Az Book Library qizilgüLÜn adi
Yüklə 2,97 Mb. Pdf görüntüsü
|
92 əllinci baharlarını yaşadıqdan sonra oxumaq və yazmaq üçün öldüyünü hesab etmək olar. Daha uzun illər boyunca zəkaları ilə dünyanı işıqlandıra biləcək insanlar üçün nə böyük cəza!.. Belə ecazkar cihaz kəşf edildiyi üçün Tanrıya şükr etməliyik. Elmin bir məqsədinin də insan ömrünü uzatmaq olduğunu söyləyən Rocer Bekonun, böyük ehtiramlar göstərdiyi bu şəxsin fikirləri özünü doğruldur - deyə Vilhelm əlavə etdi. Rahiblər Vilhelmi maraqla dinləyir, amma sual verməkdən çəkinirdilər. Lakin aydın idi ki, hətta burada, ömrünü yazıb-oxumağa həsr etmiş insanların arasında da, bu gözəl ixtira haqqında heç nə bilmirdilər. Bilikləri ilə dünyaya səs salmış insanları heyrətləndirən bir adamın müridi olmağımla fəxr etdim. Vilhelm öz cihazını bumunun üstünə qoyub, əlyazmaların siyahısı yazılmış kitaba doğru əyildi. Mən də baxdım, kitabxanada olan həm adını eşitmədiyimiz kitabların, həm də məşhur kitabların adlarına rast gəldik.
“Herefoıdlu Rocerin “Süleymanın ulduzu haqqında”, “İbrani dilində danışmaq və anlamaq sənəti haqqında”, “Metalların xassələri haqqında” əsərləri, əl-Xarəzminin 71 “Cəbr”i, Silviya İtalikin Robert Anhel tərəfindən latıncaya çevrilmiş “Pun müharibələri”, Raban Mavrın “Frankların əməlləri”, “Müqəddəs xaça mədhiyyəlor”i, “İordanlı Klavdi Flavinin A-dan Z-yə kitablarda yerləşdirilmiş, bəşər və dünyanın yaşı haqqındakı əsərləri”, - ustadım oxudu. - Gözəl əsərlərdir. Amma onlann yerləşmə qaydası necədir? - dedi və mənim bilmədiyim, amma şübhəsiz ki, Malaxiaya tanış olan parçaları əzbərdən oxudu: “Kitabxanaçı bütün kitabların mövzulara və müəlliflərə görə hazırlanmış bir kataloquna sahib olmalıdır və hər bir əsərə öz yaddaşının damğasını vurmalıdır”. Yoxsa onların rəflərdəki yerini necə tapmaq olar?” Malaxia barmağı ilə hər bir kitab adının yanında yer alan rəqəmləri göstərdi: “III, IV səviyyə, yunanların birinci V-i; II, 71 Əl-Xarəzmi Mühəmməd bin Musa (787-850) - XII əsrdə latıncaya tərcümə edilmiş, hesab və cəbrin əsaslarına aid traktatların müəllifi 93 V səviyyə, ingilislərin üçüncü VII-si” və beləcə davam edirdi. İlk rəqəmin kitabların rəfdəki, yaxud səviyyədəki yerini, ikinci rəqəmin rəfi, üçüncü rəqəmin dolabı göstərdiyini, sözlərlə isə kitabxananın otaqlarının, yaxud dəhlizlərinin işarələndiyini anladım. Bu gizli işarələr haqqında daha ətraflı öyrənməyi qərara aldım. Malaxia ciddi-ciddi mənə baxdı: “Siz ya eşitməmisiniz, ya da unutmuşunuz ki, kitabxanaya yalnız kitabxanaçının girməsinə izn verilib. Bu rəqəmlərdən yalnız kitabxanaçının baş çıxarması kifayətdir və hətta zəruridir”. “Bu siyahıda kitablar hansı qaydaya uyğun olaraq qeyd edilmişdir? - Vilhelm soruşdu. - Məncə, mövzulara görə deyil. Müəllif adlarının baş hərflərinin əlifba sırası ilə düzülməsindən söhbət gedə bilməz, çünki bu, yenicə qəbul edilib və mənə mə-lumdur ki, kitabxanalarda yaxın zamanlarda tətbiq edilib. Amma o dövrlərdə, demək olar ki, bundan istifadə edilmirdi”. “Kitabxanamızın tarixi çox qədim dövrlərə gedib çıxır, - Malaxia cavab verdi. - 0 zamandan bəri kitablarımız alınma, yaxud bəxşiş yolu ilə monastırımızın divarları arasına giriş sırasına görə qeyd edilir”.
“Bu yolla tapmaq çox çətindir”, - Vilhelm dedi. “Axtaran kitabxanaçıdır, o isə hər bir kitabın nə zaman daxil olduğunu əzbərdən bilir. Başqa rahiblər onun yaddaşına güvənə bilərlər”. 0, sanki özü haqqında deyil, başqa birinin haqqında danışırdı. Amma anladım ki, ona qədər bilikləri bir-birinə ötürərək onlarla başqa rahibin yerinə yetirdiyi, indi isə bəlkə də layiq olmadan özünün icra etdiyi bir vəzifədən danışır. “Anladım, - Vilhelm dedi. - Deməli, əgər mən hansı bir kitabısa, məsələn, Süleymanın beş ulduzu haqqındakı bir əsəri oxumaq istəyirəmsə, siz mənə kitabın adını göstərirsiniz - indicə siyahıda gördüyümüz adların içindən, - sonra isə rəqəmlərə baxıb, kitabı saxlandığı yerdən gətirirsiniz”. “Bəli, amma o halda ki, sizə doğrudan da, Süleymanın ulduzu haqqında oxumaq lazımdırsa, - Malaxia cavab verdi. - Belə kitabları vermək üçün mütləq baş rahibdən icazə almalıyam”.
352 94 “Mənə molumdur ki, ən yaxşı gənc miniatürçülərdən biri, - Vilhelm dedi, - bu yaxınlarda həlak olmuşdur. Baş rahib onu çox təriflədi. Onun işlərinə baxmaq olarmı?” “Otrantolu Adelmo, - Malaxia Vilhelmə tərs-tərs baxaraq, könülsüzcə cavab verdi, - gənc olduğu üçün yalnız haşiyə rəsmlərini çəkməyə icazə almışdı. Canlı təxəyyülə malik olduğundan, adi obrazlardan çox asanlıqla qəribə və görünməmiş obrazlar, məsələn, at başlı insan yarada bilirdi. Onun kitabları yerindədir. Masasına heç kim toxunmamışdır”. Adelmonun iş masasına yaxınlaşdıq, onun rəsmləri ilə bəzədilmiş Məzamir vərəqləri masanın üstündəydi. Quzu dərisindən olan incə vərəqlər - ecazkar, şahanə perqamentdir. Tamamlanmamış sonuncu perqament hələ də masaya bərkidilmiş vəziyyətdə idi. Süngər daşı ilə cilalanmış, təbaşirlə yumşaldılmış, dəzgahda düzəldilmiş perqamentin kənarlarında, rəssamın əlinə istiqamət verən kiçik deşiklər açılmışdı. Rəssam mətn yazılmış vərəqin yarısında rəsmlərin cizgisini çəkmişdi. Başqa, hazır vərəqlərə baxanda, Vilhelmlə mən heyrətdən ah çəkdik. Məzamirin səhifələrində duyğularımızın alışdığı dünyanın tam tərsi təsvir edilmişdi. Həqiqətin dilə gətirilməsi üçün edilən söhbətin düz yanında, bu Həqiqətlə in aenigmate 72 işarələrlə möhkəm bağlı olan, köpəklərin dovşanlardan qaçdığı, maralların aslanları ovladığı kəlləmayallaq bir dünya haqqında, yalanlarla dolu başqa bir hekayə danışılırdı. Quş ayaqlı başlar, bellərində insan əlləri olan heyvanlar, içindən çıxan ayaqlarla pırpızlaşmış başlar, zebrə oxşayan əjdahalar, minlərcə kor düyünlə bir-birinə dolanmış ilanvari boyunlan olan varlıqlar, maral buynuzlu meymunlar, zərqanadlı su pəriləri, bellərindən donqar kimi başqa adamların çıxdığı əlsiz insanlar və dişli ağızları qarınlarında olan məxluqlar və at başlı insanlar və insan ayaqlı atlar və quş qanadlı balıqlar və balıq quyruqlu quşlar və ikibaşlı birbədənli əcaib varlıqlar və birbaşlı, ikibədənlilər; xoruz quyruqlu, kəpənək qanadlı inəklər, üzləri balıq 72 Müəmmalar şəklində (latınca) Yüklə 2,97 Mb. Dostları ilə paylaş:
|