AzTarix Metodik+ Layout 1

39
Qrupların qiymətləndirmə meyarları:
Ümumiləşdirmə və nəticə: Neandertallar və «Homo sapiens»lərin həyat tərzini,
istifadə etdikləri əmək alətlərini, məşğuliyyətlərini fərqləndirməklə onların şüur və
düşüncələrindəki dəyişikliklər, insan cəmiyyətinin təkamülü izlənir. Bu təka mü lü
insanların fiziki inkişafında, əmək alətlərinin təkmilləşməsində, birgə ya şayış qayda -
la rında görür və dəyərləndirirlər, ulu icmanı qəbilə icmasından fərqləndirirlər.
Yaradıcı tətbiqetmə: «Bacarıqlı insan»la  «Homo sapiens»lər necə fərqlə nirdi?»
adlı kiçik mətn tərtib edin.
Ev tapşırığı: «Homo sapiens»lər haqqında məlumat toplayın.
Qiymətləndirmə: Şagirdlər fərdi şəkildə müəyyən edilmiş meyarlar əsasında
qiymətləndirilirlər.
Qiymətləndirmə meyarları:
1) müəyyənləşdirmə;
2) izahetmə;
3) fərqləndirmə.
Formativ qiymətləndirmə:
I səviyyə
II səviyyə
III səviyyə
IV səviyyə
Neandertal və Ho mo
sapi ens lərin  yaran -
dığı  dövrü çətinliklə
müəyyənləşdirir
Neandertal və Homo
sapi ens lərin  ya ran -
dığı dövrün xrono -
loji mövqeyini əsa sən
müəyyənləşdirir
Neandertal və Homo
sapiens lə rin  yaran -
dığı dövrün xronoloji
möv qeyini müəy -
yənləş dirir
Neandertal və Homo
sapiensləri  fərq lən -
di rir və yarandığı
dövrün xronoloji
mövqeyini asanlıqla
müəy yən ləş dirir
Döv rü n    mən bə lə rini
tanıyır, ro lunu izah
edə bil mir
Dövrə  aid mən bə -
ləri  fərq lən dirir
Orta və Üst Paleolit
dövrünün öyrənil -
mə sində  mənbələrin
rolu nu izah edir
Orta və Üst Paleolit
dövrlərini bir-birin -
dən fərqləndirir və
mən bə lərin  rolunu
asanlıqla izah edir
Bir gəyaşayış  for -
ması  anla yı şı nı
müəyyən edir, izah
edə bilmir
Ulu icma və qəbiləni
birgə yaşayış  forması
kimi çətinliklə izah
edir 
Ulu icma və qəbiləni
mü qayisə edir, fərq -
ləndirir
Ulu icma və qəbiləni
müqayisə edir, fərq -
ləndirir və asanlıqla
tədqiqat aparır
Qruplar
Mənbələrdən
düzgün
istifadə
Təqdim -
etmə
Tapşırıq 
vaxtında
yerinə 
yetirilib
Əmək -
daşlıq
Ümumi
nəticə
I
II
III
IV
 Çap üçün deyil

---

40
İnteqrasiya: Əd. 2.2.1; 3.1.1; 3.1.3. Coğ. 3.2.3; 3.2.4. Riy. 1.2.1.
Dərsin tipi: Yeni bilik və bacarıqlar formalaşdıran dərs.
İş forması: Kiçik qruplarla iş və fərdi sorğu.
İş üsulu: Beyin həmləsi, ənənəvi suallar, müzakirə.
Resurslar: İKT, xəritə və iş vərəqləri, illüstrasiya və şəkillər, dərslik,
marker.
Dərsin gedişi: Davamiyyət yoxlanılır illüstrasiya, şəkil və Azərbaycan
xəritəsi lövhədə yerləşdirilir.
Motivasiya:
Müəllim uşaqlara müraciət edir.
Bu illüstrasiyalar hansı dövrə xas olan xüsusiyyətləri əks etdirir? Bu dövrdə sizin
üçün maraqlı olan maddi mədəniyyət nümunələri hansılardır?
– Zaman oxunda bu dövrü müəyyən edin.
Standartlar: 1.2.2.; 2.1.2.; 5.1.1. 
Məqsəd:
1. İllüstrasiyalar əsasında sadə tədqiqat aparır;
2.  Xəritələrdə Azərbaycan ərazisində Mezolit dövrünün insan məs kənlərini
müəyyənləşdirir.
3. Azərbaycanda – Qobustanda sivilizasiyayaqədərki mədəniyyəti, incəsənətin
inkişafını izah edir.
Təlim forması: qruplarla iş, kollektiv iş
Təlim üsulu: beyin həmləsi, müzakirə, suallar
İ
nteqrasiya: Ə.1.1.4.; Az-d. 3.1.2.; Ü-t. 2.1.2.; C. 3.1.2.
Resurslar: İKT, xəritə, iş vərəqləri, illüstrasiyalar, dərslik, marker
4. MEZOLİT – ORTA DAŞ DÖVRÜ 
Motivasiya:
 Çap üçün deyil

---

41
Şagirdlər öz fərziyyələrini irəli sürür.
«Azərbaycan tarixi. Qədim dövr» elektron vəsaitindən istifadə olunur. 
Tədqiqat sualı: İstehlak təsərrüfatından istehsal təsərrüfatına keçid necə baş
verdi?
Tədqiqatın aparılması: İş vərəqləri qruplara («Maldarlar», «Əkinçilər», «Ovçu-
lar», «Yığıcılar», «Toxucular») paylanır. Qruplarda aşağıdakı suallara cavab axtarılır.
I qrup: İlkin ibtidai maldarlığın əsasının necə qoyulduğunu izah edin. 
II qrup: İbtidai əkinçiliyin meydana gəlməsi şəraitini izah edin. 
III qrup: Qobustan və Damcılıdan əldə edilən maddi mənbələr əsasında qədim
insanların həyatında nə kimi dəyişikliklər olduğunu şərh edin. Abidələrin mövqeyini
xəritədə müəyyən edin.
IV qrup: Qobustanda sivilizasiyayaqədərki mədəniyyətin – incəsənətin inkişafını
izah edin.
V qrup: Dərslikdə verilmiş illüstrasiyalar əsasında sadə tədqiqat aparın, kiçik
mətn tərtib edin.
Məlumatın mübadiləsi: Müəyyən olunmuş zamanda qruplar cavabları hazırlayır
və təqdim edirlər. 
Məlumatın müzakirəsi: Cavablar dinlənilir, əlavələr olunur və qiymət ləndirmə
aparılır. 
Qrupların qiymətləndirmə meyarları:
Ümumiləşdirmə və nəticə: Mezolit dövründə Azərbaycanın təbii-coğrafi şəraiti
ilə əlaqədar olaraq qədim insanların bu məkanda məskunlaşması müəyyənləşdirilir
və ibtidai əkinçilik, mal darlıq, balıqçılıqla məşğul olmaları, daşdan mikrolit alətlər,
Гядим дювр
М и н и л л и к л я р
Я с р л я р
... ... ... 100 ... ... ... ... ... 40 ... ... 12 11 10 9 8 7 6 5 4 3 2 1 1 2 3 4 5 6
Ерадан яввял  (е.я.)
Бизим ера
(b.e.)
Qruplar
Mənbələrdən
düzgün
istifadə
Təqdim -
etmə
Tapşırıq 
vaxtında
yerinə 
yetirilib
Əmək -
daşlıq
Ümumi
nəticə
I
II
III
IV
V
 Çap üçün deyil

---