A n a r əsərlər I hekayələr, povestlər
Yüklə 3,36 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 26 may, 1960
46 Mütləq qayıdırlar. Yazıçı allahların ən rəhimdilidir. O yaratdıqlarını öldürdükdə belə onlara əbədi bir həyat bəxş edir. Bəlkə də bu eqoizmdən doğur. Biz özümüz qəhrəmanlarımızın varlığında əbədiyyətə qovuşmaq istəyirik. Əbədiyyətə və insanlığa. Qayaların arasından qələmlə ovub yol açaraq Fərdimizi, "Mən"imizi, Kədərimizi İnsanlığın böyük dənizinə qatmaq istəyirik. Vaxt bizi məğlub edir. Biz vaxta qalib gəlirik. Vaxt müəyyən bir vaxtdan sonra bizi torpağa qatıb vətənimizin ərazisini bir adam cismi qədər böyüdəcəkdir. Əməlimiz, işimiz, yaradıcılığımız necə əhəmiyyətsiz olsa da hər halda bir sözdür, bir qəlbin döyüntüsüdür, təkraredilməz bir səs, bir nəfəs, bir qorxudur. Axı iki eyni adam yoxdur, deməli iki eyni yaradıcılıq, iş, əməl də yoxdur. Hər kəs öz sözünü, öz fikrini deməli, öz səsini qoruyub getməlidir. Səslərimiz havada əriyib gedəcək. Yazıçı xoşbəxtdir; Onun səsi kağıza yapışır. Vaxt bizə neyləyəcək? Vaxta qalib gəlmək üçün nə isə bir iş görməlisən. Bu gün sonsuz ölən bir adam yüz ildən sonra bəşəriyyətin yüz nəfər az olmasının günahkarıdır. Heç bir iş qoyub getməmiş adam insanlığı bir addım geri çəkir. Yazıçı yazmalıdır. İnsanlığı düşünməyib öz fərdini təsdiq edən, "mən"ini ifadə edən, daxilini təsvir edən yazıçı insanlara ən böyük xidmət göstərir. Özü haqqında kəşf etdiyin hər şey insanşünaslıq elminin bir cümləsidir. Nə isə… Hekayə yazırıq. Hekayələr yazırıq. Qüssələnəndə, sevinəndə. Yay. Qış. Payız. Yaz. Gecədir, yağış yağır. Pəncərəmdən boylanan ağac hərdən bir dərindən ah çəkib köksünü ötürür. 22 yaşım var. "Gündə bir kərpic düşür, ömrümün sarayından…" Radio məhzun melodilər verir. Həmişə elə bilirdim ki, 21 yaşında öləcəm. 22 yaş tamam oldu. 23-ün içindəyəm. Yaşamaq yaxşıdır. Çox gözəldir. Xatirələrin solğun kədəriylə, ümidlərin aldadıcı sevinciylə yaşamaq, gözləmək, downloaded from KitabYurdu.org 47 gözləmək, gözləmək. Bir də yazmaq. Gecədir. Yağış yağır. Füzuli deyib: Ey Füzuli şami-qəm əncaminə yoxdur ümid Bir təsəllidir sənə ol söz ki, derlər var sübh! Yəqin ki, bir bu "derlər" sözü mənim bütün yaradıcılığıma dəyər. "Derlər". Elədir, ustad, "derlər". Gecədir. Yağış yağır. Hekayə yazırıq. Hekayələr yazırıq. Hekayə yazıram. Hekayələr yazıram. Gecədir. Yağışlı gecə… Bu hekayələri oxuyun.
downloaded from KitabYurdu.org 48
İKİ DƏNİZ
Bir dəfə mən qayalara gəzməyə çıxmışdım. Mən əzilib parçalanmış, eybəcər və qorxunc hala düşmüş qayalara baxaraq, onları bu şəkilə gətirən qüvvənin sirri haqqında düşünürdüm; gör dənizdə nə böyük qüvvə var ki, belə sərt daşları bu kökə sala bilmişdir. Bu qayalar Dənizin sahilə yolunu kəsmişdilər, ona görə də Dəniz bu qayaları əzişdirirdi. O, qayaları gah çeynəyir, gah da zalımcasına sillələyirdi. Dəniz bu qayaları aram, istirahət bilmədən təmkinlə və qüvvətlə döyürdü. O, döyürdü, çünki döyə bilmirdi, onun döyməyə haqqı vardı: o, azad idi və öz azadlığına mane ola biləcək hər şeyi döyməyə, əzməyə, parçalamağa hazır idi. Dəniz ta məhv edənəcən döyür, yox edənəcən əzir, dağıdanacan parçalayırdı. Mən fikirli–fikirli qayaları gəzirdim. Birdən mən başqa bir dəniz gördüm. Bu dəniz böyük dənizin bir hissəsi idi. Amma bu dəniz azad deyildi. Bu dəniz hər tərəfdən qayalarla əhatə olunmuşdu. Orada, azad dənizdə dəli fırtınalar qopurdu. Bura isə sakitlik idi. Qayalar kiçik dənizi tufanlarından gizlədirdilər. Orada dalğalar bir-birinə sarmaşıb qayaların üstünə dağ boyda gəlirdilər. Burada dalğalar parça-parça, qırış-qırış… Əzgin,
yoğrulmuş, çeynənmiş…. Orada külək dənizi qamçılayıb yerindən oynadırdı. Burada külək dənizi yuxa təkin oxloylayır, paltar təkin ütüləyirdi. Orada dəniz cilovsuz at kimi idi. Burda dalğalar örüşdən qayıdan qoyunlar kimi yavaş-yavaş, downloaded from KitabYurdu.org
49 yorğun-yorğun, tənbəl-tənbəl gəlirdilər. Orada Dənizin qıvrıcıq saçlarını oynadan külək, burda xəbis bir hiyləgərlikqlə onun başını sığallayırdı. Bəlkə də onun başını mütiliyi üçün sığallayırdı. Orada dəniz gur tüklü, burada daz keçəl idi. Orada dəniz dəli bir ehtirasla qışqırırdı. Bura sükuta qərq olmuşdu. Orada dəniz qayaları cinnətməkçün onlara ləpə-dilini göstərirdi. Burada dənizin heç dili çıxmırdı, dili elə bil qarnına girmişdi, elə bil dili yoxdu. Deyirlər ki, çox əvvəllər bu qayalar yox imiş. Kiçik dəniz böyük azad dənizin bir hissəciyimiş. O da fırtınaların səsinə səs verərmiş. Lakin bir gün dəhşətli zəlzələ oldu. Qayalar tökülüb yığılaraq kiçik dənizin yolunu qaladılar; kiçik dəniz öz qismətiylə razılaşdı. O, susurdu. Uzun illərdən bəri susurdu. Çoxdan susurdu. Bu sükutda nə isə qorxunc bir şey var idi. Bu sükut deyir ki, günlərin bir günündə… Bəli, ay keçər, il dolanar, bir gün gələr və bu gün nə isə olar. Zəlzələmi, tufanmı, ya da bəlkə vulkan püskürtüsümü? Bəlkə də heç bizim ağlımıza gətirmədiyimiz, təsəvvür etmədiyimiz bir şey. Kim bilir? Ancaq hər halda bir gün, günlərin bir günündə nə isə bir şey olacaq və o gün kiçik dəniz üsyan edəcək, böyük dənizlə birləşəcəkdir. Bəli, birləşəcəkdir! Mütləq birləşəcəkdir!
downloaded from KitabYurdu.org Yüklə 3,36 Mb. Dostları ilə paylaş:
|