A n a r əsərlər I hekayələr, povestlər
Yüklə 2,48 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 4 aprel, 1962 257 GECƏNİN SƏHƏRİ
256 Tahir:
–Düyməsini bas, – dedi. Eldar tərs-tərs ona baxdı. Rəna radiocihazın düyməsini basdı. "Qaragilə" mahnısının son pərdələri mənzilə yayıldı. Rənanın gözləri sevinclə parladı:– Yaxşı burda niyə dayanmışıq. İçəri gəlin. Otağa keçdilər.
İnsan həyatının müxtəlif məqsədləri ola bilər, Azadlıq, istiqlaliyyət, ədalət – bütün bunlar şübhəsiz çox yüksək qayələrdir. Lakin insanların bir çoxu belə ulu məqsədlərlə yaşamır. Çox sadə, kiçik, adi məqsədlərlə yaşayanlar da var. Amma hər halda böyük, ya kiçik – məqsəd olmalıdır. Məqsədsiz, qayəsiz yaşamaq mümkün deyil. Kazım intihar etmədi, yaşadı. Çünki indi onun da həyatında məqsəd vardı. Bəlkə bu çox da yüksək məqsəd deyil. Amma hər halda bu yaşamaqçün bir səbəb idi. İndi Kazım işləmək, gecə-gündüz tər töküb işləmək, bir qədər pul yığmaq və bu pula bir radiocihaz almaq məqsədiylə yaşayırdı.
257 GECƏNİN SƏHƏRİ
37-ci il gecəsi. Bakının sakit küçələrindən biri. Küçənin ağzında iki böyük ev qarşı-qarşıya durub – ütü kimi ağır iki ev. Evlərdən o tərəfə balaca bir bağ var. Torpaq suyu hopduran kimi küçə də gündüz səslərini – danışıq, addım, təkər səslərini elə bil canına çəkib udub. Bağ boşalıb, gülüşsüzləşib: skamyanın zolaqları yazı – ləkəsiz mil-mil dəftər vərəqlərinə oxşayır. Tək bircə skamyada – üstünə qırıq qanad kimi ağac budağı sallanmış skamyada – iki nəfər bir-birinə qısılıb; oğlan qızın saçını sığallayır, Bağ, küçə, evlər qaranlığa qərq olub. Yalnız sağ əldəki dördmərtəbənin bir pəncərəsindən gecəyə zəif işıq süzülür. Hamı yatıb. Amma hamı səksəkəli yatıb. Gecə təxminən saat iki radələrində küçənin səssizliyi xırçıltıyla iki bölündü – dördmərtəbəli binanın qabağında maşın dayandı. Yeyin gələn və qəfil dayanan maşından paslı tormoz səsi ev sakinlərinin yuxularını sanki bıçaqla kəsib atdı. Heç kəs yatağından durmadı. Heç kəs eyvana çıxmadı. Heç kəs pəncərəyə yanaşmadı. Çarpayılarında uzanmış adamlar qulaqlarını bir nöqtəyə zillədilər. Dördmərtəbəli evin birinci mərtəbəsində bir nömrəli mənzildə sinli ər-arvad yaşayırdı. Bəşir kişi domkom idi. Arvadının adı Züleyxa idi. Züleyxa yuxuda kəndlərini görürdü. Komalarının bacasından ağappaq tüstü qalxırdı. Kimsə bərkdən çığırdı: ay qız Züleyxa, apar bu qab-qacağı pak elə, gətir, harda qaldın, ay qız? Züleyxa yaxınlaşıb çağıranı tanıdı – anası idi.
258 Domkom Bəşir yuxuda çay içirdi. Pürrəng çay armudu stəkanda ləzzətlə buğlanırdı. Maşın dayanışı ikisini də birdən oyatdı. Dinləməyə başladılar: maşının qapıları açıldı. Züleyxa pıçıltıyla: –Allah, sən özün xətadan saxla, – dedi. İndicə gördüyü yuxunu yada salmaq və yozmaq istədi: Su – aydınlıqdı, anası... Maşının qapısı çırpıldı. Züleyxa: –Allah, sən özün xətadan saxla, – dedi. Addım səsləri eşidildi. Addım səslərinə görə Bəşir gələnlərin neçə iəfər olduğunu təyin etməyə çalışırdı: üç, ya dörd.
Binanın giriş qapısı açıldı. Addımlar lap yaxında eşidilirdi – Bəşirgilin qapısının ağzında. "Görəsən bu gecə kim getdi?" – Bəşir bu barədə düşünürdü. Addım səsləri onların qapısından ötdü. Bəşirin qapısıyla üzbəüz iki nömrəli mənzildə qoca dul bir arvad – Zəhra qarı yaşayırdı. Onun iki otağı vardı. Kişisi rəhmətə gedəndən bəri otaqlarının birini kirayə vermişdi. Zəhra xalanın qulağı bir az ağır eşidirdi, özü də bərk yatırdı. Qulağının dibində top da atsaydılar oyanmazdı. İndi də oyanmadı. Kirayənişini Səkinə adlı makinaçı idi. Səkinə otuz iki yaşlı, mülayim xasiyyətli, sifəti çirkin, başıaşağı bir qız idi. Maşın qapıda dayanan kimi o dərhal oyandı. Nigarançılıqla dinləməyə başladı. Addım səsləri onların mənzilinə yanaşdığı müddətdə Səkinənin başından əlli iki min fikir keçdi. Fikirlər onun beynində civə kimi xırda-xırda bölünüb dığırlanır, yenə qayıdıb toplanır, yenə parçalanır, yenə birləşirdi... Yaxşı, bircə hərfin üstündə ola bilməz, Əhmədovdan başqa heç kəs bilmir, Əhmədov heç belə şey edər? Yox-yox, düzdü söz mühüm sözdü, gərək elə-belə sözdə çaşaydım, andıra qalmış "z" hərfi
259 gərək elə "p" hərfinin yanında olaydı. Yox, inanmıram, Əhmədov elə şey etməz. Amma adamdı bilmək olmaz, bəlkə öz canının qorxusundan... yox, qorxaq adam deyil, yaxşı, axı kabinetdə ikimiz idik. Kim bilə bilərdi, bəlkə məndən ürküb. Mən də gərək elə–belə sözdə səhv eləyəydim, yəni kimin ağlına gələ bilərdi ki bir hərflə belə məna dəyişər indi necə isbat eləyəsən ki qəsdən yox, təsadüfən belə çıxıb, axı niyə qəsdən eləyim. Balaca adamam kimlə nə işim var, yüz varaq şey yazıram bir hərf, əşi yox Əhmədov kişi adamdır məni tez- tez danlasa da elə namərdlik eləməz, yox, yox, ola bilməz inanmıram, amma nə deyəsən yox axı... Səkinə başının altından özü tikdiyi naxışlı dəsmalını çıxarıb alnından soyuq təri sildi, addım səsləri pilləkənlərdən eşidilirdi. İkinci mərtəbədə üç nömrəli mənzil Surxayın mənzili idi. Surxay subay bir memar idi. Küçəyə süzülən işıq onun pəncərəsindən süzülürdü. Surxay işləyirdi. O, yeni məktəb binası layihəsini qurtarıb sabah təhvil verməli idi. Odur ki, bütün gecəni işləyirdi. Surxayın başı layihəyə elə qarışmışdı ki, heç nədən xəbəri yoxdu. O nə qapılarında dayanan maşının tormoz xırçıltısını, nə də addım səslərini eşitmişdi. İndi addımlar lap onun qapısının ağzında səslənəndə də eşitmədi, addım səsləri ötüb keçdi. Dörd nömrəli mənzilə tərəf yönəldi. Dörd nömrəli mənzildə yaşayan Qurban kişi köhnə firqəçi idi.
Son üç ay ərzində hər gecə Qurban kişi çarpayının yanına iki dəst təmiz alt paltarı, diş tozu, dişsilən və üç parça sabun qoyurdu – hələ lap cavanlıqdan dostları ona vasvası deyirdilər. Maşın dayanan kimi Qurban kişi gözlərini açdı. O hələ yuxulamamışdı. Axır vaxtlar pis yatırdı. Amma sakit və toxtaq idi. Addım səsləri pillə-pillə qalxanda Qurban kişi: deməli, 37-ci il aprelin 14-ü, – deyə düşündü. İnsan ömrünün bir neçə ən vacib günü olur – yaddaşında həkk olunan günlər, doğulduğu gün, ilk sevgi günü, ata-analıq
Yüklə 2,48 Mb. Dostları ilə paylaş:
|