gibi sonuçları açısından önemlidir (17).

Kanıt I-A İyi  planlanmış  deneysel,  klinik  veya  epidemiyolojik 

çalışmalarla desteklenen ve uygulamaya konulması kuvvetle 

tavsiye edilen öneriler.

Kanıt I-B En az bir adet Randomize Kontrollü çalışma ile desteklenen 

ve uygulamaya konulması kuvvetle tavsiye edilen öneriler.

Kanıt 2-A En az bir adet Randomize olmayan kontrollü çalışma ile tav-

siye edilen öneriler.

Kanıt 2-B İyi dizayn edilmiş yarı deneysel çalışmalar ile tavsiye edilen 

öneriler.

Kanıt 3

İyi  planlanmış  deneysel  olmayan  çalışmalar(Kıyaslama, 

korelasyon, vaka-kontrol, kohort) 

Kanıt 4

Uzman komite raporları, saygın otoritelerin görüşleri. 

1. EĞİTİM VE PERSONEL SAYISI

Kateter bakımı konusunda sadece bilginin verilmesi değil, bu eğitim-

lerin belirli bir düzen içinde, uygulamalı olarak verilmesi ve uygula-

maya aktarılması kalıcılıkta rol oynayacaktır.

•  Sağlık ekibine kateter kullanım endikasyonları, uygun teknikle ka-

teterin takılması, bakımı ve enfeksiyon kontrol önlemleri açısından 

eğitim verilmelidir. 

(Kanıt I-A)

•  Periferik ve santral kateter yerleştirilmesi ve bakımını sadece de-

neyimli personel yapmalıdır.

 (Kanıt I-A)

•  Yoğun  bakım  ünitelerinde  kateter  ilişkili  enfeksiyonları  azaltmak 

için yeterli sayıda hemşire bulundurulmalıdır. 

(Kanıt I-B)

•  Kateteri takan ve kullanan sağlık ekibinin bu işlemler için gelişti-

rilmiş olan rehberlere uyumunun periyodik olarak kontrol edilmesi 

gerekir. 

(Kanıt II-A) 

•  Hastalar, kateter bölgelerindeki herhangi bir değişikliği sağlık per-

soneline iletmeleri için uyarılmalıdır. 

(Kanıt II-B) 

2. KATETER SEÇİMİ

•  Kateter seçimi, kullanım amacı ve tahmini süresine göre yapılma-

lıdır. 

(Kanıt I-B)

•  Kateter  yerleştirirken  rutin  antibiyotik  profilaksisi  önerilmemek-

tedir. 

(Kanıt I-B)

•  Hastanın durumuna uygun takip ve tedavisi için gerekli en az lü-

menli SVK seçilmelidir.

(Kanıt I-B)

•  Çok lümenli takılmış ise TPN için bir lümen ayrılmalı ve sadece bu 

amaçla kullanılmalıdır.

(Kanıt I-B)

3. EL HİjYENİ VE ASEPTİK TEKNİKLER

Kateterle ilgili her tür manipülasyondan önce ve sonra el hijyeni sağ-

lanmalıdır. 

(Kanıt I-A)

Kateter takılması sırasında maksimum koruyucu önlemler alınmalı-

dır.

 (Kanıt I-A)

Kateter takılacak yerdeki tüylerin traş etmekten ziyade kesilmesi ter-

cih edilmelidir. 

(Kanıt I-A)

Hastalar,KİKDİ  riskini  azaltmak  için  her  gün  %2’lik  klorhekzidin  ile 

temizlenmelidir 

(Kanıt II-B). 

Kullanılan antiseptiklerin uygulanan bölgede kendiliğinden kuruma-

sının beklenmelidir. 

(Kanıt I-B)

4. KATETER GİRİŞ YERİ BAKIMI

•  Kateter alanları, steril gazlı bez veya yarı geçirgen malzemeyle ka-

patılmalıdır. 

(Kanıt I-A)

•  Kateter pansumanı sırasında uygun dezenfektanla cilt temizliği ya-

pılmalıdır.

(Kanıt I-A)

•  Yırtık, kirli malzemeler değiştirilmelidir. 

(Kanıt I-B)

•  SVK sistematik olarak günlük değerlendirilmeli ve hasta bakımın-

daki işlevi tamamlandığında hemen çıkarılmalıdır. 

(Kanıt I-A)

•  Aciliyet nedeniyle aseptik şartlarda takılamayan kateterler 48 sa-

atten daha fazla tutulmamalıdır. 

(Kanıt I-B)

---