YüZÜNCÜ yil üNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ

 
81
I
Minuaše 
I
Išpuinihiniše ini susi sidištuni   
d
Haldinili KÁ-li šidištuali      i-ni É.GAL 
šidištuni baduse : İşpuini oğlu Minua bu susi tapınağını yaptırdı  (İşpuini oğlu Minua) 
(sonra)Haldi kapısını yaptırdı    (İşpuini oğlu Minua) (daha sonra) bu büyük kaleyi 
yaptırdı. 
I
Rusaše 
I
 
d
Sardurihiniše ali LUGÁL 
KUR
Uelikuhi karubi ĺR aštubi KUR-nedini tamhubi   
LÚ
EN.NAM  edia terubi : Sarduri oğlu Rusa söyler Uelikuhi kenti kralını yendim 
(Sarduri oğlu Rusa söyler)- (onu) köle yaptım (ve) ülkesinden çıkarttım sürdüm (sonra) 
oraya bir vali tayin ettim. 
Nominal (isim) cümleler çok kullanılmaktadır: 
I
Minuai pili tini : (Onun) adı Minua Kanalı(dır).  
MI
Taririahinili tini : Taririahinili (onun) adı(dır). 
ANŠÉ.KUR.RA aršibini tini : (Onun) adı Arşibini(dir). 
d
Haldini kuruni 
d
Haldini 
GIŠ
šuri  kuruni  : Haldi güçlü(dür) Haldi’nin silahı(da) 
güçlüdür
30
.
                                                           
30
 Melikişvili 1971, 
 
73-77 

---

 
82
6. ÖRNEK URARTU YAZITLARI 
Yazıtlar içerisindeki, tamamen kırık veya okunuşu  şüpheli işaretler, köşeli 
parantez [ ] içine alınmıştır. 
Yazıt  1-a (resim : 23) : Hazin piri Kapısı : Kayaya oyulmuş dikdörtgen biçimli 
bir niş içindedir
1
.  
Transkripsiyon
I
Iš-pu-u-i-ni-še  
I d
Sar-du-ri-hi-ni-še  i-ni  
GIŠ
ul-ú-di-e  te-e-ru-ni 
GIŠ
za-a-ri-e  te-e-ru-ú-ni  e-ú-ri-i-e  te-ru-ni  i-ni  DUB-te
2
Yazıt  1-b  : Çeviri
Sarduri oğlu İşpuini bu bağı kurdu, (bu) meyve bahçesini kurdu, 
(ve) efendi’ye bu yazıtı yaptırdı
3
. 
Yazıt 2-a (resim 24) : Kanal yazıtı : Yazıt Edremit ilçe merkezindeki bir bahçede 
iri bir taş bloğo işlenmiştir
4
.  
Transkripsiyon 
d
Hal-di-ni-ni  uš-m[a-ši]-ni  
I
M [e]-n[u]-[a]-še  
[I]
İš-pu-u-i-ni-[-hi]-ni-še  
i-ni  [p]i-i-[l]i  a-[gu]-ni  
I
Me-nu-a-i  pi-i-li ti-i-ni  
d
Hal-di-ni-ni  al-su-i-ši-ni  
I
Me-nu-a-ni  LUGÁL DAN. [NU]  LUGÁL  al-su-i-ni  LUGÁL   
KUR
Bi-i-a-i-[n] a-e  a-lu-si  
URU
Tu-uš-pa-a-e  URU 
I
Me-nu-a-še  a-li-e   
                                                           
1
 Payne    1995,  16 
2
 Oktay Belli, Ali Dinçol, Hazine Piri Kapısı ve Aşağı Zivistan Taş Ocakları, ANAR,  
İstanbul, 1980, 178 
3
 Belli-Dinçol  “a.g.e.”, 178 ; Payne    1995,  16  
4
 Payne   1995,  43 
 
 

---

 
83
a-lu-še  i-ni  DUB-te  tú-li-i-e  a-lu-še  pi-tú-li-e  a-lu-še  a-i-ni-e-i  i-ni-li 
du-li-e  a-lu-še  u-li-še  ti-i-ú-li-e  i-e-še  i-ni  pi-i-li  a-gu-bi  [t]ú-ri-ni-ni  
d
Hal-di-še  
d
IM-še  
d
UTU-še  DINGIR
MEŠ
-še  ma-a-ni  
d
UTU-ni  pi-e-i-ni
5
 ...  
Yazıt 2-b : Çeviri 
  
Tanrı Haldi’nin kudretiyle, İşpuini oğlu Minua bu kanalı açtı (yaptı). Adı (:) 
Minua Kanalı(dır). Tanrı Haldi’nin büyüklüğüyle, Minua, güçlü kral, büyük kral, 
Biainili Ülkesinin Kralı (ve) Tuşpa Şehri’nin hükümdarı(dır). Minua der ki (:) Her kim 
bu yazıtı tahrip ederse, her kim suç işlerse, her kim bir başkasına bunları yaptırırsa, her 
kim değişik bir şey (yani) Ben bu kanalı açtım derse, Tanrı Haldi, Tanrı Teişeba, Tanrı 
Şivini (ve diğer)  tanrılar, onu güneşin ışığından yoksun etsinler
6
 ...  
Yazıt 3-a (resim 25) : Transkripsiyon: Karahan  bazalt steli : Van Müzesindedir. 
d
Hal-di-i-ni  uš-ma-a-ši-ni  
d
Hal-di-i-e  e-ú-ri-i-e  
I
Me-i-nu-ú-a-še   
I
Iš-pu-ú-i-ni-hi-ni-še  i-ni  pu-lu-si-e  ku-ú-gu-ú-ni  
I
Me-i-nu-ú-a-ni  
I
Iš-pu-ú-i-ni-e-hi  MAN  tar-a-i-e  MAN al-su-i-ni-e  MAN  
KUR
Bi-i-a-i-na-e   
a-lu-si  
URU
Tu-úš-pa-a  URU  
d
Hal-di-i-ni-ni  uš-ma-a-ši-i-ni  
d
Hal-di-i-e  e-ú-ri-i-e  [
I
Me]-i-nu-ú-a-še  [
I
Iš-pu]-ú-i-ni-hi-ni-še [           ]-xx
7
Yazıt 3-b
 
: Çeviri 
Tanrı Haldi’nin kudreti sayesinde, tanrı Haldi’ye, efendiye, İşpuini oğlu 
Minua bu steli adadı. Minua, kudretli kral, büyük kral, Biai Ülkesi’nin Kralı, 
                                                           
5
König 1955-57,  yazıt: 29 b ; Melikişvili  1960,  yz. 44 ;  
Melikişvili 
1971,  77 ; Harutyunyan  2001, yz. 60    
6
 König  1955-57,  66 ; Payne 
1995,  43  
Harutyunyan 2001, 
 
61 
7
 Ali M. Dinçol, Ersin Kavaklı, Van Bölgesi’nde bulunmuş yeni Urartu Yazıtları,  
ANAR VI, İstanbul, 1978, 23,24                                                                                                                                          
  

---

 
84
Tuşpa Şehri’nin efendisi(dir). Tanrı Haldi’nin sayesinde, Tanrı Haldi’ye  
efendiye, İşpuini oğlu Minua ..
8
. 
Yazıt 4-a : Eski Van şehrinde bir stelin üst parçası üzerindeydi
9
. 
Transkripsiyon 
d
Hal-di-i-e  e-ú-ri-i-e  
I
Me-nu-a-še  
I
Iš-pu-ú-i-ni-hi-ni-še   i-ni  
NA4
pu-lu-si   
ku-gu-ú-ni  ma-a-ni-ni  
d
Hal-di-ni  bi-e-di-ni  
I
Me-nu-a  
I
Iš-pu-ú-i-ni-e-hi-ni-e   
I
I-nu-uš-pu-ú-a- 
I
Me-nu-a-hi-ni-e  ul-gu-ú-še  pi-su-ú-še  al-su-i-še-e
10
 . 
Yazıt 4-b : Çeviri  
Egemen olan Tanrı Haldi’ye İşpuini oğlu Minua bu yazıtı diktirdi (?). Tanrı 
Haldi tarafından  İşpuini oğlu Minua (ve) Minua oğlu  İnuşpua’ya yaşam, sevinç ve 
büyüklük verilsin. Egemen olan Tanrı Haldi’ye İşpuini oğlu Minua bu yazıtı diktirdi
11
. 
Yazıt 5-a : Van Kalesi’nin doğu ucunun kuzey yamacındaki Analıkız kaya 
nişinin doğu duvarı üzerinde yer alan yazıt’ın bir bölümüdür
12
.  
Transkripsiyon
I
 
d
Sar
5
-du-ri-še  a-li-e  i-ku-ka-ni  šá-a-li-[e]  ši-iš-ti-ni  uš-ta-a-di   
KUR
E-ri-a-hi-ni-e-d[i]  
KUR
e-ba-ni  ha-ú-bi  URU
MEŠ 
 GIBĺL-bi   
har-har-šú-ú-[bi]  
KUR
e-ba-ni  a-tú-ú-bi  ‘ a-še  
Mĺ
lu-tú
MEŠ
  pa-ru-[bi]  
 
KUR
bi-a-na-i-di  É.GAL
MEŠ  
iš-ti-ni  ši-di-iš-tú-[bi]   
                                                           
8
Dinçol-Kavaklı    “a.g.e.”,  23,24 ; Payne    1995,  58 
9
 Payne  1995,  71 
10 
König 1955-57,  yz: 13 ; Melikişvili    1960,  yz: 93 ; Melikişvili    1971,  78                                 
11
 Melikişvili    1971,  78 ; Payne    1995,  71 
12 
Payne 1995,  98                                        
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
                    
 

---