Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazırliyi Azərbaycan Respublikiası Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi Azərbaycan Dövlət Aqrar Universiteti.
Yüklə 7,25 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Biotexnoloji üsullar.
- Klonlaşmada
58 rayonunun ,,Yeni Muğan” təsərrüfatlarında aparılan hibridləĢmə nəticəsində alınmıĢ Ι nəsil (Yeni Zellandiya x HolĢtin x Simmental) üç cinsli hibrid Ι laktasiyada 3500 kq-dan artıq süd vermiĢ və südün yağlılığı 4,2%-dən yuxarı olmuĢlar. Əsas göstərici ondan ibarətdir ki, hibridlər ΙΙ nəsil mələzlərin ( HolĢtin x Simmental ) dövrə bilmədiyi Ģəraitdə asan uyğunlaĢmaqla yanaĢı, çox süd vermə qabiliyyətini və qan parazitor xəstəliklərə dözümlülük xüsusiyyətlərini özündə cəmləĢdirmiĢdir . Biotexnoloji üsullar. Biotexnologiya nədir? Bakteriya, köbələk, yosun və digər canlılardan istifadə edərək, sənaye əsasında onlardan zülal, vitamin, ferment, antibiotik, aminturĢularının alınmasına və heyvandarlıqda süni mayalanma, embrionun köçürülməsinə biotexnologiya deyilir. Biotexnologiyanın əsasını isə genetik mühəndislik təĢkil edir. Hazırda heyvandarlıqda tətbiq olunan seleksiya - damazlıq iĢindən fərqli olaraq , dünya alimləri çox qısa müddətdə, məhsuldarlığı yüksək olan və son dövürlərdə dünya maldarlığında geniĢ istifadə olunan embrionun köçürülməsi (transplantasiya) üsulundan geniĢ istifadə olunur. Bu üsul heyvandarlıqda seleksiya iĢini bir neçə dəfə tezləĢdirir. Bu üsuldan istifadə edərkən, adətən bir baĢ yüksək məhsuldar inəkdən 100-dən çox embrion almaq mümkündür. Bunun üçün donar inkdən alınmıĢ embirionlardan bankalar düzəldilir və dondurulur. DondurulmuĢ halda belə embrion bankaları digər fermalara satılır. Burada 1 tondan yuxarı canlı kütləsi olan yüksək damazlıq keyfiyyətinə malik olan törədici buğanın özü yox, onun bir çəmadan bankaları, yəni böyük bir naxır , baĢqa dövlətlərə dünyanın istənilən nöqtəsinə göndərilir və çox az xərc sərf olunur. RüĢeymin ilk inkiĢaf dövründə iki yerə bölünməsi metodikasıda iĢlənib hazırlanmıĢdır. Hər yeni rüĢeyimdən bir baĢ buzov alınır. Bu üsulla 100 inəkdən 200 bala almaq mümkündür. Bu prosesdə hətta heyvanın cinsiyyəti də təyin edilir. Embrionun köçürülməsi (transplantasiya,transfer) biotexnoloji törəmə üsuludur ki, donar inəyin balalığından alınmıĢ bir və ya bir neçə embrion ressipient inəyin balalığına köçürülməsidir. Embrionun köçürülməsində baçlıca məqsəd heyvanların seleksiyasının faydalılığının yüksəlməsini təmin etmıkdən ibarətdir.Bu üsul bir qayda olaraq yüksək keyfiyyətli den materiallarının çatıĢmazlığı, azlıq etdiyi Ģəraitdə cinsyaratma prosesinin baĢlanğıc mərhələlərində arzu olunan genotipə malik heyvanların intensiv çoxaldılmasına ehtiyac olduğu yerlərdə daha qiymətli sayılır. 59 ġəkil-22. Embrionun köçürülməsi (transplantasiya ). Maldarlıqda seleksiyanın aparılması nəticəsində əmtəəlik məhsulların artımı müəyyən nisbətdə biruzə verilir. Eyni zamanda seleksiyanın müxtəlif üsullarda aparılması il ərzində genetik irəliləməyə az təsir göstərir. Heyvandarlıqda embrionun köçürülməsi üsulunun tətbiqi seleksiya səmərəliyini yüksəldir. Belə ki, aparılan tədqiqatlar göstərir ki, genetik irəliləmənin yüksəldilməsi adi yetiĢdirmə üsuluna nisbətən embrionun köçürülməsində nəzərdə tutulan müsbət əlamətlər iki dəfə artıq olur. Kənd təsərrüfatı heyvanların hər il genetik irəliləmə ehtimal surəti, %.Cədvəl-9 ƏLAMƏTLƏR YETĠġDĠRMƏ ÜSULLARI ĠRĠ BUYNUZLU QARAMAL QOYUN DONUZ TOYUQ BÖYÜMƏ SURƏTĠ adi yetiĢdirmə üsulu embrionun köçürülməsi 1.4 2.6 1.4 2.4 2.7 ___ 3.2 ___ YAĞSIZ ƏTĠN-% adi yetiĢdirmə üsulu embrionun köçürülməsi 0.5 1.0 0.9 1.6 1.6 ___ 2.2 ___ 60 Klonlaşmada -bir fərddən eyni genotipə məxsus çoxlu nəsil alınmasıdır. 1987-ci ildə Robl J. Ġri buynuzlu qaramal nüvəsinin göçürülməsi tədqiqatını aparmıĢdır. Yəni yüksək məhsuldar inəyin somatik hüceyrəsinin nüvəsini çıxararaq adi inəyin nüvəsi çıxarılmıĢ yumurta hüceyrəsinə yeridilir. Somatik hüceyrənin diploid nüvəsi yumurta hüceyrəsi ilə aftomatik uyuĢma gedir. AlınmnıĢ fərdlər eyni fenotipə və genotipə məxsus olurlar. ġəkil-23..Qaramalda klonun yaranma sxemi. ƏLAMƏTLƏR YETĠġDĠRMƏ ÜSULLARI SAĞIM ƏLAMƏTĠN YÜKSƏLDĠLMƏSĠ ƏLAMƏTĠN YÜKSƏLDĠLMƏSĠ YUMURTA VERMƏ Cinsiyyət sərhəddi adi yetiĢdirmə üsulu embrionun köçürülməsi 1.5 2.0 2.1 2.5 3.0 ___ 2.1 ___ Yüklə 7,25 Kb. Dostları ilə paylaş:
|