1-mavzu. “O’zbekistonda demokratik jamiyat qurish nazariyasi va amaliyoti” fanlarining predmeti, obe’kti, maqsadi vazifalari

Xulosa o’rnida
shuni yana bir bor ta’kidlash joizki, yurtimizda mustaqillikning birinchi 
kunlaridan e’tiboran, uning izchil va shuning bilan bir qatorda o’ziga xos va mos 
demokratiyalashish bilan chambarchas bog’liq ekanligini, barcha sohalarda xalqning mutloq 
suvereniteti tamoyili qaror topishi, va nihoyat, ularning barchasi ijtimoiy jarayonlarda qaysi millat 
yoki konfessiyaga mansubligidan qat’iy nazar xalqning faol ishtirokini taqozo etishi xalqimiz va 
siyosiy rahbariyat tomonidan endilikda chuqur his etilmoqda. 
O’zbek davlatchiligining o’ziga xos milliy xususiyatlaridan biri bo’lgan, davlatchilik 
taraqqiyotining inqilobiy sakrashlarni chetlab, tadrijiy tarzda takomillashib borganligini Prezident 
I.A.Karimovning quyidagi fikrlari bilan asoslashimiz maqsadga muvofiqdir: «Sharqda demokratik 
jarayonlarning qadimdan shakllangan o’ziga xos va o’ziga mos xususiyatlari bor. Buni aslo 
nazardan qochirib bo’lmaydi. Ya’ni, sharqda demokratik jarayonlar uzviy ravishda va asta sekin 
taraqqiy topadi. Bu sohada inqilobiy o’zgarishlar yasashga urinishlar g’oyat noxush, hatto fojiali 
natijalarga olib keladi. Inqilobni G’arb olimlari ham «ijtimoiy taraqqiyotning iptidoiy va yovvoyi 
shakli» deb atashganlar. Tabiiyki, bunday yo’l bizga aslo to’g’ri kelmaydi»
6
degan fikrlarning 
naqadar asosli ekanligini ijtimoiy taraqqiyot ham ko’rsatib turibdi. 
Mustaqillikning dastlabki yillaridan yangi asosda tiklana boshlagan milliy davlatchiligimiz 
o’zining demokratik siyosiy maqomiga ega bo’lib, ijtimoiy taraqqiyotda tadrijiy rivojlanib kelgan 
milliy davlatchilikning qonuniy davomi sifatida namoyon bo’ldi. 
6
Каримов И.А. Ўзбекистоннинг сиёсий-ижтимоий ва иєтисодий истиєболининг асосий тамойиллари -Т.: 
Ўзбекистон. 1995. 10-11 бетлар. 

---

O’zbekistonning mustaqil taraqqiyot yo’li bo’lgan «O’zbek modeli» mamlakatimizning ijtimoiy 
taraqqiyot dasturi bo’lib, bu dastur ijtimoiy, iqtisodiy va siyosiy islohotlarning g’oyaviy-nazariy 
negizini tashkil etadi. Mazkur islohotlar mustaqillik yillarida bir nechta bosqichlarni bosib o’tadi. 
Jumladan, islohotlarning dastlabki bosqichida eski ma’muriy-buyruqbozlik tizimi tugatildi va 
milliy davlatchilikning siyosiy-huquqiy poydevori barpo etildi. Keyingi bosqichda ijtimoiy-
iqtisodiy islohotlarning huquqiy asosi yaratildi, iqtisodiyotning barqarorlashuviga erishildi. 
Islohotlarning navbatdagi bosqichida davlatimiz rahbari I.A.Karimovning «O’zbekiston XXI asrga 
intilmoqda» nomli dasturiy asarida belgilab berilgan olti ustuvor vazifalar oshirila boshlandi. Bu 
vazifalar quyidagilardan iborat:
Mamlakat siyosiy, iqtisodiy hayotini, davlat va jamiyat qurilishini yanada erkinlashtirish; 
Jamiyat ma’naviyatini yanada yuksaltirish; 
Jamiyatimiz kelajagini belgilab beruvchi kadrlar siyosati; 
Xalq turmush darajasining izchil va barqaror o’sishi, aholini yanada kuchli ijtimoiy himoya 
qilish; 
Iqtisodiyotdagi tarkibiy o’zgarishlarni ta’minlash; 
Jamiyatdagi barqarorlik, tinchlik, millatlar va fuqarolararo totuvlikni, sarhadlarimiz dahlsizligini, 
mamlakatimiz hududiy yaxlitligini ta’minlash;
7
Jamiyatning siyosiy hayotini erkinlashtirish avvalo, aholining siyosiy faolligini kuchaytirishni, 
hokimiyat vakolatlarini nodavlat va jamoat tashkilotlariga, fuqarolarni o’zini-o’zi boshqarish 
organlariga bosqichma-bosqich o’tkaza borishni taqozo etadi. 
Iqtisodiyot sohasini yanada erkinlashtirish vazifasi xo’jalik yurituvchi sub’ektlarning iqtisodiy 
erkinliklarini kengaytirish, mulkdorlarning mavqei va huquqlarini mustahkamlashni o’z ichiga 
qamrab oladi.
Jamiyat ma’naviyatini yanada yuksaltirish masalasida o’z haq- huquqlarini taniydigan, mustaqil 
fikrlay oladigan, iymon-irodasi, e’tiqodi mustahkam, shaxsiy manfaatlarini mamlakat va xalq 
manfaatlari bilan uyg’unlashtiradigan, erkin, har jihatdan barkamol insonlarni tarbiyalash muhim 
ahamiyat kasb etmoqda.
Huquqiy, demokratik davlat, erkin fuqarolik jamiyati barpo etish kadrlar tayyorlash Milliy 
dasturini amalga oshirishni, mamlakatimizning kelajagini ta’minlovchi etuk mutaxassislar 
etishtirishni taqozo etadi. 
Aholini yanada kuchli ijtimoiy himoya qilish, mamlakatimizda amalga oshirilayotgan ijtimoiy-
iqtisodiy islohotlarning barcha bosqichlariga, «O’zbek modeli»ning mazmuni va mohiyatiga mos 
bo’lgan muhim bir mezon bo’lib kelmoqda. 
Iqtisodiyotdagi tarkibiy o’zgarishlarni ta’minlash iqtisodiy islohotlarning mazkur bosqichiga 
xos bo’lib, bunda bozor infratuzilmasini rivojlantirish, eksportga moslashgan va import o’rnini 
bosuvchi mahsulotlar ishlab chiqarish quvvatlarini oshirish, moliya va bank tizimi faoliyatini 
takomillashtirish muhim ahamiyat kasb etadi.
Jamiyatdagi barqarorlik, tinchlik, millatlar va fuqarolararo totuvlikni, mamlakatimiz hududiy 
yaxlitligini ta’minlash mazkur bosqichdagi dolzarb vazifalardan biri sanaladi. Bu vazifa jahondagi 
globallashuv sharoitida, turli mintaqalardagi vaziyatning keskinlashuvi O’zbekistonning suveriniteti 
va barqaror taraqqiyotiga xavf solishi mumkin bo’lgan tahdidlarga munosib javob qaytaradigan 
xavfsizlik tizimlarini yaratishni taqozo etadi. Mazkur bosqichda bunday tizim yaratildi. 
O’zbekistonning o’ziga xos va o’ziga mos yo’li bo’lgan «O’zbek modeli» mamlakat 
taraqqiyotining har bir bosqichida, ijtimoiy, iqtisodiy va siyosiy islohotlarning xususiyatlaridan 
kelib chiqib, ijodiy rivojlantirilmoqda. 
Umuman, «O’zbek modeli» O’zbekistonning o’ziga xos bo’lgan taraqqiyot yo’li bo’lib, bu yo’l 
mamlakatimizning tarixiy – milliy xususiyatlarini, geografik va demografik shart-sharoitlarni 
hisobga olgan, respublikaning bosh, strategik maqsadi sari yo’naltirilgan, islohotlarning har bir 
bosqichida ijodiy rivojlanib boruvchi dasturi-amaldir. 
 
7
Каримов И.А. Ўзбекистон XXI асрга интилмоєда. -Т.: Ўзбекистон. 1999. 15-19 бетлар. 

---