Azərbaycanda siyasi partiyalar: seçKİDƏN seçKİYƏ

AZƏRBAYCANDA SİYASİ PARTİYALAR: SEÇKİDƏN SEÇKİYƏ
121
diyyatı, dövlət dəstəyini və yeni qanunvericiliyin qəbulunu 
zəruri hesab edir. 
AZƏRBAYCAN LİBERAL PARTİYASI
Təsis tarixi: 3 iyun 1995- ci il
Qeydiyyat tarixi: 14 avqust 1995-ci il
Partiya sədri vəzifəsini icra edən: Əvəz Temirxan
Müsahibin adı: Əvəz Temirxan
Müsahibin vəzifəsi: sədr əvəzi
İdeologiyasının əsasında insan haqlarının müdafiəsi, qa-
nunun aliliyi durur. Proqramının hədəfi insan haqlarının üs-
tünlüyünü təmin edən cəmiyyətin qurulmasıdır. Partiya siyasi 
sistemdə sol mövqedədir. Partiyada üzvlərin sayının, 1998-
ci ilin məlumatına görə, 58 000 nəfər olduğu bildirilir. La-
kin  partiya mövcud üzvlərinin sayını dəqiq ifadə etməkdən 
çəkinir. Partiyada üzvlük haqqı 0.10 AZN təşkil edir. Partiya-
nın daimi büdcəsi yoxdur. Partiya 65 şəhər və rayon təşkilatı 
vasitəsilə yerlərdə fəaliyyətini davam etdirir. Keçirilmiş qu-
rultaylarının sayı 5, qurultayların keçirilmə müddəti 4 ildən 
bir, qurultayda kvotalar ümumi 300 nəfərdir. Seçkili orqan-
ları  sədr,  Siyasi  Şura,  Nəzarət-Təftiş  Komissiyası  və  rayon 
təşkilatlarıdır. Partiya üzvlərinin 25-30%-ni gənclər, 25%-ni 
qadınlar  təşkil  edir.  Partiyaya  yeni  qəbul  edilmiş  üzvlərin 
sayının (son bir ildə) 1000-ə qədər olduğu göstərilir. 2008-
ci  ilin  prezident  seçkilərində  partiya  boykot  mövqeyində 
durmuşdur. 2005-ci ilin parlament seçkilərində 70 namizəd 
irəli sürmüş, bir namizəd parlamentə keçmişdir. Partiya so-
nuncu  bələdiyyə  seçkilərində  iştirak  etməmişdir.  Partiya 
parlamentdə iştirakdan imtina etdiyindən parlamentə təklif 
etdiyi layihələr yoxdur. 2010-cu ilin parlament seçkilərində 
partiyanın  başlıca  məqsədi  “Azadlıq”  bloku  çərçivəsində 
seçkiyə getmək, bütün müxalifətin birliyinə nail olub siyasi 

---

AZƏRBAYCANDA SİYASİ PARTİYALAR: SEÇKİDƏN SEÇKİYƏ
122
güc yaratmaqdır. İddia edilən parlament təmsilçiliyi blokla 
birgə 25-30 yerdir. Seçki proqramının əsas xüsusiyyəti sosi-
al problemlər, sosial ədalət, korrupsiyaya qarşı mübarizədir. 
Partiyada  seçkilərə  qatılacaq  namizədlərin  sayının  blokla 
birgə  125  olacağı  gözlənilir.  Partiyanın  iqtidar-müxalifət 
dialoquna münasibəti müsbətdir, lakin ilk addımın iqtidar 
tərəfindən  atılması  əsas  şərt  kimi  qəbul  olunur.  Mövcud 
resursları  baxımından  partiya  zəif  maddi-texniki  resursla-
ra  malikdir.  Siyasi  sistemin  optimallaşdırılmasında  partiya 
dövlət dəstəyinin təmin olunmasını ən yaxşı yol hesab edir. 
AZƏRBAYCAN LİBERAL DEMOKRAT PARTİYASI
Təsis tarixi: 30 yanvar 1999- cu il 
Qeydiyyat tarixi: 1999-cu il
Partiya sədri: Fuad Əliyev
Müsahibin adı: Fuad Əliyev
Müsahibin vəzifəsi:  sədr
İdeologiyasının  əsasında  liberal  demokratik  dəyərlər 
durur. Qeyd edək ki, bu partiya öz ideoloji dəyərləri baxı-
mından Liberal Partiya ilə ideoloji yaxınlığa malikdir. ALDP 
proqramının  əsas  hədəfi  liberal  demokratik  cəmiyyətin 
qurulmasıdır. Siyasi sistemdə mərkəzçi mövqe tutan parti-
yanın 6500-ə yaxın üzvü olduğu bildirilir. Partiyada üzvlük 
haqqı 0.20 AZN təşkil edir. Partiyanın büdcəsi 1000 AZN 
həcmindədir.  Partiya  56  regional  təşkilat  vasitəsilə  siyasi 
sistemdə  təmsil  olunur.  ALDP  ümumilikdə  2  qurultay  və 
qurultay səlahiyyətli 1 konfrans keçirmişdir. Qeyd edək ki, 
partiyada qurultaylar 5 ildən bir keçirilir. Sonuncu qurul-
tayda hər 30 nəfərdən biri olmaqla 230 nəfər qurultay işti-
rakçısı seçilmişdir. Partiyada seçkili orqanlar Rəyasət Heyəti 
(15  üzv),  sədr,  şəhər  və  rayon  təşkilatlarının  sədrləridir. 
Partiya  üzvü  olan  gənclər  60%  təşkil  edirlər.  Bu  da  onu 

---

AZƏRBAYCANDA SİYASİ PARTİYALAR: SEÇKİDƏN SEÇKİYƏ
123
deməyə əsas verir ki, partiyadakı siyasətçilərin əksəriyyəti 
gənclərdir. Bu, eyni zamanda, siyasi təcrübənin azlığından 
da xəbər verir. Partiyada qadınlar üzvlərin 30%-ni təşkil edir. 
Qeyd edək ki, Rəyasət Heyətinin 2 üzvü qadındır. Partiyaya 
son bir ildə qəbul edilmiş üzvlərin sayının 1000 nəfərə ya-
xın olduğu göstərilir. Bunun əsas səbəbi partiyanın prezi-
dent seçkilərində iştirak etməsi ilə əlaqədar onun ətrafında 
siyasi fəallığın artmasıdır. Partiyanın ictimaiyyətlə əlaqəsi, 
əsasən,  www.ldpa.az  internet  saytı  vasitəsilə  tənzimlənir. 
Partiya sonuncu parlament seçkilərində 30 namizədlə işti-
rak etsə də, bu namizədlərdən heç biri seçilməmişdir. 2009-
cu  ilin  bələdiyyə  seçkilərində  partiya  7  namizədlə  iştirak 
edib. ALDP bu il parlament seçkilərində müxalifətin birliyini 
hədəfə götürmüşdür. Eyni zamanda, partiya parlamentdə 
təmsilçiliyi də əsas məqsədi kimi qarşıya qoymuşdur. Belə 
ki,  11  namizədlə  seçkiyə  gedən  ALDP  Ümid  Partiyası  ilə 
eyni blokda təmsil olunmağı nəzərdə tutur. Partiya iqtidar-
müxalifət dialoquna pozitiv mövqedən yanaşır və 1999-cu 
ildə bununla bağlı iqtidara müraciət edib. Partiya mövcud 
resursları baxımından seçki dövründə namizədlərin kam-
paniyası üçün fond yaradılmasını, qanunvericilik bazasının 
yenidən işlənilməsini və qəbul olunmasını təklif edir. 
AZƏRBAYCAN  MİLLİ DEMOKRATİK PARTİYASI
Təsis tarixi: 1993-cü il 
Qeydiyyat tarixi: 24 dekabr 2008-ci il
Partiya sədri: Tufan Kərimli
Müsahibin adı: Tufan Kərimli
Müsahibin vəzifəsi: sədr
İdeologiyasının əsasında millətçilik, milli dəyərlərə bağlı-
lıq dayanır. Partiyanın siyasi sistemdə mövqeyi mərkəz yönlü-
dür. Üzvlərinin sayı 2500-ə yaxındır. Üzvlük haqqı sərbəstdir. 

---