271
31 Avqust - şair, dramaturq İsgəndər Coşğunun anadan olmasının 90 illiyi,
(1927-1996)
Hümmətov İsgəndər Məhəmməd oğlu (İsgəndər Coşğun) Göyçay şəhərində,
fəhlə ailəsində doğulmuşdur. Burada orta təhsil alandan sonra Bakıda M. A. Əliyev
adına Teatr İnstitututunun teatrşünaslıq fakültəsinə daxil olmuşdur. 1952-ci ildə
Moskvada M.Qorki adına Ədəbiyyat İnstitutunun poeziya şöbəsinə daxil olmuş,
oranı 1955-ci ildə bitirmişdir. Bir müddət Azərbaycan Mədəniyyət Nazirliyində
redaktor vəzifəsində çalışmışdır. 1962-ci ildən M.Qorki adına Azərbaycan Dövlət
Gənc Tamaşaçılar Teatrında ədəbi hissə müdiri işləmişdir. Ona Azərbaycan Ali
Soveti Rəyasət Heyətinin Fəxri Fərmanı verilmişdir.
İsgəndər Coşğun 1996-cı il dekabrın 10-da vəfat etmişdir.
Kitabları: ―Gəmidə söhbət‖ (1958), ―Qığılcımlar‖ (1961), ―Mən atamı
düşünərkən‖ (1971), ―Nəğmə dolu ürək‖ (1975), ―Ana laylası‖ (1983), ―Ömür
yolu‖ (1987) və s.
Ədəbiyyat: Əhmədov Teymur- “Azərbaycan yazıçıları (XX-XXI yüzillikdə)” Ensiklopedik
məlumat kitabı, Bakı, 2011.
272
Xarici ədəbiyyat
29 Avqust - Belçika yazıçısı Moris Meterlinkin anadan olmasının 155 illiyi,
(1862-1949)
Belçika yazıçısı, dramaturqu, şairi və filosofu Moris Meterlink 1862-ci il
avqustun 29-da Gent şəhərində anadan olmuşdur. Parisdə hüquq təhsili almış,
1896-cı ildən Fransada yaşamışdır.
1889-cu ildə onun ―İstixanalar‖, 1896-cı ildə ―12 nəğmə‖ toplusu çap
olunmuşdur. ―Şahzadə Malen‖ nağılının, ―Peleas və Melisanda‖ dramının,
―Tentajilin ölümü‖ pyesinin, ―Aqlaveta və Selizenna‖, ―Ariana və Göy Saqqal‖
pyes-nağılların, ―Mona Vanna‖ tarixi dramının və s. əsərlərin müəllifidir. 1905-
ci ildə yazdığı ―Göy quş‖ nağıl-pyesi insanın təbiət qüvvələri, aclıq, müharibə
üzərində qələbəsinə inamı əks etdirir. Bu əsər insanın daimi xoşbəxtlik simvolu və
varlığın dərki ilə bağlı əbədi axtarışlarına həsr olunmuşdur. Moris Meterlink həm
də bir çox fəlsəfi əsərlərin də müəllifidir. 1911-ci ildə ədəbiyyat üzrə Nobel
mükafatı almışdır.
Moris Meterlink 1949-cu il mayın 6-da Fransanın Nitsa şəhərində vəfat
etmişdir.
İnternetdə:-name.ru/biography/moris-meterlink.htm
273
İncəsənət
17 Avqust - Xalq artisti, müğənni, bəstəkar Müslüm Maqomayevin anadan
olmasının 75 illiyi, (1942-2008)
Müslüm Məhəmməd oğlu Maqomayev Bakı
şəhərində anadan olub. 1960-cı illərdə Azərbaycan
Dövlət Opera və Balet Teatrının solisti olub, İtaliyanın
Milan şəhərindəki "La Skala" teatrında təcrübə keçib.
Enriko Pyatsa ilə "Sevilya bərbəri" operasından
Fiqaronun, "Toska" operasından Skarpianın partiyalarını
hazırlayıb. 1966-cı ildə Parisin "Olimpiya" konsert
salonunda ilk konsertini verib. 1968-ci ildə Azərbaycan
Dövlət Konservatoriyasını bitirib. 1969-cu ildə Sopotda
(Polşa) keçirilən Beynəlxalq Mahnı Festivalında ilk
mükafatını alıb.
1975-ci ildə Azərbaycan Dövlət Estrada-Simfonik Orkestrinin bədii rəhbəri
təyin edilib. 1970-ci illərdən həyatını estrada ilə bağlayıb və böyük populyarlıq
qazanıb. Görkəmli pianoçu Rauf Atakişiyevlə dostluğu və əməkdaşlığı onun bu
yolda daha böyük uğurlarına yol açır. "Seviliya bərbəri" operasının hər tamaşası
anşlaqla keçib və Bakı tamaşaçıları Fiqaronu – Müslüm Maqomayevi o coşqu ilə
qarşılayıblar. O, rejissor Eldar Quliyevin filmlərinə musiqi yazırdı.
Görkəmli Azərbaycan, sovet opera və estrada müğənnisi, bəstəkar, Azərbaycan
SSR Əməkdar artisti (1964), Azərbaycan SSR Xalq artisti (1971)
,
SSRİ xalq artisti
(1973)
Müslüm
Maqomayev
"Qırmızı
Əmək
Bayrağı" və "Xalqlar
Dostluğu"ordenlərinə layiq görülüb, Rusiyanın "Şöhrət" (1997) və "Şərəf"
ordenləri (2002), Azərbaycan Respublikasının "İstiqlal" ordeni (2002) ilə təltif
edilib. Rejissor Tofiq İsmayılov 1971-ci ildə onun haqqında "Oxuyur Müslüm
Maqomayev" adlı film-konsert çəkib. İllərlə dinləyicilərin sevgisini qorumağı
bacarmış Müslüm Maqomayev 25 oktyabr 2008-ci ildə vəfat edib və Bakıda Fəxri
Xiyabanda dəfn olunub.
Filmoqrafiya: ―Abşeron ritmləri‖ (film, 1970),
“
Azərbaycan incəsənəti‖(film,
1970),‖Azərbaycan naminə!‖ (film, 2004), ―Bəstəkar Müslüm Maqomayev‖ (film,
1977), ―Burulğan‖ (film, 1986), ―Dostluq himni‖ (film, 1974), ―Gümüşgöl
əfsanəsi‖ (film, 1984), ―İntibah‖ (film, 1972), ―İstanbul reysi‖(film, 2010),
―Konsert proqramı‖ (film, 1971) (II), ―Müslüm Maqomayev2 (film, 2002), ―Nə
gözəldir bu dünya...‖ (film, 1999), ―Nəğməkar torpaq‖ (film, 1981), ―Nizami‖
(film, 1982), ―Oxuyur Müslüm Maqomayev‖ (film, 1971), ―Payız konserti‖ (film,
1962), ―Rəşid Behbudov 20 il əvvəl‖(film, 1996), ‖Sonuncu şahid‖ (film, 2004),
―Tənha ruh‖ (film, 1998), ―Ürək nəğməsi‖ (film, 1989), ―Üzeyir ömrü‖ (film,
1981), ―Yarımçıq qalmış mahnı‖ (film, 1979), ―Yaşa, qızıl balıq‖ (film, 1988),
―Yeni görüşlərədək, Müslüm!‖ (film, 1963) və s.
İnternetdə:
www.az.wikipedia.orq