221
Sentyabr gəldi, dərslər başladı. Bir səhər qəzetləri gözdən
keçirəndə gözümə bir felyeton dəydi. Ora-burasına baxdım,
gördüm adlar tanışdır. Söhbət mənim bildirki qonaqlarımdan –
avtomobil alverçiləri Teyyub Cahangirovdan və Sadıq
Məhərrəmovdan gedirdi. Min cür fırıldaq işlətmiş bu qoşa
haramzada indi məhkəmə salonunda da cüt oturmuşdular.
Felyeton çox duzlu yazılmışdı. Yaman da geniş yayılmışdı.
Küçədə, bayırda hamı ondan danışırdı.
İnstitutda
müəllimlərdən biri məndən soruşdu:
–Oxumusan?
–Hə.
–Amma yaman yazıblar. Çox tutarlıdır. Bilirsən də, hərifin
oğlu bizim institutda oxuyur.
–Kimin oğlu?
–Əşi, Cahangirovun da. Odey, bax, həmin o gədədir.
Uzunsaç.
Mən o göstərən səmtə baxdım və gözlərimə inanmadım. Bu
həmin bildir kəsdiyim oğlan idi.
–Necə oxuyur? – deyə soruşdum.
–Necə oxuyacaq? Avaranın biridir! Dərsə-zadada gəlmir.
Bilmirəm heç bura necə düşüb.
Birdən elə bil məni ildırım vurdu. Yadıma düşdü ki, Murtuz
deyirdi təzə maşını var. O, maşını institutun həyətində
saxlayırdı. Mən həyətə qaçdım.
Bəlkə də məni təqsirləndirəcəksiniz, bəlkə deyəcəksiniz ki,
Zəki maymaqdır, sadəlövhdür, adamları tanıya bilmir, həmişə
gec tərpənir. Amma hər halda mən həyətdəki yaşıl "Moskviç"in
44-44, dörd çahar nömrəsini görən kimi birbaş Əsədin yanına
getdim.
1960
222
DAĞ DAĞA RAST GƏLMƏZ...
Qadın bərbərxanası yaman tünlük idi. Necə deyərlər, tükü–
tükdən seçmək olmurdu. Şıdırğı iş gedirdi, saçlarını vurduran
kim, saçlarını burduran kim, saçlarını yuduran kim. Başlarını
boyadanlar bir yanda, manikür edənlər bir yanda, pedikür
edənlər bir yanda... Bir tərəfdən də ki, növbə gözləyənlər...
Bərbər qızlar əldən qıvraq idilər. Qayçılarla, daraqlarla,
cürbəcür alətlərlə, elektrik qızdırıcı cihazlarla elə zirək, elə
ustalıqla işləyirdilər, deyəsən mürəkkəb bir kosmik maşını
idarə edirdilər. Kürsülərdə əyləşmiş qadınların başlarındakı
əcaib qurğular – fenlər də əfsanəvi kosmik elçilərin
skafandrlarını andırırdı. Üstəlik bu "skafandrlar"dan təyyarə
uğultusuna oxşayan səslər gəlirdi.
İki yanaşı kürsüdə iki gənc qadın oturmuşdu. Onların da
başlarında hündür "skafandrlar" vardı. Qadınlar bir-birlərini
görmürdülər, çünki başlarını yana çevirə bilmirdilər. Dümdüz
qabağa, qənşərlərindəki güzgülərə baxırdılar.
Bərbər qızlar hey ora-bura şütüyürdülər. Nəhayət bütün bu
dəsgah sona çatdı. Eyni vaxtda bərbər qızlar hər iki qonşu
qadının başlarını qurğulardan azad etdilər, saçlarını ətirlədilər,
tellərinə son dəfə sığal verdilər.
Qadınlar eyni bir vaxtda kürsülərdən qalxdılar, bərbərlərlə
vidalaşdılar, yenə də bir-birlərini görmədən ikisi də asqılığa
tərəf addımladılar.
Soldakı qadın asqılığa daha tez çatdı. Paltosunu aldı,
geyinmək istəyəndə qoluyla o biri qadına toxundu və dərhal da
nəzakətlə:
– Bağışlayın – dedi.
O biri qadın eyni nəzakətlə:
–Eybi yoxdur – dedi və öz şlyapasını başına qoydu.
Bu səsi eşidərkən paltolu qadın bir an ayaq saxladı, dönüb
223
diqqətlə şlyapalı qadına baxdı. Şlyapa sifətinin yarısını
gizlətmişdi, gözləri görünmürdü, ancaq paltolu xanım
ərinmədi, əyilib aşağıdan qarşısındakı qadının düz gözlərinin
içinə baxdı və sevinclə:
– Bıy, bıy, başıma xeyir, Validə, sənsən? – deyə çığırdı.
Elə çığırdı ki, bütün salondakılar çevrilib onlara baxdılar.
Validə bir an quruyub qaldı, sonra ani bir şaşqınlıqdan sonra
eyni çılğınlıqla qışqırdı:
–Az, az, az Xalidə? Ay qız, Xalidə, sənsən?
Validə və Xalidə bir-birlərini qucaqladılar, mehriban
görüşüb öpüşdülər.
Xalidə:
–Ay qız, nə yaman dəyişmisən – dedi. – Küçədə görsəydim
dünyasında tanımazdım. İndi də səsindən tanıdım.
Validə:
–Amma sən heç dəyişməmisən. Elə həmin Xalidəsən ki,
varsan. Elə bil universitetdən dünən çıxıb ayrılmışıq.
–Eh, ay qız, nə danışırsan? Zarafat deyil e, üç il keçib.
–Üç ildən də artıq. Deyim sənə də... deməli indi oktyabrdır,
həmi? Düz üç il, beş ay.
–Gör vaxt nə tez keçir e... Ay Validə, vallah, elə bil dünən
idi. Yadında, ingilis dili müəlliməsi, yadında? Ay həv yu Ha,
ha, ha...
– Hau du, yu du... ha, ha, ha...
Validə Xalidənin qoluna girdi. Rəfiqələr bərbərxanadan
çıxdılar, şirin söhbət edə-edə küçəylə addımladılar.
Validə:
–Ay Xalidə, amma belə rəfiqəlik olmaz, belə dostluq olmaz
ha... – dedi, – heç itirib axtarmırsan. Axı necə olsa beş il bir
partanın dalında oturmuşuq.
–Day demə... Amma mən axı burda deyildim, iki il idi
ərimlə xaricdə idik.
–Yoldaşın nəçidir ki?
–Həkimdir. Sən tanımazsan yəqin.
224
–Oğuldan-uşaqdan nəyiniz var?
–Bir oğlumuz var, bir qızımız... Bəs sən neçə Validə?
–Mənim yoldaşım da mühəndisdir. Bir qızımız var...
Yoldaşım yaman oğlan istəyir, amma elə bir uşaqla da çətindir
e...
–Day demə, Validə. İkisi lap müsibətdir. Yenə şükür,
mənim işim... e... necə deyim sənə, müdir bir yaxşı adamdır,
icazə verib ki... belə də... deyir vacib deyil ki, bütün günü
mıxlanıb oturasınız iş yerində...
–O cəhətdən, şükür bizdə də yaxşıdır. Çünki, a Xalidə, bu
tədqiqat işidir, bunun kitabxanaya getməyi var, arxivə getməyi
var. İşə də dəyirik, əlbəttə, amma daha…
Xalidə gülümsündü:
–Arxivdir də... öz aramızdır – deyə pıçıltıya keçdi və
saçlarını göstərərək əlavə etdi: – guya mən indi arxivdəyəm.
Validə də gülümsündü:
–Mən də... kitabxanada... – dedi və xəbər aldı: İş yerin evinə
yaxındır?
–İki addımlıqda.
–Bəxtəvər. Mən metroyla bir stansiya gedirəm. Bir stansiya
evimizin böyründədir, biri də lap idarəmizin altında... Ərin
yaxşı qazanır?
–Niyə, sağlığına, heç nədən korluq çəkmirik.
–Neçə otağınız var?
–Üç. Bəs sizin?
–Bizimki də üç Maşın?
–"Jiquli".
–"Moskviç".
–Görünür, maşallah, sizin də dolanacağınız pis deyil.
–Bola-bol çatır. Ərim də deyir mənə ki, axı sənin maaşın
bizim nəyimizə lazımdır, çıx işdən, otur evdə. Deyirəm, xeyir,
heç elə söhbət yoxdur. İstəyirsən tanış-biliş məni
domoxozyayka saysın. Bağışlayacaqsan. Mən elmi işçiyəm.
–Day denən sənin ərin də mənim ərimin tayıdır ki, ay
Dostları ilə paylaş: |